Akranes - 01.07.1943, Blaðsíða 1

V erðlækkunarskattur
Oft hefur verið rætt og ritað um nauð-
syn þess, að skattleggja stríðsgróðann
svonefnda. Stríðsgróðaskatturinn var
iyrsta sporið í þá átt, en skattur þessi
er mjög hár á tekjum yfir kr. 100 þús.
A síðasta Alþingi var annað skref stigið,
þegar verðiækkunarskatturinn var á-
kveðinn. Verðláekkunarskatturinn er oít
nefndur öðrum nöfnum en því, sem lög-
in gera ráð fyrir. Bændur og búaliðar
kalla hann oftast neytendaskatt, vænt-
*
aplega til þess að minna á það, að skatt-
ur þessi sé lagður á landslólkið til þess
að unnt sé að selja neytendum landbún-
aðaraíurða ódýra vöru. Hér í bænum er
hann ott neindur mjólkurskattur til
minnis um það, að honum skal að
nokisru leyti verja til þess að greiða
bændum 30 aura uppbót á hvern mjólK-
urliter. Mjólkurskatturinn er tiltölulega
hæstur á tekjum frá kr. 30 þús. til kr.
125 þús. Á tekjur yfir kr. 200 þús. er
enginn mjólkurskattur lagður, en ríkis-
skattar ai þeim tekjum nema svo sem
kunnugt er 90% þeirra.
Til þess að gefa yfirlit yfir ríkisskatta
á tekjur frá kr. 50 þús. til kr. 200 þús.,
skal eftirfarandí yfirlit birt, og er þar
miðað við skatta á félög, þess má geta,
að auk þeirra skatta, sem hér greinir,
leggst eignarskattur, og ef um einstald-
inga er að ræða, lífeyrissjóðsgjald.
Tekjur Tekjusk. Stiíðssk. Verðl.sk. Alls 50 þús. 7.950 5.620 13.570
75 — 13.450 1.350 10.120 24.920
100 — 18.950 3.850 14.620 37.450
125 — 24.450 8.850 18.370 51.670
150 — 29.950 16.350 20.870 67.170
175 — 35.450 26.850 22.120 84.420
200 — 40.950 40.650 23.350 104.950
Hér skal ekki um það rætt, að hve
miklu leyti sé rétt að skattleggja há-
tekjur. Hinsvegar virðist tímabært að
benda á þau áhrif, sem hinir síauknu
ríkisskattar hafa á fjárhag bæjarfélag-
anna. Á þessu ári bætist verðlækkunar-
skatturmn við alla þá ríkisskatta, sem
fyrir' voru, en skattur þessi rennur að
ölluleyti í ríkissjóð. í raun og veru er
afleiðing þessa sú, að möguleikar bæjar-
félaganna til útsvarsálagningar minnka
að sama skapi. Verðlækkunrskatturinn
af kr. 200 þús. tekjum nemur kr. 23.350,
af 175 þús. kr. tekjum kr. 22.120, af kr.
150 þús. tekjum kr. 20.870, af kr. 125-þús.
tekjum kr. 18.370 o. s. frv. Hér er því
ekki um smávægilega skerðingu á
tekjuöílunarmöguleikum bæjarfélag-
anna að ræða.
Sé Akraneskaupstaður tekin sem
dæmi, er fjárþörf þess bæjarfélags mjög
augljós. Nauðsynlegustu framkvæmdir
eru enn að mestu óunnar. Vatnsveitan
er nýlögð, holræsakerfi ekki lagt enn
að fullu, barnaskólinn orðinn of lítill,
götur bæjarins óviðunandi, nauðsynleg-
ustu skipulagsbreytingar látnar bíða frá
ári til árs, sökum þess að vinna þarf að
öðrum verkefnum o. s. frv. Þá er og
þess að geta, að á næstu árum verður
að verja stórfé úr bæjarsjóði til aukn-
ingar á höfninni, og annað fjárfrekt
stórvirki bíður lausnar, varnir gegn
landbroti. Þarfir annara bæjarfélaga eru
vafalaust aðrar en þarfir Akraness, en
þær eru sennilega miklar. Bæjarfélögin
vérða lögum samkvsemt að leggja mik-
inn hluta tekna sinna í annað en þessar
nauðsynlegustu framkvæmdir. Þeimber
að sjá fyrir frarnfæn þurfamanna,
leggja fram mikið fé vegna alþýðutrygg-
inga, kosta að verulegu leyti barna-
fræðslu og önnur menntamál bæjanna
o. s. frv.
Um það verður ekki deilt, að fjárþörf
bæjarlélaganna er mikil, og flestir eru
bæirnir svo settir, að þeir geta ekki afl-
að sér þessa fjár nema með einu móti,
útsvarsálögum.
Alþingi hefur stefnt að því, að
takmarka til mikilla muna mögu-
leika bæjarfélaganna til þess að leggja
útsvör á hátekjur, og er því hætta sú,
sem bæjarfélögunum stafar af stefnu
Aiþingis í skattamálum mjög augljós.
Þegar lögin um stríðsgróðaskatt voru
samin, var nokkurt tillit tekið til bæjar-
félaganna. Verulegur hluti skattsins
rann til þeirra. Lögin um verðlækkun-
arskatt, eða mjólkurskattinn, taka hins-
vegar ekkert tillit til þeirra, sRattur-
inn rennur allur í ríkissjoð. Fyrst tek-
ur ríkissjóður kúiinn af tekjum há-
tekjumanna, en lætur bæjunum eftir
að leggja útsvör á afganginn, en það
eru takmörk fyrir því, hvað sé hægt
að ganga nálægt tekjum atvinnurek-
enda, sem ef til vill stunda áhættusam-
an atvinnurekstur og þurfa mikið fjár-
magn til þess að geta rekið atvmnu sína.
Þeir þola haa skatta í eitt ár eða tvö,
eri ekki til lengdar.
Eftir öllum sólarmerkjum að dæma,
virðist Alþingi ætla að hækka enn
skatta á hátekjur og bæta við nýjum
mjólkursköttum.
Væri ekki þörf á því að bæjar-
félögin og sveitarstjórnirnar atnuguöu
vandlega hvert stefnir í þessum mál-
um. Ef þessir aðilar standa saman um
mál þetta, er ekki með öllu útilokað,
að Alþingi taki nokkurt tillit til þeirra
og meti meira þarfir bæjarfélaganna en
það hefur gert til þessa.
Að sjálfsögðu er það síður en svo
æskilegt, að bæjarfélög þurfi að grípa
til slíkra samtaka, en málum er þó svo
komið, að samtök þessi virðast óhjá-
kvæmileg.
A. G.