Neytendablaðið - 01.10.2001, Blaðsíða 10

Gæðakönnun
Barnabílstólar verða að batna
Undanfarin ár hefur öryggi fullorðinna í bílum
aukist langtum meira en öryggi barna
Bamabílstólar eru því miður
enn léleg vöm í framaná- og
hliðarárekstrum. Enginn
bamabílstólanna í nýrri gæða-
könnun International Con-
sumer Research and Testing
(ICRT) náði meðaleinkunn eða
heildareinkunninni „góður“.
Sumir fengu falleinkunn og er
varað við þeim. En barn má
aldrei vera laust í bíl. Barna-
bílstóll með veikleika er betri
en enginn.
Börnin eru útundan
Gæðakönnun ICRT, sem neyt-
endasamtök í 11 löndum stóðu
að, sýndi að flestir barnabíl-
stólar hlífa börnum ekki
nægjanlega í alvarlegum
árekstrum. Þeir verja börnin
ekki fyrir brjóst-, höfuð- og
hálsmeiðslum sem geta leitt til
lífshættulegra áverka og jafn-
vel dauða. Bæði framleiðendur
og neytendur ættu að hafa
áhyggjur afþessari stöðu
mála.
Evrópsk neytenda- og bíl-
eigendasamtök gagnrýna bíla-
og bílstólaframleiðendur fýrir
að bjóða ekki raunhæfar lausn-
ir á festingarbúnaði fyrir
bamabílstóla. A meðan stöðug
þróun er í gangi við að gera
bíla ömggari fýrir fúllorðið
fólk ríkir stöðnun við öryggis-
búnað fýrir böm.
Börn hafa lagalegan rétt
Fullorðnum er skylt sam-
kvæmt lögum hérlendis og í
flestum öðrum löndum að sjá
til þess að böm í bíl noti alltaf
öryggisbúnað - barnabílstól,
bílpúða eða bílbelti. Bam má
aldrei vera laust í bíl. Bama-
bílstóll með veikleika er betri
en enginn. Ekkert hlífir bami
í bíl eins vel og góður bama-
bílstóll.
Samkvæmt lögum
• skulu böm sex ára og yngri
nota bamabílstól, bílpúða
eða annan sérstakan örygg-
isbúnað ætlaðan bömum,
• eiga fullorðnir að sjá til þess
að böm í bílum sitji í barna-
bílstól eða á bílpúða með ör-
yggisbeltin spennt,
• verða allir nýir barnabílstól-
ar að vera viðurkenndir og
merktir samkvæmt ESB-
staðlinum ECE-R 44-03.
Stærðir og gerðir
Þyngd bamsins og stærð ráða
mestu um hvaða stólastærð á
að velja - aldurinn er aðeins
hægt að hafa til hliðsjónar.
Bamabílstólum er skipt í
nokkra flokka og sem betur
fer er í flestum þeirra hægt að
benda á eina stólgerð sem
vemdar bamið á viðunandi
hátt en þó engan sem gerir
það mjög vel. Það ruglar fólk í
ríminu að tvö kerfí eru notuð
til að merkja stólastærðir:
Sumir framleiðendur og
seljendur flokka þau í 0, 0+
og I, sem ætluð eru börnum að
18 kg þyngd. Einnig eru
stólastærðirnar flokkaðar í 1,
2, 3 og 4 (sjá töfluna að
neðan).
Einkum voru prófaðir stól-
ar í flokkunum 0, 0+ og I sem
ætlaðir em bömum að 18 kg
þyngd (u.þ.b. að 3-4 ára
aldri). Þó kom í ljós að dúkka
á stærð við 18 mánaða bam
passaði ekki þægilega í marga
stóla í flokki 0+. Það bendir til
þess að sum þeirra eigi í raun
heima í flokki 0. Sumir stólar
spanna tvo eða fleiri flokka.
Stólar í flokkunum 0/1 og 0+/I
em látnir snúa með bakið fram
fýrstu mánuðina en síðan er
hægt að breyta stellingunni og
láta þá horfa fram.
