Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.2011, Blaðsíða 35

Andvari - 01.01.2011, Blaðsíða 35
andvari FORSETINN í SÖGURITUN ÍSLENDINGA 33 Tólf árum síðar gaf Jón Aðils út annað íslandssöguyfirlit, bók sem var „sér- staklega ætluð til kenslu í hinum æðri mentastofnunum vorum .. ,“19 Þar fer höfundur svolítið aðra leið að Jóni Sigurðssyni en hann og aðrir höfðu gert áður. Fyrst er þar frásögn af stjórnskipunarþróun íslands frá því um 1830 til 1874. Jón Sigurðsson kemur inn í þá sögu í kringum stofnun Alþingis, er síðan aðalpersóna hennar alla tíð, uns Þingvallafundur sendir honum ávarp sitt árið 1874. Þá kemur sérstakur kafli sem ber nafn Jóns og rekur ævi hans, útgáfu Nýrra félagsrita, kenningu Jóns um landsréttindi íslands, afskipti af verslunar- frelsismáli, fjárkláðamáli og skólamálum.20 Hér stendur höfundur jafnan með söguhetju sinni og ber lof á hana:21 Meðan Jón Sigurðsson lifði, var hann höfðingi og leiðtogi íslendinga í öllum greinum, enda hafði hann ýmislegt það við sig, er vakti ósjálfrátt lotningu manna og traust. Hann var mjög höfðinglegur maður, svipurinn hreinn og bjartur, og augun skær og fögur. Hann var einarður og hreinskilinn í allri framgöngu, og talaði jafnan það, er honum bjó í brjósti, en kunni þó vel að stilla orðum sínum. ... Gáfur hans voru sérlega góðar, skilningurinn skarpur og minnið afbragðs gott. Honum var létt um að koma fyrir sig orði, hvort sem var í ræðu eða riti, og á þingi þótti hann manna mælskastur. Þó verður þetta lof hvergi alveg eins hástemmt og í íslensku þjóðerni, og hér er, jafnvel í fyrsta sinn í prentaðri íslandssögu, varpað örlitlum skugga á forsetann. Þar sem sleppt er úr tilvitnuninni hér á undan segir: „Ráðríkur þótti hann stundum í meira lagi, og þoldi eigi vel, að menn deildu við hann. Tók hann þvert fyrir það, er honum var á móti skapi, og var það þá eigi fyrir ístöðulitla menn að mæla í móti honum.“ Athyglisvert er líka í kaflanum á undan að höfundur tekur sér gott rúm til að segja frá Þingvallafundi 1873 þar sem Jón var borinn ofurliði af mönnum sem vildu ganga lengra í sjálf- stæðiskröfum en hann taldi vit í að gera.22 Hér vottar fyrir afstöðubreytingu hjá höfundi síðan hann gaf íslenskt þjóðerni út 1903, og stafar kannski af þvi að hann var sjálfur kominn inn í langvarandi og sjálfsagt þreytandi þref um stjórnmál og stjórnskipunarmál íslands; hann sat á Alþingi á árunum 1911-13. , Eftir Jón Aðils hefur Jón Sigurðsson haldið hlut sínum fyllilega í Islandssögum fyrir framhaldsskólastig. Arnór Sigurjónsson skrifaði 13 blað- síðna langan kafla með titlinum „Jón Sigurðsson og sjálfstæðismálið“.23 Egill T Stardal skrifaði nauðalíka frásögn af Jóni og stjórnmálum um daga hans 24 Heimir Þorleifsson afmarkaði ævisögur manna í smáletruðum klausum með ntyndum af söguhetjunni. Efnisatriði í æviágripi Jóns eru nokkurn veginn Þau sömu og í eldri bókum, og sömu hlutir taldir honum til gildis: „Hann var ávallt mesti málafylgjumaður íslendinga í baráttunni við Dani og hélt fram hinum sögulega og þjóðlega rétti landsmanna.“ „Sagnfræðistörf Jóns Sigurðssonar ein nægðu honum til ævarandi frægðar, en þau einkenndust af strangri heimildarýni.“ „Jón var jafnan búsettur í Kaupmannahöfn ... og var
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.