Ægir - 01.02.2002, Blaðsíða 50

50
Stórkjafta er þunnur og hár beinfiskur. Vinstri hlið hennar er
rauðgrá eða gulmóbrún á lit og snýr sú hliðin upp en hliðin sem
snýr niður er hvít. Bæði augun eru á dökku hliðinni, nokkuð
stór og er hægra augað aðeins aftar en hitt. Hausinn er stór og
kjaftur sérstaklega stór og dregur fiskurinn nafn sitt þar af.
Neðri skoltur nær fram fyrir þann efri og á honum er lítil tota.
Tennur er fremur smáar. Bak- og raufaruggar eru langir og ná
að aftan aðeins yfir á ljósu hliðina. Eyruggi dökku hliðarinnar er
næstum tvöfalt lengri en eyruggi ljósu hliðarinnar. Kviðuggar
eru langir og sporðurinn yddur í endann. Rákin er greinileg og
myndar boga yfir eyrugga og hreistur er stórt á dökku hliðinni.
Stórkjafta lifir við strendur Evrópu frá Norður-Noregi inn í
Kattegat og Skagerak og í norðanverðum Norðursjó. Hún er við
Færeyjar og Ísland norðan og vestan Bretlandseyja, í Biskajaflóa
og við Portúgal og Marokkó og í Miðjarðarhafi allt til Ítalíu og
Sikileyjar. Hér við land hefur mest fundist af stórkjöftu suðvest-
anlands.
Stórkjaftan er botnfiskur og lifir á 40-400 metra dýpi en al-
gengust á 100-200 metra dýpi, mest á sand- eða leirbotni. Fæða
hennar er alls kyns smáfiskar eins og spærlingur, stóri mjóni,
kolmunni og loðna en einnig ýmis seiði, krabbadýr og botndýr.
Stórkjafta getur náð allt að 65 cm lengd en algengust er hún
um 40-50 cm. Lengsta stórkjafta sem veiðst hefur hér við land
mældist 65 cm.
Hrygning fer fram í apríl til júní hér við land og eru eggin
sviflæg, 1,07-1,22 mm í þvermál. Um 2 cm á lengd hverfa þau
til botns og taka að líkjast foreldrum sínum. Vöxtur og aldur
stórkjöftu hefur lítið verið rannsakaður. Stofn hennar hér við
land er fremur lítill enda hefur hún ekki mikið verið veidd. Afl-
inn hér við land hefur verið um það bil 400 tonn á ári og kemur
aðallega sem aukaafli í dragnót. Aflinn er að mestu frystur og
fluttur út eða ísaður til útflutnings.
Lepidorhombus whiffiagonis
Stórkjafta
F R Ó Ð L E I K U R O G S K E M M T U N
K R O S S G Á T A N