Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.03.2005, Blaðsíða 14

Fréttabréf Ættfræðifélagsins í mars 2005
Skúli Guðmundsson bóndi á Keldum og kona hans
Svanborg Lýðsdóttir, en |>au voru bæði af Víkings-
lækjarættinni.
ættvísinni, er einnig Bergsætt sem framhalds bend-
ing til viðbótar af einstöku mönnum).
Hinn óútsegjanlegi tími, sem farið hefur í leitir að
heimildum, ferðalög bréfaskriftir og s frv., þarf að
koma í góðu ágripi og að sjálfsögðu mynd sérstök á
1. síðu og önnur sérstök, hvar best á við, skír og
verkleg af frumhöfundi (stofnandanum merkismann-
inum Jóni Olafss, og sérstaklega ef hann eða bú hans
hefur kostað mjög til útgáfunnar. Hinn merkilegi
maður virðist hafa dáið of fljótt.
Ritið nær mjög yfir allt landið og ætti ekki illa við
ef með þyrfti, að kosta einhverju þar til, sem sígildu
fyrir ættvísi landsmanna, er verður höfundi til ævar-
andi sóma, og að sjálfsögðu er viðurkenninga eða
verðlauna vert.
Kær kveðja, og besta ósk um góðan framgang
hinnar afar fjölmennu V.L.ættar
þinn einl.
vin
Skúli Guðmundsson.
Formálinn sem aldrei var birtur
Hérfara á eftir glefsur úr inngangi eðaformála
sem Skúli Guðmundsson á Keldum skrifaði fyrir
Víkingslœkjarœttina eða Keldnaœttina, en
aldrei var birtur.
Ættfræðin er ein af þeim fræðigreinum sem ekki
skipta litlu máli. Hún hefur allt frá Adam og Evu
verið sá grunnur, sem vert hefur verið að byggja á,
og þó fallið hafi niður um hríð hefur hún ávalt risið
upp aptur á einum og sama grundvelli.Hún hefur
réttilega frá fyrstu ritum hér, verið í hávegum höfð,
og sem ein höfuðprýði í Islenskri sagnfræði, sem
máttarviður, vegsauki og ljós fortíðar, sem margt gott
má af læra. An hennar værum við í þokubelti öræf-
anna. Omaklega var hún um hríð lítils virt, fremur til
rýrðar en upphefðar. Báru þess vott- og jafnvel gera
en- ýmsar smekkleysur skáldsagnanna- þó af sumum
hylltar séu.. Þess er óskandi að ætíð verði uppi ein-
hverjir lands og þjóðar vinir, sem halda ættfræðinni
á lopti, eins og dyggilega hefur verið gjört í seinni
tíð.
Sú ætt sem hér kemur fyrir sjónir, er hin nafn-
kenda og fjölmenna Víkingslækjarætt - sem af
ýmsum er kölluð Keldna ætt. Nær hún meira og
minna yfir allt Island, þó mest sé á Suðurlandi og til
flestra álfa heims, einkum Ameríku, þó erfitt sé að
rekja.
Víkingslækjarættin byrjar á þeim nafnfrægu
hjónum Bjama Halldórssyni hreppstjóra á Víkings-
læk á Rangárvöllum og konu hans Guðríði Eyjólfs-
dóttur. Nær ættin (frá fæðingu þeirra) yfir full 250 ár,
eða nær '/4 hluta frá byggingu landsins. Ræður því að
líkindum, að erfitt er að fylla alla þeirra mörgu ætt-
liði nákvæmlega, enda má ganga að því sem vísu, að
eitthvað af þeim kunni að verða vantalið, þrátt fyrir
mikla alúð, ástundun og þolgæði safnandans hins
viðurkenda ættfræðings, Hagstofuritara Pétur
Zophoniasson. Hann hefur sýnt að fara má torveldar
leiðir, kafað djúpt og reynst fengsæll í þeirri sann-
leiksleit, er að ættfræðini lýtur.
Það sem einkum er stuðst við í ættfærslu þessari,
frá tíð Bjama á Vrkingslæk, eru rit tveggja sonarsona
hans: Þorsteins Halldórssonar fræðimanns og
hreppstjóra í Skarfanesi, skrifuð 1803...........
og Brynjólfs Stefánssonar hreppstjóra í V. Kirkjubæ,
Frá Keldum (Ljó.smynd Björn Jónssnn)
http://www.vortex.is/aett
14
aett@vortex.is