Ljósmæðrablaðið - 15.05.2001, Blaðsíða 15

Ástþóra Kristinsdóttir
ljósmóðir og formaður LMFI
Heimaþjónusta
Ijósmæðra -
hvað skal hafa
í huga
Heimaþjónusta ljósmæðra hefiir farið stöðugt
vaxandi síðan byijað var að veita þessa þjónustu
í apríl 1993. Árið 1999 voru 26,1% kvenna
sem nýttu sér heimaþjónustuna, árið 2000 voru
það 40,1%.
Allar ljósmæður sem hafa starfsleyfi og
tryggingar hér á landi hafa leyfi til að sinna
heimaþjónustu. Á skrifstofu Ljósmæðrafélags
íslands eru til leiðbeiningar fyrir sjálfstætt
starfandi ljósmæður sem að sinna
heimaþjónustu og eru ljósmæður hvattar til að
nýta sér þær upplýsingar. Einnig eru þar til
eyðublöð sem félagið hefur látið hanna fyrir
heimaþjónustuna til samræmingar fyrir allar
ljósmæður.
Það sem hér fer á eftir er útdráttur úr
lokaverkefni mínu til BSc prófs í
hjúkrunarfræði í október 1999 en það fjallar
um snemmútskriftir í sængurlegu og
heimaþjónustu ljósmæðra.
Skilgreining og markmið.
Byrjað var að bjóða uppá heimaþjónustu
ljósmæðra í apríl 1993 en þá var gerður
samningur milli Ljósmæðrafélags íslands og
Tryggingastoihunar ríkisins um þessa þjónustu.
Samningurinn miðast við að konur sem eiga
að baki áfallalausa meðgöngu og fæðingu eiga
kost á að liggja sængurleguna heima og geti
valið að fara heim innan 36 klst ífá bamsburði.
Hafa þær þá kost á því að fá ljósmóður heim
til sín í allt að 11 skipti fyrstu vikuna eftir
fæðingu. Ljósmæðurnar em fjölskyldunni til
halds og trausts fyrstu dagana eftir fæðinguna
og sinna ffæðsluþörfum þeim sem fjölskyldan
óskar eftir/hefur. (Ljósmæðrafélag íslands,
1994).
Heimaþjónusta ljósmæðra er liður í því að
veita heildræna þjónustu, en heildræn þjónusta
er samfelld þjónusta, oft annast sama
ljósmóðirin konuna í heimahúsi og sú sem
annaðist eftirlit á meðgöngu og/eða í
fæðingunni. Markmið með heimsóknum
ljósmæðranna er að fyrirbyggja vandamál
og/eða greina snemma vandamál, auka
vitneskju og fæmi foreldra og jafnffamt að efla
sjálfsöryggi og hvetja foreldra við umönnun
nýburans (Reagan, 1984 og Hildur
Sigurðardóttir, 1994). í heimaþjónustu er lögð
áhersla á að gefa tíma fyrir spurningar og
vandamál sem foreldrarnir hafa. Markmiðið
er að veita heildræna þjónustu þar sem það
hefur sýnt sig að hún veitir heilbrigðisstarfsfólki
betri yfirsýn yfir heilbrigðisferil og líðan móður
og barns á meðgöngu, í fæðingu og í
sængurlegu. Heildrænt eftirlit er því
mikilvægur þáttur í heilsuvemd móður og bams
og í raun fjölskyldunnar allrar (Ljósmæðrafélag
íslands, 1994).
Helstu kostir og gallar.
Rannsókn Gagnon og fleiri (1996) sýndi að
konum sem völdu snemmútskrift gekk vel að
tengjast börnum sínum, þær voru vel á verði
gagnvart gulu bama sinna og kunnu að bregðast
við henni. Börn þeirra fengu síður gulu en
hinna mæðranna sem dvöldu lengur á
sjúkrahúsi. Þær voru meðvitaðri um þátt
brjóstamjólkur í gulu og þeim gekk betur með
I heimaþjónustu er lögð
áhersla á að gefa tíma
jyrir spurningar og
vandamál sem
foreldrarnir hafa.
Markmiðið er að veita
heildræna þjónustu þar
sem það hefur sýnt sig að
hún veitir
heilbrigðisstarfsfólki
betri yfirsýn yfir
heilbrigðisferil og líðan
móður og barns á
meðgöngu, í fœðingu og
í sœngurlegu.
Ljósmæðrablaðið
maí 2001