Freyr - 01.12.2002, Blaðsíða 37

þess að vænta að þessi tækni
leysi af hólmi huglæga dóma á
byggingu hrossa, a. m. k. ekki
fyrst í stað, en hún gæti orðið
gagnleg viðbót. Ör þróun staf-
rænna (kvik)myndavéla og
möguleikar til nákvæmrar tölvu-
skráningar hreyfiferla ýmissa
líkamsparta hestsins í reið opnar
einnig spennandi möguleika í ná-
inni framtíð til hlutlægrar skrán-
ingar eiginleika sem mæla reið-
hestskosti. Brýna nauðsyn ber til
að þróa aðferðir til að meta geðs-
lag sem er afar mikilvægur þáttur
í markaðsgildi hestsins. Vera má
að full ástæða sé til að láta stóð-
hesta, sem koma vel út úr al-
mennu kynbótadómum, fara í
gegnum strangara próf sem gæti
gefið öruggara mat á eiginleik-
um hestanna. Slíkt próf er við-
haft við mat á stóðhestum stóru
reiðhestakynjanna í Norður-
Evrópu.
Nauðsynlegt er að efla samstarf
búfjárræktamanna og dýralækna
við skipulag kynbótastarfsins.
Þættir, sem lúta að heilbrigði,
endingu og frjósemi íslenska
hestsins, hafa setið á hakanum í
ræktunarstarfmu. Það er því
gleðilegt að á þessum fundi mun
dr. Sigríður Bjömsdóttir kynna
niðurstöður viðamikils verkefnis
sem beindist að því að greina
tíðni og orsakir hækilsspatts í ís-
lenska hestinum. Grunnorsakir
spattsins em án efa erfðafræði-
legs eðlis. Spumingin er hvort
breytileiki erfðanna innan stolns-
ins sé nægur og nægilega auð-
greinanlegur til þess að af gagni
megi koma í skipulegu ræktunar-
starfi? Svar mitt verður að sterk-
ar líkur benda til að viss árangurs
sé að vænta frá markvissu úrvali
gegn spatti.
Litafjölbreytni íslenska hestsins
er veigamikill hluti erfðaauðlegð-
arinnar sem einnig þarf að nýta
og ávaxta. Rannsóknir dr. Stef-
áns Aðalsteinssonar á litaerfðum
búQár, og þar sem íslenski hest-
urinn lagði til verðmætan grann,
skópu honum og íslenska hestin-
um heimsfrægð meðal erfðafræð-
inga. Forrit til útreiknings arf-
gerðalíkinda fyrir litaerfðimar
hafa verið þróuð og em nær til-
búin til notkunar.
Miðlun niðurstaða kynbóta-
dóma, kynbótamats, skýrslna og
fræðsluefnis til ræktenda er vel
tæknivætt og til mikillar fyrir-
myndar í íslenskri hrossarækt.
Að lokum vil ég þakka fyrir
boðið til þessarar ráðstefnu. Það
hefur verið mér ánægjuefni að
hafa verið þátttakandi í þeim
verkefnum sem hér verða kynnt
og að kynnast mörgu því unga
efnisfólki sem hér er samankom-
ið og veita mun íslenskri hrossa-
rækt forgöngu á komandi ámm.
Von mín er að erindin verði
kveikja fjörlegra, gagnrýnna og
uppbyggilegra umræðna.
A^alað á kaffistofunni
A góAu dægrl
Jón Jóhannesson frá Skáleyjum gaf út
fjórar bækur með ljóðum og lausu máli
um og eftir miðja síðustu öld. Hann bjó
og starfaði lengi í Reykjavík en hugur
hans var löngum bundinn æskuslóðunum í
Breiðafjarðareyjum þar sem hann dvaldist ein-
nig oft.
Góðvinur hans og frændi var Sveinbjöm Guð-
mundsson, einnig ffá Skáleyjum. Hann starfaði
lengi hjá Kaupfélagi Héraðsbúa á Reyðarfirði á
fyrri hluta aldarinnar, fróður mjög, m.a. um ætt-
fræði og kveðskap. Sonur hans var Hrafn Svein-
bjamarson á Hallormsstað, víðkunnur á sinni tíð.
Eftirfarandi Ijóð orti Jón til Sveinbjamar vinar
sins og nefhdi það „Á góðu dægri“ og birtist það
í ljóðabók hans, Gangstéttarvísur:
Nú er blessuð nóttin dinvn,
nú fer tœpast hjáþví
að Sveinbjðrn verði sextíu og fmvn
og Sveinbjörn verði áþvi.
Ymsra skálda eldur var
ylur húsa minna.
Sveinbjörns Iampi lýsti þar
líka eins og hinna.
Létt á tungu liggur hans
Ijóð sem margan gleður,
og það er engin andskotans
ómynd sem hann k\>eður.
Senn við glaðan glasahljóm
grafar hinumegin,
veit ég skáldið Wennerbóm
verður honum feginn.
Freyr 10/2002-37 |