Freyr - 01.06.2002, Blaðsíða 35

Afkvæmarannsóknlr á
hrútum haustlð 2001
Afkvæmarannsóknir þar
sem samþættar eru niður-
stöður úr ómsjármælingum og
kjötmati hafa nú fest sig í sessi.
Haustið 2001 var fjórða árið
sem þessar rannsóknir eru
unnar á vegum búnaðarsam-
bandanna í landinu. Þessi starf-
semi hefur notið frá upphafl
mikils skilnings Framleiðni-
sjóðs landbúnaðarins sem veitt
hefur styrki til framkvæmdar á
þessum rannsóknum. Eins og
skýrt kemur fram hér á eftir
má þegar greina ótrúlega mik-
inn og skýran árangur af þessu
starfi og tvímælalaust meiri en
nokkur gerði sér vonir um í
upphafi. Margt bendir því til
að þetta verkefni hafi þegar
sannað sig sem eitthvert hið
árangurríkasta sem skipulega
hefur verið staðið að á vegum
búnaðarsambandanna.
Umfang þessarar starfsemi var
meira haustið 2001 en áður hefúr
verið en tafla 1 gefúr yfirlit um
starfsemina eftir landsvæðum. Nú
voru rannsóknir unnar á samtals
285 fjárbúum og komu þar í dóm
hópar undan samtals 1808 hrú-
tum. Örfá dæmi munu finnast um
að sami hrútur sé í prófún á
tveimur búum en þau eru vart
fleiri en það sem telja má á fingr-
um annarrar handar.
í hliðstæðum greinum á undan-
fömum ámm hefur verið nokkuð
fjallað um ýmsa þætti sem snúa
að framkvæmd rannsóknanna og
túlkun á niðurstöðum. Það skal
ekki endurtekið hér en aðeins
minnt á örfáa þætti.
Þessar rannsóknir em einvörð-
ungu ætlaðar til mats á hrútunum
með tilliti til þess hve öflugir þeir
séu sem lambafeður með tilliti til
kjötgæða. Við endanlegt mat á
hrútunum sem lambafeðrum þá
skiptir að sjálfsögðu einnig vem-
legu máli hve vænum lömbum
þeir em að skila. Hins vegar
þyrftu afkvæmarannsóknir, sem
reyndu að leggja mat á þann þátt,
jafnhliða að vera mun umfangs-
meiri og nákvæmar skipulagðar
eins og fjallað er um í grein í
sauðfjárblaði Freys á síðastliðnu
hausti. Slíkar afkvæmarannsóknir
var búið að vinna á vegum fjár-
ræktarfélaganna í landinu í þrjá
áratugi án þess að þær næðu
nokkm sinni nokkm teljandi um-
fangi. Þegar horft er til árangurs
þeirra rannsókna, sem ég tel mig
þekkja nokkuð, þá blasir víða við
mjög umtalsverður árangur í
auknum kjötgæðum, bæði í bættri
gerð, sem sést mjög skýrt á
mörgum þeirra búa, sem þátt
tóku i því starfi, og einnig víða í
minnkandi fitusöfnun eftir að sá
þáttur kom með í ræktunarstarf-
inu af fullum þunga. Dæmin um
hrúta sem vom hins vegar að
skila miklum og skýmm þunga-
áhrifúm hjá afkvæmum sínum og
haldist hafa í ffamræktun hygg
ég að séu sárafá.
Full ástæða er samt til að
hvetja menn til að vera á varð-
bergi gagnvart hrútum sem em að
fá hagstæðar niðurstöður úr rann-
sóknunum en em jafnframt með
lambahópa, sem em greinilega
talsvert undir meðaltali búsins í
þunga. Brýnt er að ganga úr
skugga um að léttari lömb undan
þessum hrútum eigi sér skýringar
í hærra hlutfalli tvílembinga eða
marglembinga, en undan öðmm
hrútum, yngri lömbum eða að
lömbin séu undan yngri ám. Ef
slíkar skýringar em ekki fyrir
hendi er fúll ástæða til að ætla að
viðkomandi hrútar eigi lítið er-
indi sem lamafeður í dilkakjöts-
framleiðslu á komandi ámm.
Tafla 1. Umfang afkvæmarannsókna haustið 2001
Svæði Fjöldi búa Fjöldi hópa
Kjósarsýsla 1 5
Vesturland 47 325
Vestfirðir 23 172
Strandasýsla 35 237
V-Húnavatnssýsla 27 180
A-Húnavatnssýsla 14 76
Skagafjörður 37 216
Eyjafjörður 13 68
S-Þingeyjarsýsla 16 86
N-Þingeyjarsýsla 22 153
Múlasýslur 19 103
A-Skaftafellssýsla 6 33
Suðurland 25 154
Samtals á landinu 285 1808
Freyr 5/2002-35 |