Neytendablaðið - 01.02.2000, Blaðsíða 4

Frá kvörtunarþjónustunni
Að skila
geisladiski
Neytendablaðinu hefur boríst
eftirfarandi bréffrá lesanda:
Eftir að hafa farið í Skífuna
núna milli jóla og nýárs var ég
Gildistími
gjafabréfa
Bréffrá lesanda:
Mig langaði að kanna það
hvort eðlilegt sé að gjafabréf
sem að fullu er greitt hafi
takmarkaðan gildistíma. Eru
til einhver lög eða reglur um
þetta? Ég þekki dæmi um
hvort tveggja, þ.e. þar sem
ekki er skráður neinn gildis-
tími á gjafabréfið og hins
vegar þar sem skýrt er tekið
fram að gjafabréfið gildi ekki
nema í takmarkaðan tíma, til
dæmis í sex mánuði. Hvernig
getur verslun eða þjónustuað-
ili réttlætt takmörkun á þenn-
an hátt, nema þá að endur-
greiða gjafabréfið sé ekki
unnt að nýta bréfið innan til-
skilins frests?
Svar Neytendablaðsins:
Það gilda engin lög sérstak-
lega um gjafabréf. Neytenda-
samtökin telja að um lög-
geming sé að ræða og gjafa-
bréfið gildi því í fjögur ár sé
ekki annað tekið fram. A Is-
landi ríkir á hinn bóginn
frelsi til samningsgerðar,
þannig að það er ekkert sem
bannar að seld séu gjafabréf
á ákveðnum kjömm sem
gilda í takmarkaðan tíma.
Gera verður hins vegar þær
kröfur að gildistími komi
skýrt fram á gjafabréfinu en
algengt er orðið að árs gildis-
tími sé á slíkum gjafabréfum.
Sé gildistími sérstaklega
stuttur, til dæmis þrír mánuð-
ir eins og dæmi munu vera
um, þá er skylda þess sem
gefur út gjafabréfið sérstak-
lega rík þar sem um undan-
tekningu er að ræða.
að velta fyrir mér hvort þeir
hefðu heimild til vissra hluta.
Málið er að ég varð vitni að
því að fólk var að skila geisla-
diskum og fékk þau svör að
viðkomandi diskur hafi verið
keyptur í Fríhöfninni. Þess
vegna gætu þeir aðeins tekið
hann á 25% lægra verði en ef
hann hefði verið keyptur hjá
þeim. Viðkomandi fékk síðan
innleggsnótu upp á 1649 krón-
ur í stað 2199 króna. Er fyrir-
tækið að fara illa með kúnn-
ann? Viðkomandi þarf að
versla við Skífuna til að nýta
sér innleggsnótuna og síðan að
greiða hátt í 500 krónur ef
hann vill fá sambærilega vöru.
Annað sem einnig mætti at-
huga? Ég hef orðið var við í
alltof mörgum tilvikum að vör-
ur sem komnar eru langt fram
yfir síðasta söludag séu til sölu
í verslunum. Til dæmis fór ég í
Bónus, Skútuvogi, og sá þar
margt sem komið var fram yfir
á tíma. Þar voru meðal annars
fiskibollur sem voru útrunnar
22.12. 1999. Ég lenti í því að
kaupa slíkar 28.12. 1999 og
skilaði þeim en þegar ég fór í
dag voru fiskibollumar enn til
sölu með þessari dagsetningu.
