Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1955, Blaðsíða 95
FINNBOGI GUÐMUNDSSON:
Um vináttu og bréfaskipti
Stephans G. Stephanssonar og
Jóhanns Magnúsar Bjarnasonar
Þegar við lesum hin prentuðu
Stephans G. Stephanssonar,
rúm sjö hundruð að tölu til um það
bil fjörutíu vina hans, undrumst
við einna mest það þrek, er öll sú
bréfagerð hefur krafizt. Og þá ekki
einungis líkamsþrekið, sjálft hand-
verkið, sem prentað er á rúmum
þúsund stórum blaðsíðum (Bréf og
ritgerðir Stephans G. Stephansson-
ar; Reykjavík 1938—1948), heldur
^iklu fremur hið andlega þrek, er
Purfti til að halda sambandinu við
aiia þessa menn, suma þeirra um
aratuga skeið. Mætti líkja bréfa-
s iptum Stephans og vina hans við
Uienn, er halda streng yfir breiðan
a án þess nokkurn tímann að slaka
svo a, að öldur áhugaleysis og dofins-
attar nái að væta og loks buga
s renginn úr höndum þeirra. Mun
tephEm varla nokkru sinni hafa
°r ið iyrri að bréfslitum, þótt stund-
Um yrði langt á milli bréfa. En 9.
ianúar 1891 segir Stephan t. d. í
refi til Sveins Björnssonar:
Vinur,
að^ er nú nema ár síðan ég skrif-
V'1ti seinast, en skrambi er það
ls angt, því hreint er ég búinn að
g hvenær það var, og það
ein verst er, ég held ég sé búinn að
na addressi þínu. En samvizkan í
mér er reyndar ekki tiltakanlega
áhlaupasöm, en mesta seiglings-
skepna er hún, hún hefir aldrei látið
mig þess óminnugan, að þú ættir
hjá mér bréf, og þess vegna kem
ég til þín á „örkinni", og svo er mig
farið að sárlanga eftir línu frá þér.
Sjáum við í þessum fáu línum
undirrót bréfaskrifta hans, þar sem
annars vegar er trúmennska hans
við þá, er gerzt höfðu tryggir að
skrifa honum, en hins vegar þörfin
eftir andlegu samneyti við sem
flesta og bezta menn. Er augljóst, að
bréfaskriftir hans hafa fyrst komizt
í algleyming eftir að hann var
setztur að í Alberta, og eru engin
bréf, að því er virðist, varðveitt frá
því fyrir flutninginn þangað. Við
sjáum, að bréfvinir hans eru annað
hvort gamlir kunningjar frá yngri
árum hans, svo sem frá dvölinni í
Norður Dakota (1878—88), eða nýir
vinir, sem honum hafa áskotnazt á
ýmsan veg, t. d. þannig, að sumir
aðdáendur ljóða hans fengu ekki
orða bundizt og skrifuðu skáldinu
í viðurkenningarskyni. Hófst ein-
mitt með þeim hætti bréfasamband
þeirra Stephans G. og Jóhanns
Magnúsar Bjarnasonar, er nú verður
skýrt frá að nokkru. Styðst ég í því
efni við hin prentuðu bréf Stephans
G. og syrpu af áður óprentuðum