Ljósmæðrablaðið - 15.11.2000, Blaðsíða 23

Heimafæðingar
Hagn^tar uppl^singar og hugleiðingar
Höfundar: Halla Hersteinsdóllir, Ijósmóðir og
Jenir$ Inga Kiðsdóttir, tjósmóðir
Sú ánægjulega þróun hefur átt sér stað að sífellt fleiri konur velja þann kost að fæða börn sín heima.
Hagstofa Islands heldur skrá yfir fæðingastaði á íslandi, þar sem fæðingastöðum er skipt niður í fæðingar
á stofnun annars vegar og utan stofnunar hins vegar. Þær fæðingar sem eiga .sér stað utan stofnunar eru
fæðingar í heimahúsum bæði skipulagðar og óvæntar sem og fæðingar í sjúkra- eða einkabíl. Samkvæmt
upplýsingum frá Hagstofunni fæddu 5 konur utan stofnunar árið 1996, árið 1997 voru það 12 konur, 1998
fæddu 7 konur utan stofnunar, árið 1999 fæddu 18 konur utan stofnunar, en í ár stefnir í að um og yfir 30
konur fæði heima.
Viðhorf til fæðinga í heimahúsi er orðið jákvæðara bæði meðal almennings og fagfólks. Þar kemur
trúlega margt til, umræðan í þjóðfélaginu er orðin opnari, ljósmæður í mæðravernd nefna gjarnan þennan
valkost við barnshafandi konur og stofnað hefur verið Félag áhugafólks um heimafæðingar. Hugsanlega
eru verðandi foreldrar betur upplýstir og hræðsla við sársauka og kvíði fyrir fæðingunni því á undanhaldi.
Þar sem ljósmæður líta á fæðingu sem náttúrulegan atburð hlýtur það að vera fagnaðarefni að almenning-
ur er í auknum mæli farinn að líta fæðingar sömu augum. Það eru ekki eingöngu fleiri konur sem óska
eftir að fæða heima heldur eru fleiri ljósmæður sem gefa kost á sér í heimafæðingar.
Allar ljósmæður hafa leyfi til að starfa sjálfstætt og mega því taka á móti börnum í heimahúsum. Þær
ljósmæður sem starfa sjálfstætt þurfa að tilkynna það til héraðslæknis á þar til gerðum eyðublöðum. Mik-
ilvægt er að sjálfstætt starfandi ljósmæður séu vel tryggðar, tryggingin sem í boði er kallast ábyrgðar-
trygging atvinnureksturs. Ljósmæður sem taka 1-2 heimafæðingar á ári þurfa ekki að kaupa fulla trygg-
ingu, en þetta er nokkuð sem þarf að semja við viðkomandi tryggingafélag.
Nokkur hagn^t atriði óarðandi heimafaeðingar
Ymislegt ber að hafa í huga varðandi heimafæðing-
ar, hér verður talið upp það helsta en þessi listi er
engan veginn tæmandi.
Það sem Ijósmóðirin þarf að hafa meðferðis
Ljósmóðirin þarf að hafa ýmis áhöld, lyf og hjúkrun-
arvörur með sér. Æskilegt er að ljósmóðurtaskan
innihaldi eftirfarandi:
Áhöld:
Fæðingaráhöld (pinsetta, episiotomiuskæri, nafla-
skæri, 2 kokkerar, saumaskæri og nálahaldari), hlust-
unarpípa, doptone, gel, blóðþrýstingsmælir, steto-
scope, 2 skálar, naflaklemma eða teygja, sogrör, vigt
(reisla), málband, ambupoki.
Lyfi
Lidocain, Xylocain gel og sprey, Methergin,
Syntocinon inj. og sprey, k-vítamín, Hibitan K-Y
gel, Hibiscrub (til að þvo áhöldin með), Ringer
Asetat, Hemohes, Glucosa 5%, Sæft vatn (vatnsból-
ur), NaCl, Microlax, spritt, naflapúður.
Hjúkrunarvörur:
Sterilir og ósterilir hanskar, sterilar og ósterilar grisj-
ur, undirbreiðslur, klóra, saumar, brennisteinspinni,
legvatnspinni, ræktunarpinni, vökvasett, venflow,
stasi, nálar, sprautur, glös fyrir naflastrengsblóð,
plástrar, bómull, saumatökusett, þvagleggir, þvagstix.
Annað:
Nuddolía, hitapoki með mjúku utan um, kælipoki,
sóttmengunarpoki og aðrir plastpokar, naglabursti
(til að þrífa áhöldin með), vasaljós, spegill, með-
gönguskífa. Það getur komið sér vel að hafa orku-
drykk eða orkustykki til taks í töskunni handa ljós-
móðurinni. Auk þessa getur verið heppilegt að hafa
auka bol og jafnvel buxur í töskunni.
Fyrirtækið Isaga getur leigt ljósmæðrum súrefn-
iskút til notkunar í heimafæðingum, leiguverð er 30
kr. á sólarhring. Ljósmóðirin þarf hins vegar að
kaupa fylgihluti.
Tímafrekt og kostnaðarsamt getur verið að koma
sér upp fullkominni ljósmæðratösku. Ljósmóðirin
þarf að fá lyfseðil frá lækni fyrir öllum lyfjum og
LJÓSMÆ9RABLAÐIE)
23