Dagblaðið Vísir - DV - 13.01.2006, Blaðsíða 25

Menning DV
FÖSTUDAGUR 13. JANÚAR 2006 25

Annað kvöld verður frumsýning á Stóra sviði Borgarleikhússins á splunku-
nýjum söngleik um hina ómótstæðilegu Carmen þar sem óperunni eftir Bizet
er snúið 1 söngleik um ástir, afbrýði og hrikaleg örlög sem ekki verða umflúin
Það er Leikfélag Reykjavíkur sem kallar til samstarfs íslenska dansfiokkinn í
þessari stórsýningu en frumsýninguna ber upp á hefðbundinn frumsýningar-
dag leikfélagsins en það var ||pfnað 11. janúar 1897 og hefur síðan verið til
siðs að frumsýna í kringum||pnn dag.
I Ásgerður Júnfusdóttir
VIFer ">eð titilhlutverkið og
Hjler her íhópi dansara Is-
BiS j lenska dansflokksins.
Ungur maður af góðum ættum
hittir sígaunann Carmen, sem heillar
hann upp úr skónum þannig að
hann missir sjónar á skyldum sínum,
starfi og ijölskyldu. Hann hleypur á
brott með henni eftir að hafa brotið
ailar brýr að baki sér. Hann gengur
inn í glæpagengi vina Carmen og
gerist eftirlýstur bandíti.
En hann nær aldrei tökum á Car-
men. Hún lætur ekki að stjóm. Þau
rífast og hann lemur hana: hún flýr á
náðir vinar síns, nautabanans Lucas-
ar, sem er miðlungs atvinnumaður í
nautaati. José eltir ástina sína, þótt
hann megi vita að þá muni hann
nást, eftirlýstur glæpamaðurinn.
Hann endar á að bana henni og gefa
sig síðan fram við lögreglu til að vera
tekinn af lífi.
Gömul saga
Sagan af dræsunni Carmen var
upphaflega smásaga eftir Prosper
Merimée árið 1845. Þrjátíu árum
seinna samdi Georges Bizet ópemna
Carmen, sem var frumsýnd í Opéra-
Comique í París þann 3. mars 1875.
Fyrsta uppsetningin var ekki sérstak-
ur sigur og Bizet dó dapur maður
nokkrum mánuðum síðar.
En Carmen náði sér fljótt á strik.
37 sýningar vom sýndar í París þenn-
an fyrsta vetur, óperan var sýnd á
Englandi og í Bandaríkjunum 1878
og var orðin ákaflega vinsælt stykki
fyrir fyrri heimsstyrjöld og er ein vin-
sælasta ópera í heimi.
Carmen hefur reynst h'fseig og
áhorfendum ómótstæðileg frá upp-
hafi: hún er söguhetja fjölmargra
bíómynda, balletta og leikverka: þó
óperan eftir Bizet sé auðvitað ffæg-
ust þeirra allra. Söngleikir hafa verið
samdir eftir sögunni - frægastur er
Carmen Jones eftir Billy Rose og
Oscar Hammerstein II, sem einnig
var kvikmyndaður - og óperan eftir
Bizet er ein vinsælasta ópera sög-
unnar enn þann dag í dag.
Nýleið
í sviðsetningu Guðjóns Pedersen
leikhússtjóra Leikfélagsins útsehrr
Agnar Már Magnússon tónlistarstjóri
tónlist Bizets fyrir sex manna band,
sem hann stjórnar sjálfur á sýning-
um og Stephen Sfiropshire semur
dansa, en í sýningunni taka þátt átta
dansarar íslenska dansflokksins og
tíu leikarar Leikfélags Reykjavfkur.
Ásgerður Júníusdóttir mezzósópran
leikur Carmen, Sveinn Geirsson hinn
ástfangna Don José og Erlendur Ei-
ríksson Escamillo. Með önnur hlut-
verk fara Bergur Þór Ingólfsson,
Birna Hafstein, Guðmundur Ólafs-
son, Kristjana Skúladóttir, Marta
Nordal, Pétur Einarsson og Theodór
Júh'usson.
Leikmynd og búninga hannar
Helga I. Stefánsdóttir. Ljósabrigðin
em undir stjóm Lámsar Bjömsson-
ar. Hljóðstjóm sér Ólafur Öm
Thoroddsen um, leikgervi gerir Sig-
ríður Rósa Bjarnadóttir.
Tveggja tíma stuð
Handrit vann Guðrún Vilmund-
ardóttir og styðst við leikgerð Halévy
og Meilhac fyrir Bizet. Söngtextar em
eftir ýmsa: Davíð Þór Jónsson, Frank
Hall, Kristján Hreinsson, Sigríði
Hagah'n Björnsdóttur, Sjón og Þor-
stein Valdimarsson.
Sögunni er fylgt í grófum drátt-
um: Carmen heillar Don José, sem
hunsar skyldur sínar, en krefst af
Carmen undirgefni sem hún hvorki
vill né kann að sýna. Verkið er sett
fram sem söngleikur, en ekki ópera;
leiknar senur og söngnúmer bera
söguna áfram.
Sýningin tekur um tvo tíma í
flutningi og verður á verkefnaskrá
leikhússins meðan eftirspurn leyflr.
Öskubuska á námskeiði
Vinafélag íslensku óperunnar
og Endurmenntun standa fyrir
námskeiði í tengslum við sýning-
ar íslensku ópemnnar á ösku-
busku eftir Rossini. Öskubuska
var frumsýnd í Róm 25. janúar
1817, en þetta er í fyrsta skipti
sem hún er sett upp hér á landi.
Á námskeiðinu er farið í upp-
byggingu verksins, samspil tón-
listar og texta skoðað og gætt að
hvernig form tónlistar stjórnar
dramatískri framvindu verksins.
Fjallað verður ítarlega um Ross-
ini og Öskbusku og einstakir
hlutar ópemnnar teknir til nánari
skoðunar, með hjálp tón- og
mynddæma.
Námskeiðið verður haldið
þrjú þriðjudagskvöld á tímabil-
inu 7. febrúar til 21. febrúar í hús-
næði Endurmenntunar. Fjórða
kvöld námskeiðisins, sunnudag-
inn 26. febrúar verður farið á sýn-
ingu í Ópemnni þar sem færi
gefst á stuttu spjalli við nokkra af
aðstandendum uppsetningar-
innar en það er glæsilegur hópur
listamanna sem tekur þátt í sýn-
ingunni. Leikstjóri er Paul Suter
og sviðs- og búningahönnuður er
Season Chiu. Hljómsveitarstjóri
er Kurt Kopecky. Hlutverk Ösku-
busku syngur Sesselja Kristjáns-
dóttir og hlutverk prinsins Ram-
iro syngur Garðar Thor Cortes.
Sesselja Kristjáns-
dóttir Sem Öskubuska.

