Ljósmæðrablaðið

Árgangur

Ljósmæðrablaðið - 15.12.1999, Blaðsíða 28

Ljósmæðrablaðið - 15.12.1999, Blaðsíða 28
Eftirfarandi grein birtist í síðasta Ljósmæðrablaði (1/99) en vegna mistaka í prentun vantaði aftari helm- inginn á hana. Því birtist greinin hér aftur og er höfundur beðinn velvirðingar á því hvernig tókst til. 13o>Js ancl To^s - Hugrenningar ljósmóður - Kftir Guðlaugu Einarsdóttur, Ijósmóður Einu sinni sem oftar var ég að horfa á sjónvarpið og rakst á þátt sem fjallaði um dýralækningar. Þátturinn var amerískur og bar þess glöggt vitni að mér fannst. Þar var m.a. sýnd spenging á kjúklingalærlegg sem hefði litið eðlilegra út í matreiðsluþætti ef kjúklingsræksnið hefði ekki legið þarna alfiðrað í öndunarvél og sýndar tíðar úrklippur af hjart- sláttarlínuriti þess. Þessi aðgerð sló mig mjög. Ekki að ég hefði samúð með kjúklingnum eða eig- endum hans, heldur sú staðreynd að peningum sé eytt í aðra eins vitleysu á meðan fólk í sama landi fær ekki lágmarks heilbrigðis- þjónustu eins og kemur fram í bókinni „The American Way of Birthf sem ég var að lesa á þeim tíma. Fleira var í þessum dýralækn- ingaþætti sem við fyrstu sýn virt- ist of amerískt og fjærri reynslu- heimi íslenskar ljósmóður til að vera að eyða tíma sínum í að horfa á. Þar var arabískur gæðing- ur sem hafði að sögn þularins, átt við öndunarörðugleika að stríða. Til að greina hvort kok gæðings- ins væri vandamálið, var hann settur á sérsmíðaða hlaupabraut og myndavél komið fyrir 'í koki hans. Þar hljóp svo greyið í nokkra stund og ekki þurfti minna en þrjá fullorðna karlmenn til að halda útbúnaði á réttum stöðum og höfði hestsins kyrru svo ekki truflaðist myndatakan (er farið að klingja í höfðinu á einhverjum?). Að þessu loknu var svo viðtal við framleiðanda myndavélarinnar sem lýsti því yfir að það væri myndavélinni að þakka að þeir vissu núna að kok hestsins starf- aði eðlilega! Þulurinn sagði svo frá því að hesturinn hafi verið út- skrifaður af spítalanum daginn eftir á sýklalyfjum. Án þess að hafa nokkurt vit á dýralækningum þá taldi ég að ein- faldara hefði verið að greina lungnabólgu í hestinum með eldri aðferðum eins og blóðsýni, hlust- un eða röntgenmynd, í stað þess að nota nýja tækni einungis tækn- innar vegna. Þessi saga vökvaði þó fræ í kolli mínum sem þar var gróðursett fyrir löngu. í okkar starfi sem ljósmæður verðum við vitni að notkun alls- konar tækni sem oft er langsótt leið til að staðfesta að meðganga og fæðing sé jafn eðlileg og hún hefur verið í þúsundir ára, þökk sé tækninni? Eða hvað? Seint þreyt- ast talsmenn tækninnar á að prófa nýjar aðferðir við rannsóknir á þunguðum konum, bæði fyrir og í fæðingu. Aðferðir sem hafa ekki verið rannsakaðar sjálfar til fulls þannig að fullyrða megi að þær valdi engum skaða á móður eða ófæddu barni hennar. Þar má fyrst nefna sónarinn sem tók við af röntgenmyndatökum við fóstur- greiningar. Enn er ekki hægt að sanna að notkun hans sé skaðlaus og má þá minna á umfjöllun úr gamalli kennslubók (Antenatal and Postnatal Care) en útgáfa hennar frá árinu 1937 skýrði frá að röntgenmyndatökur á með- göngu myndu ekki skaða fóstur. Eftir að orsakatengsl voru sett á milli notkunar röntgenmynda á meðgöngu og krabbameins í börn- um, sagði nýrri útgáfa af sömu kennslubók (1960) að óhófleg notkun röntgens á meðgöngu gæti valdið móður og barni skaða. (Mitford, 1992) Enn vitum við ekki hvort notkun sónars sé skað- leg fyrir fóstrið en það er skelfi- legt til þess að hugsa hvers vísari við kunnum að verða í framtíð- inni. Sérstaklega með þá stað- reynd í huga að nú til dags fer hver einasta íslensk kona í sónar a.m.k. einu sinni yfir meðgöngu- tímann. Allar ljósmæður kannast einnig við mónitornotkun í fæð- ingu og sýnist sitt hverri. Mónitornotkun í eðlilegri fæðingu er fyrir mér eins og hrossakoks- myndavélin sem ég skýrði frá hér í byrjun, langsótt og „invasive“ leið til að staðfesta eðlilegt ferli fæðingarinnar sem fylgjast má með á annan og þægilegri hátt með því að nota og treysta þeim fræðum og hæfileikum sem með okkur eru þjálfaðir í ljósmóður- námi og -starfi. Þar að auki hafa rannsóknir sýnt að mónitornotkun hefur einungis aukið tíðni keisara- skurða án þess að bæta útkomu barnanna og þar af leiðandi bein- línis valdið verri útkomu hjá mæðrunum. (A Guide to Effective Care in Pregnancy and Childbirth) 2e> LJÓSMÆPRABLAPIÐ

x

Ljósmæðrablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ljósmæðrablaðið
https://timarit.is/publication/862

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.