Líf og list - 01.03.1951, Blaðsíða 2

Hamingjudagar.
BORGFIRZKUR BÓNDI, Björn
Blöndal að nafni, hefur skrifað bók,
sem heitir Hamingjudagar og kom
ut í syndaflóðinu mikla um síðustu
jðl. Margt gott hefur verið sagt um
þessa bók, en þó ekki úr hófi fram,
því að hún verður seint oflofuð. Hún
er með fádæmum skemmtileg, hress-
ir mann upp og gerir mann bjart-
sýnan. íslenzk tunga lætur þessum
bónda hverjum manni betur, létt,
frjálst mál og hreint án fordildar,
stíllinn ljúfur og nærfærinn, en þó
hvergi væminn. Bókin gerir mann
bjartsýnan á framtíð tungunnar. En
jafnframt læðist að manni sú grá-
gTetta spurning, hvort maður þurfi
að vera lítt skólagenginn sveitamað-
ur og náttúrubarn til þess að geta
talað og skrifað íslenzku af þeirri
hjartans lyst sem þessi maður gerir.
Það liggur raunar i augum uppi, að
enginn lærir að vera rithöfundur á
skólabekk, en þá er komið í illt efni,
ef skólarnir beinlínis drepa úr mönn-
um mál og stíl.
Þess ber þó að minnast, að málið
eitt gerir engan mann að skemmti-
legum rithöfundi. Málið á ekkert
sjálfstætt líf, nema fyrir málfræð-
inga. Það er aðeins farvegurinn, sem
hin mikla elfur, persónuleiki höfund-
arins, fellur eftir. Farvegurinn getur
verið margvislegur, beinn eða bugð-
óttur, breiður eða þröngur, grýttur
eða sendinn, sléttur eða hyljóttur,
en mestu máli skiptir þó það vatn,
sem eftir honum rennur, hvort það
er fúlt og seyrt og hálfvolgt eða
hreint og tært, ferskur flaumur lif-
andi vatns. Björn Blöndal býr yfir
nægum uppsprettum lifandi vatns til
að veita í hinn indæla farveg máls
síns. Hann er skemmtilegur persónu-
leiki og auðugur, að minnsta kosti
á því sviði lífsreynslu, sem þessi bók
birtir. Það er í honum fágætt lífs-
magn, frumstæð og sterk náttúra,
ættuð úr frumöld, en tamin á tutt-
ugustu öld, öguð af menningu og
mildi. Það er sjaldgæft að sjá nátt-
úru og siðfágun haldast jafnfagur-
lega í hendur og í þessari bók.
Eftirminnilegust er þó hin frjóa
lífsnautn, sem speglast á hverri siðu
bókarinnar, einnig þar sem sér til
ferða sorgarinnar. Bókin heitir Ham-
ingjudagar, og það mun vera rétt-
nefni, því hún sýnir oss manneskju
í fullu samræmi við eðli sitt og um-
hverfi. Þetta samræmi heitir ham-
ingja, það veit höfundurinn og skrif-
ar bók síná til þess að bera því
vitni, ófeiminn, jafnvægur og glað-
ur.
Hafi Björn þökk fyrir bókina. Þó
ætti hann að hugsa sig vel um, áð-
ur en hann skrifar aðra. Það vill
stundum mistakast næsta lag, eftir
að mikið er klappað.
Hvernig á tímarit að vera?
GÓÐUR KUNNINGI mætti oss á
götu nýlega og sagði: „Þú kannt ekki
að gefa út gott tímarit, en ég skal
kenna þér það. Taktu nú eftir.
Minnstu þess, ef þú ætlar að gefa
út tímarit, að snobba fyrir „fólkinu".
Óþarft er að spyrja sjálfan þig, hvað
þú eigir við með „fólk“. Snobbaðu
bara fyrir „fólkinu“, og láttu þetta
orð sjást sem víðast á síðum ritsins.
Snobbaðú enn fremur fyrir öllu, sem
íslenzkt er, og mætti jafnvel vera
gott að hafa þetta mottó: „Allt er
merkilegt, bara ef það er íslenzkt“-
Birtu sem flestar greinar úr lífi
„fólksins", æviminningar alþýðu-
manna, þótt ómerkilegar séu, þser
verða merkilegar vegna þess að þeir
eru íslenzkir. Takmarkið sé: Enginn
islenzkur alþýðumaður í gröfina án
þess að skráðar hafi verið minningar
hans. Sjálfsagt er að hafa hagyrð-
ingaþátt, það er vinsælt að geta boð-
ið upp á húsaskjól fyrir það sem
utangarðs verður, þegar útvarpið er
búið að hirða leirburðinn. Ómiss-
andi lífsnauðsyn eru krossgátur og
bridge-þrautir eða einhverjar get-
raunir, þær eru lausnarorð samtið-
arinnar. Mundu það, elsku vinur,
ef þú vilt að rit þitt lifi, að tala vel
um alla eða, að minnsta kosti, ekki
illa um neinn. Settu upp engilsand-
lit í eitt skipti fyrir öll, ásakaðu eng-
an, og ef þú skyldir freistast til að
benda á eitthvað, sem aflaga fer,
þá segðu, að það hafi farið svona
sjálft, og taktu fram, að þú áfellist
engan. Þá sést, hve góður maður þu
ert og rit þitt gott rit. Og að lokum,
gættu þess að velja ritinu gott nafn,
í góðu samræmi við stefnu og til-
gang þess Ég bendi þér til dæmis a
nafnið „Ver sjálfum þér nægur“.
Svo mælti hann, en vér kunnum
ekki góð ráð að þiggja, heldur kom-
um þeim hér með á framfæri til
frjálsra afnota.
2
LÍF og LIST