BillyJoel dansar
Árið 2003 setti bandaríski
danshöfundurinn Twyla
Tharp saman sýningu í Los
Angeles sem hún kallaði
Movin’ Out og var öll hugsuð
kringum sönglög Billy Joel.
Sýningin var fmmsýnd í New
York þar sem hún naut frá-
bærrar aðsóknar. Hún fór
einnig á leikför á sama tíma og
hún gekk í New York og var
hvarvetna vel tekið. Tharp og
Billy Joel vom verðlaunuð í
bak og fyrir: Tony-verðlaun
2003, Astaire-verðlaunin,
Drama League Award fyrir
samfelldan árangur í starfi
fékk hún, auk gagnrýnenda-
verðlaunanna og Outer Critics
Circle-verðlaunanna fyrir
frammúrskarandi dansasmíði.
Nú er fýrirhugað að flytja
þessa sýningu yfir til London
þar sem hún verður á fjölum
stóra leikhússins Apollo Vict-
oria frá 28. mars. Aðdáendur
Joels og þeir sem hafa gaman
af fjörlegum nútímadansi og
verða á leiðinni í London í
mars-apríl ættu að athuga
hvort miðar em fáanlegir á
þessa stórsýningu Tharps.
Vefurinn þeirra er:
. thisistheatre.com/londonthea
tre/apollovictoriatheatre.html.
Það er talsvert af sætum í Vict-
oria Apollo: nánar tiltekið
2.208 sæti.
Bolshoiáferð
Annar enn frægari dans-
flokkur er líka á ferðalagi um
Bretland í mars og apríl. Bols-
hoi hefur mátt víkja úr sínu
gamla setri í Moskvu, en stóra
leikhúsið þar er í viðgerð. Því
hafa þeir í Bolshoi lagst í
ferðalög og fara um Bretland
með nokkra af sínum stóm
ballettum: Giselle, Svanavatn-
ið og Spartakus. Sýningaferða-
lagið sneiðir hjá London sem
gæti bent til þess að þeir hyggi
á dvöl þar eftir næsta ár. Bols-
hoi er sem kunnugt er einn
frægasti ballettflokkur í heimi
og hefur enginn flokkur haldið
jafn stíft við hinn sígilda list-
dans og hann. Þær sýningar
sem þeir em með á ferðinni
núna og verða sýndar í Nott-
ingham, Birmingham, Salford
og Southhampton em perl-
urnar í verkefnaskrá flokkisns
og hafa flust mann fram af
manni í hinni sérstöku
kennsluhefð þeirra í rússneska
skólanum.
0 -
r n
1
m.