Birtingur - 01.12.1957, Blaðsíða 40

lygnu, fjarri straumiðu sögunnar. Allt þetta
rót hefur Guðmundur Böðvarsson lifað, og
þess sér hvarvetna merki í ljóðum hans, en
ólgan verður honum ekki ofurefli, hann megn-
ar að beygja hana undir vilja sinn, knýja
hana undir lögmál listarinnar, vegna þess að
hann skilur hinn nýja tíma jafn djúpum
skilningi og hið fastmótaða og svifaseina
þjóðlíf forfeðranna. Hann heyrir grösin vaxa
en skynjar jafnframt berbrestina úti í heimi.
Hann gaumgæfir hvern blett í heimahögum,
en það hindrar hann ekki í að leita til strand-
ar, nema leyndardóma hafsins og innlima •
skáldríki sitt fjarlæg lönd, eyðimerkurfláka
og hitabeltiseyjar.
Þessi víðfeðma heildarsýn er líftaugin í
skáldskap Guðmundar Böðvarssonar. Æsku-
fjörið, gróandinn, bera í sér vísi að elli
og hrörnun. Líðandi stund er gripin tveim
höndum, án þess að morgundeginum sé
gleymt. Einnig í ljóðmyndunum mætast and-
stæðurnar og renna saman í æðri einmgu,
þ'ar birtist
„örsmátt blað af eldsins stóru rós“.
Skáldið er nátengt borgfirzkri náttúru,
ekki þó svo mjög því sem stórt er í sniðum
og gnæfir yfir mannlífið, heldur því smáa,
sem lætur lítið yfir sér og maðurinn fær
misræmislaust mælt sig við. Kjarrteigur,
heiðalækur, rofbakki, hóll eða steinn greip-
ast svo djúpt í hugann að upp af skynjun-
inni sprettur ómengaður skáldskapur:
„.. hljóður er mosinn og tjörnin slettir í góm“.
Hversdagsstörfin verða uppistaða mikilla
kvæða. Ljár er hvattur í varpa, járn lúð í
smiðju; af þessum alvanalegu athöfnum
spretta í ríkum huga Guðmundar Böðvars-
sonar fágæt listaverk, við steðja sinn og
hverfistein sér hann of heima alla.
Skáldskapur síðari bókanna spennir yfir
víðara svið en hinna fyrri, ljóðrænan ríkir
þar ekki einvöld, heldur eru í för með henni
kímni, háð og ádeila, bitur og markviss eins
og til dæmis „Liðsinni vort“.
Segja má að ýmis ljóðin hefðu grætt á
meiri hnitmiðun, vera kann að þau gjaldi þar
sköpunarskilyrða. En vissulega má lengi deila
um, hve vandlega beri að fela alla enda í jafn
margslungnum ljóðvef sem þessum.
Guðmundur Böðvarsson er enn á bezta
aldri, svo að margs góðs má enn frá hon-
um vænta. Engar kröfur verða þó með réttu
fram bornar á hendur honum. Kvæðasafn
hans svíkur engan. 1 það hefur fágætlega heill
maður lagt alúð sína.
Magnús T. Ólafsson.
FJÖGUR AUGU FRIÐJÓNS
STEFÁNSSONAR
Friðjón Stefánsson: Fjögur augu.
Heimskringla — 1957.
Ég las þessar nýju sögur Friðjóns þegar
að kvöldi útkomudagsins, en ekki með hug-
arfari ritdómarans, vissi ekki þá að í minn
hlut kæmi að skrifa um bókina. Skyndidóm-
ur minn var þessi: Ágætis skemmtilestur,
engar truflandi smekkleysur, að minnsta
kosti þrjár sögur verulega snjallar.
Nú skulum við fletta bókinni að nýju. Bezt
lukkuðu skemmtisögurnar eru Marzbúinn og
Síðasta tromp, en Heimspekingurinn og
34 Birtingnr