Birtingur - 01.06.1967, Blaðsíða 21

HÖRÐUR ÁGÚSTSSON: AF MINNISBLÖÐUM MÁLARA
Logn, bláspeglun í fægðum fleti sjávar, ljós.
Veðurhjúpi landsins hefur skyndilega verið
svipt burt, hjúpi, sem annars er sífellt á iði
líkt og kjölfarsalda, horfinn og landið nakið
í septemberljósi og þú hugsar: ef til vill gæti
því orðið kalt, og þú hugsar ennfremur: ham-
ingjunni sé lof, það er baðað sólskini og nýtur
lognylsins eins og ég. Sjórinn er lygn og ljós,
ívið ljósari en landið, sem er Ijósara en him-
inninn, himinn, sem seinna verður grænn,
síðan gulur, loks eldur: log á himni í hafi, en
landið, fellin, bergspöngin, sem ber á milli,
Barðaströndin, óeldfim og köld.
Skömmu áður en ekið er um hlað á Staðar-
felli á Meðalfellsströnd, má líta á vinstri hlið,
næstum niðri við sjó gamalt aflóga torfhús,
sem víða má sjá dæmi um hér á landi. Frá
veginum séð vekur það enga sérstaka eftir-
tekt, en við frekari athugun, einkum ef geng-
ið er niður fyrir það, sést að umbúningur
stafnþils er íburðarmeiri en talizt getur vana-
legt um úthýsi. Myndarlega tilreitt dyra-
skreyti bendir til, að hús þetta eða hlutar
þess rnegi muna sinn fífil fegri. Sé gengið inn
má sjá á moldargólfinu leifar af hurð, sem
eitt sinn hefur fallið í dyragættir hér. Húsið
gæti af byggingarlagi að dæma verið gömul
skemma, en stendur of fjarri bæjarhúsum til
þess að bera nafnið með réttu, enda kemur
á daginn, að það er gamalt sjóhús, byggt upp
úr Staðarfellskirkju næstu á undan þeirra, er
nú stendur. Dr. Kristján Eldjárn, Jrjóðminja-
vörður hefur eftir Björgu Magnúsdóttur
Friðrikssonar frá Staðarfelli, að sjóhúsið sé
byggt upp úr kirkjunni gömlu um 1892.
Helzt er hún á því, að framþilið hafi verið
flutt að mestu heilt, en veit það ekki fyrir víst.
Húsið var, segir hún, afþiljað og vandað og
loft yfir því innanverðu. Það var mest notað
sem sjóhús, því að þarna var t. d. mikil sel-
veiði, og oft var gert að sel í og við húsið, og
þar stóðu lýsistunnur. Uppi á loftinu var svo
sitthvað annað geymt. Björg man eftir stór-
um lykli í skránni, kirkjulyklinum. Sá sem
sjóhúsið lét reisa var Hallgrímur Jónsson
bóndi á Staðarfelli.
Hvað um kirkjuna, sem sjóskemma þessi er
byggð upp úr? Hún er fullsmíðuð 1802. Sá
sem kostar til hennar er Bogi Benediktsson
eldri í Hrappsey, en hann er eigandi Staðar-
fells í þann tíma og kirkjan bændaeign. Um
nafn smiðsins er ekki getið. Undirbúningur
að smíðinni hefur staðið í 4 ár eða eins og
segir í prófasts vísitazíu Dalasýslu 2. ágúst
1798: „proprietarius hefur nú allareiðu að-
dregið nauðsynlega viðu til hennar byggingar
og ætlar að láta hana framkvæmast það fyrsta
honum verður mögulegt“. Fullsmíðuð er
kirkjan 12,5 m á lengd og 6,27 m á breidd.
birtingur
19