Líf og list - 01.06.1951, Blaðsíða 14

— Og hann sagðist ætla að berja þig
núna, ef þú svo mikið sem létir sjá þig,
sagði Sæti-Nási.
— Aumingja maðurinn, sagði Jói.
— Og hann sagði, að það hefði verið
afturfótafæðing, er þú varst í heiminn bor-
inn, sagði Sæti-Nási.
— Sá er kjöftugur, sagði Jói.
Eg settist lijá Jóa og þreifaði undir
bekkinn, og ég fann, að' flaskan var á sín-
um stað. Sæti-Nási stóð og horfði á mig,
og ég hristi höfuðið til að gefa til kynna,
að þetta væri ekki svona mikiis virði.
Þetta lá í augum uppi: Danski var að
dansa við hana og hann myndi hafa hana
allt kvöldið. Ég hristi höfuðið á ný, og
Sæti-Nási gekk fram úr stofunni.
— Hvað er að honum?, sagði Jói.
— Það er stelpan, Danski er eitthvað
að káfa í henni, sagði ég.
— Er brennivínið búið?, sagði Jói.
— Nei, það er liérna undir bekknum,
sagði ég.
Jói lá fram á borðið og ég heyrði að
liann fór að söngla í glöðum tón, og hann
bjó til lagið um Ieið og hann söng:
Tvibein hélt um einbein og þráði holbein,
svo kom danslcbein og tók holbein wpp á
einbein,
en þegar tvíbein missti holbein jrá sínum
einbein,
varð hann ólmur og beit sitt einbein og
gjörðist hjólbein.
— Snotrasta kvæði hjá þér þetta, Jói,
sagði ég og var í hjarta mínu þakklátur
guðunum fyrir, að Sæti-Nási var farinn,
áður en hann hóf sönginn. Eg blandaði í
glösin og Jói fékk sér sopa. Ég hætti að
hugsa um Mósu og fór að hugsa um allt
annað, ekkert sérslakt, heldur allt milli
himins og jarðar. Ég fór að hugsa um
nýju brúna og gömlu brúna, og livernig
þessi nýja brú myndi koma fram á reikn-
ingum ríkisins. Og þar í yrði innifalin öll
sú krónutala, er ég eyddi i brcnnivínið,
sem ég var að drekka. Það yrði skráð
ásamt ýmsu í kaupgjaldsliðinn.
Summa.
Ekkert nafn, heldur heildarsumma. Og
það yrði ekkert persónulegt við summuna,
og hún myndi ekki skýra frá Mósu eða
Sæta-Nása eða Dóra eða séra Handan-
vatna. Summan yrði aðeins ein af minni
upphæðunum í útgjöldum ríkisins á þessu
herrans ári.
Og jafnframt því er ég hugsaði um
þessa smæð, var eins og djúpur undirtónn
tæki að hljóma innan í mér. Einhvers kon-
ar skrýtinn saknaðartónn yfir því, að vera
að skilja við allt þetta ágæta fólk. Og
Mósa átti eftir að gleymast, og allt hið
ímyndaða, er varðaði hana, myndi einnig
gleymast. Mósa hin káta og dillandi. Mósa,
sem allir vildu stíga í vænginn við. Skyldi
hún hafa haldið við prestinn, þennan litla
kall, sem allir sögðu skiýlnar sögur af?
Hvar sem hún færi, myndu kjarkgóðir
menn berjast út af henni. Og allir myndu
sannfærðir um, að liún hefði karlmann,
jafnvel ])ó engimi vissi neitt um það.
Mósa var eins og eldur, og alla, sem
sáu liana, langaði til að sænga hjá hennn
Hún var ein af þessum miklu ráðgátum,
með dökkgrá augu, sem maður gat horft i
lengi, án þess að finna annað en enda-
lausar breiður af hvítum snjó að bak1
þeim.
Og það var næsla hörmulegt að geb*
ekki annað en gleymt henni.
Blessuð sé minning hennar.
Gilhaga, í janúar 1951.
INDRIÐI G. ÞORSTEINSSON-
FEGURÐIN
Svipmynd eftir I. BUNIN
ROSKINN EKKJUMAÐUR, sem
vann í þjónustu ríkisins, kvæntist ungu,
fögru forstjóradótturinni. Hann var
þögull og feiminn, cn hún hafði mik-
ið álit á sjálfri sér. Hann var hár vexti,
magur og berklalegur, gekk með dökk
gleraugu, talaði fremur hásri röddu, og
ef hann vildi hækka róminn, þá brann
fyrir. Hún var lítil vexti, líkami hcnn-
ar þriflegur og hraustlegur, hún var
alltaf fallega klædd og hún var hirðu-
söm húsmóðir og kröfuhörð. Bláu aug-
un hennar, haukfrán og fögur, tóku
eftir öllu, sem á vegi varð. Það virtist
á allan hátt vera jafn-Iítið í hann spunn-
ið og obbann af embættismönnum rík-
isins, þó hafði fyrri eiginkona hans líka
verið fögur kona.
Hvað sáu slíkar konur við hann?
Síðari fallega eiginkonan hans ól í
hugarleynum sér hatur til sjö ára gam-
als sonar fyrri konu hans, og af ásettu
ráði lét hún sem hann væri ekki til.
Og faðirinn, sem óttaðist hana, byrj-
aði einnig að láta sem hann hcfði aldrei
átt son.
Og drengurinn, sem var lífsglaður
að eðlisfari, fór nú að verða hræddur
við að segja nokkuð í návist þeirra, dró
sig algerlega í hlé og virtist hverfa úr
húsinu.
Þegar eftir giftinguna var hann rek-
inn út úr herbergi föður síns og látinn
sofa á litlum lcgubekk í litlu setustof-
unni, sem var full af húsgögnum með
áklæði úr bláu pelli. En hann svaf °'
rótt, og á hverri nóttu sparkaði hann
ábrciðunni og línvoðinni ofan á golfið-
Og innan skamms sagði fallega konan
við þjónustustúlkuna:
„Þetta er alveg vanvirða, hann er að
nugga sundur allt pellið á legubekkn-
um. Gerið honum hvílu á dýnunni.
sem ég sagði yður að flytja burt í storu
kistuna hennar húsmóður yðar sálugu
á stigagöngunum“.
Og drengurinn, sem var orðinn einn
og yfirgefinn í heiminum, byrjaði að
lifa algerlega upp á eigin spýtur, alveg
skilinn frá öllum, sem bjuggu í hus-
inu — þögull, einmana, án þess að
nokkur veitti honum eftirtekt fra
morgnj til kvölds; hann settist kyíT'
látur út í stofuhornið, teiknaði mynóu'
af húsum á reikningsspjald, eða las aft-
ur og aftur, hvíslandi atkvæðin, sömu
myndabókina, er móðir hans framliðna
hafði gefið honum; hann smíðaði járn-
brauúr úr eldspýtustokkum og starði
út í gluggann.... Hann svaf á gólfmu
milli legubekkjarins og kers, sem
pálmaviður óx í. Hann hreiðraði um
sig sjálfur á kvöldin, og á hverjum
morgni vafði hann dýnunni saman °g
setti hana í kistu móður sinnar á stiga-
göngunum. Og þar faldi hann einnig
allar eigur sínar.
★
14
LÍF og LIST