Stærðarflokkar
Flokkur 0+: Barnabílstólar í
flokknum 0+ eru fyrir
minnstu börnin sem vega allt
að 13 kg. Böm vaxa mjög
hratt upp úr minnstu stólun-
um. Stólar í flokki 0+ eru yf-
irleitt sagðir ætlaðir börnum að
eins árs aldri en reynslan sýn-
ir að flestir duga ekki nema
þar til þau eru níu mánaða.
Fimm af níu stólum í þess-
um flokki fengu einkunnina
„undir meðallagi“ fyrir örygg-
isþætti og sú einkunn dregur
þá niður í heildareinkunn.
Sem dæmi má nefna að Britax
Rock-a-tot-sió\\mn var viðun-
andi hvað öryggi varðaði en
upplýsingar um stólinn og að-
varanir á honum sjálfum
reyndust algerlega ófullnægj-
andi. Af þessum sökum fékk
stóllinn „undir meðallagi" í
heildareinkunn.
Storchenmiihle Happy
Dream, Concord Baboo og
Britax Rock-a-tot Deluxe
fengu allir meðaleinkunn í
heildareinkunn. Þessi þrír
geta verndað bam á viðunandi
hátt við árekstur.
Storchenmiihle og Britax
Deluxe fengu einkunnina
„góður“ fyrir þægindi í notk-
un en Concord aðeins meðal-
einkunn þar eð varúðarmerk-
ingar sem snem að ísetningu
hans í framsæti bíla með loft-
púða vom óviðunandi.
Flokkar 0/1 og 0+/1: Þessir
stólar eru ætlaðir minnstu
börnunum og þar til þau vega
allt að 18 kg. Meðan bömin
eru lítil eru þeir látnir snúa
með bakið fram en þegar
barnsfæturnir hafa lengst og
taka að rekast í bak bílsætisins
er þeim snúið við og þeir festir
þannig að bakið snúi að bílsæt-
isbakinu. Ömggast er að láta
barnið snúa bakinu fram. Látið
því barnið sitja þannig eins
lengi og hægt er.
Flokkur 1: Prófaðir voru sjö
stólar í flokki 1 sem er ætlaður
9-18 kg þungum börnum (að
3-4 ára aldri). Þeim er komið
fýrir þannig að barnið horfír
fram úr bílnum og bak stóls-
ins liggur að baki bílsætis.
Stillingar eftir stærð barnsins
eru aðallega gerðar með breyt-
ingum á beltum.
Tveir slökustu stólamir
fóru niður á botninn í ein-
kunnagjöf og fengu umsögn-
ina „lélegir“. Það var prófun á
framanákeyrslum sem fór al-
veg með Play Global Sport og
Storchenmiihle Champion. Sá
síðarnefndi er jafn-þægilegur í
notkun og hann er vonlaus á
öryggissviðinu þar eð höfuð
bamsins getur kastast alltof
mikið til.
Notkun og þægindi
Til aðgæslu við notkun:
• Barnabílstólar passa ekki
eins vel í alla bíla. í sumum
bílum eru bílbeltin of stutt
og í öðmm er erfítt að festa
stólinn með þeim.
• Mikilvægt er að bamabíl-
stóllinn sé notaður á réttan
hátt og festur samkvæmt
leiðbeiningum framleiðenda.
Barnið þarf að vera fest rétt í
stólinn.
• Barn má aldrei sitja í fram-
sæti bíls ef loftpúði er fram-
an við það. Bam þarf að hafa
náð 140 cm hæð og vera
a.m.k. 40 kg að þyngd til
Val á stóLstærö
Þyngd barns Aldur barns u.þ.b. Flokkur Flokkur
Frá fæðingu að 10 kg Nýfætt til 9 mánaða 0 1
Frá fæðingu að 13 kg Nýfætt til 15-18 mánaða 0+ 1
9-18 kq 9 mánaða tiL 3-4 ára I 2
15-25 kq Að 6 ára II 3
22-36 kg Að 11 ára III 4
10
NEYTENDABLAÐIÐ - október 2001