Eina svarið sem ég fékk hjá
starfsmanni á kassa var: „Ég
vinn ekki að staðaldri í þessari
búð.“
Svar Neytendablaðsins:
Enginn skilaréttur er á
ógölluðum vömm samkvæmt
íslenskum lögum. Skapast hef-
ur þó sú hefð að flestar versl-
anir leyfa skil og þarf við-
skiptavinurinn þá í flestum til-
vikum að sætta sig við að fá
aðra vöm eða innleggsnótu frá
þeim aðila sem viðskipti voru
gerð við. Nú þekkjum við ekki
málið sem þú nefnir í bréfi
þínu, en það er skoðun Neyt-
endasamtakanna að þegar
ógallaðri vöm er skilað á við-
skiptavinurinn hvorki að hagn-
ast né tapa á skilunum. Hafi
geisladiskurinn verið keyptur í
Fríhöfninni er um eðlileg við-
brögð að ræða í versluninni
(enda gætu einstaka neytendur
keypt talsvert magn af geisla-
diskum í Fríhöfninni og skilað
þeim í verslun, í þessu tilviki
Skífunni, og „hagnast“ þannig
á viðskiptunum). Hvemig þeir
sjá hvort diskurinn er seldur í
Fríhöfninni kann ég ekki skil á,
en það hlýtur þó að koma fram
með einhverjum hætti á um-
búðum. Ef geisladiskurinn hef-
ur hins vegar verið keyptur í
verslun (Skífunni) er að sjálf-
sögðu mjög óeðlilegt að gefa
út inneignarnótu með lægri
upphæð en diskurinn kostaði.
I seinna málinu er hins veg-
ar ótvírætt um lögbrot að ræða,
þar sem óheimilt er að selja
vömr með útmnnum dag-
stimpli. Það er þó því miður of
algengt að verslanir selji slíkar
vömr. Ef viðskiptavinur finnur
slíkar vömr á hann að hringja í
heilbrigðiseftirlit sveitarfé-
lagsins á sínu svæði (í Reykja-
vík er það Heilbrigðiseftirlit
Reykjavíkur) og óska eftir að
matvömr í viðkomandi verslun
séu skoðaðar með tilliti til
geymsluþolsmerkinga.
10% afföll á vöru sem er skilað
Neytendablaðinu hefur borist
eftiifarandi bréffrá lesanda:
Mig langar að forvitnast
um hvort verslun geti krafist
10% affalla af vöru sem skil-
að er og hefur verið tekið úr
umbúðunum. Saga mín er eft-
irfarandi. Ég hafði keypt
rimlagardínur í Rúmfatalag-
emum og þegar heim kom
komst ég að því þegar ég
mátaði gardínurnar í glugg-
ann að þær þyrftu að vera
stærri. Svo það var ekki ann-
að að gera en fara og skila
þessari og fá aðra stærri í
staðinn. Þar sem ég hafði tek-
ið umbúðirnar af pakkanum
(kom með gardínurnar í
pappakassanum en hafði tek-
ið plastið af) var mér sagt að
verslunin tæki 10% af vör-
unni í skilagjald. Ég gerði at-
hugasemd við þetta og var
mér þá sagt að verslunin
þyrfti að selja þessa vöru með
10% afslætti þar sem hún
væri ekki lengur í umbúðum
og starfsfók þyrfti að eyða
tíma í að pakka henni inn aft-
ur. Þá spurði ég hvort þeir
tækju vömna á fullu verði ef
ég færi heim og plastaði hana
aftur - svarið var játandi svo
ég fór heim með gardínumar
aftur. Reyndar setti ég þær
upp þar sem ég gat ekki
hugsað mér að eiga viðskipti
við þessa verslun aftur.
Spumingin er hvort það er al-
mennt skilagjald í verslunum
hér og hvort þetta er leyfilegt.
Svar Neytendablaðsins:
Samkvæmt lögum er ekki
skilaréttur á ógölluðum vör-
um og því ákveður verslunin
sjálf hvort hún tekur til baka
ógallaða vöru og þá með
hvaða skilmálum. Ef þú gerir
ekki athugasemd, þá höfum
við hug á að senda bréf þitt
áfram til Rúmfatalagersins og
óska eftir viðbrögðum þeirra,
enda höfum við í hyggju að
birta bréf þitt í Neytendablað-
inu þar sem við teljum þetta
skrýtna viðskiptahætti.
4
NEYTENDABLAÐIÐ - febrúar 2000