Neytendablaðið - 01.11.2002, Blaðsíða 20

Heimilið
Baðherbergið
1. Bleiur
Hvert barn notar u.þ.b. 5.000
einnota bleiur. Flestar bleiur
eru því miður ekki eins sak-
lausar og notendumir - í
bleium er nefnilega oft að
finna ilmefni, litarefni eða
krem sem geta haft neikvæð
áhrif á umhverfi og heilsu. I
Danmörku hafa verið seldar
bleiur með efninu BHT. Það
finnst í litlum mæli í bleium
og er þannig séð ekki stór-
kostlega heilsuspillandi. Húð
bamsins er samt sem áður í
stöðugri snertingu við efnið.
RÁÐ
Umhverfisvænar bleiur eru
væntanlegar á markað fljót-
lega. Þær eru án ilmefna,
krema og lyktareyðandi efna.
Eins era gerðar kröfur um
umhverfisvæna framleiðslu.
Vonandi eiga umhverfisvæn-
ar bleiur eftir að fást á íslandi.
2. Sjampó, krem, svita-
lyktareyðir, handsápur,
tannkrem, tattómerki og
snyrtivörur
Þessar vörur og reyndar
einnig snyrtivörar fyrir börn
innihalda efni sem hafa verið
rannsökuð á dýrum og komið
hefur í ljós að geta haft áhrif á
hormónajafnvægið, t.d. leitt
til vansköpunar á kynfærum.
Samkvæmt lögum er leyfilegt
að nota efnið butylparaben
sem er rotvarnarefni, í snyrti-
vörur. Rannsókn á baðvörum
fyrir börn sem Gr0n In-
formation gerði 2001 leiddi í
ljós að 8 vörur af 21 inni-
héldu butylparaben. Rann-
sókn á dýrum hefur leitt í ljós
að efnaflokkurinn paraben
hefur væg hormónaraskandi
áhrif og butylparaben er eitt
af parabenunum sem liggur
hvað mest undir grun. Enn er
óvíst hvort notkun á horm-
ónaraskandi efnum í snyrti-
vörum skaði fólk. Dönsku
Neytendasamtökin og danska
Umhverfisstofnunin (Miljp-
styrelsen) telja þó að butyl-
paraben ætti að flokka sem
skaðlegt umhverfinu.
RÁÐ
Forðastu snyrtivörar með bu-
tylparaben. Notaðu umhverf-
ismerkt sjampó og sápur. Það
merkir að takmörk eru fyrir
hversu mikið má vera af
heilsu- og umhverfisspillandi
efnum. Öruggara er að nota
umhverfismerktar vörur en
vörar sem merktar eru sem
ofnæmisprófaðar.
3. Sápur
Kemíska efnið triclosan er
eitt algengasta efni sem notað
er til að eyða bakteríum. Efn-
ið er m.a. notað í sápur, tann-
krem, svitalyktareyði og
munnskol. Triclosan er vafa-
samt efni bæði í heilsufars-
og umhverfislegum skilningi.
Efnið hefur fundist í brjósta-
mjólk, kúamjólk og fiski og
það er talið vera mjög hættu-
legt vatnalífríki. Notkun bakt-
eríudrepandi efna er þar fyrir
utan talin eiga þátt í að bakt-
eríur mynda mótstöðu gegn
lyfjum. Triclosan er leyft sem
rotvamarefni samkvæmt regl-
um Evrópusambandsins og
skal það skráð í innihaldslýs-
ingu vörunnar.
RÁÐ
Forðastu bakteríueyðandi efni
- athugaðu í innihaldslýsingu
að þar standi ekki triclosan.
4. Svitalyktareyðir
BHT er notað sem rotvarnar-
og aukaefni í mat og snyrti-
vörur, t.d. í svitalyktareyði og
varaliti. BHT er samkvæmt
dönsku Umhverfisstofnuninni
umhverfisspillandi og eitrað
ef það er borðað. Efnið er á
hinum svokallaða „effekt-
liste“ í Danmörku, en það er
listi yfirvalda yfir þau efni
sem með tíð og tíma eiga að
hverfa af markaðnum. Þar
fyrir utan er BHT á norska
listanum yfir óæskileg efni
því að efnið er talið hafa upp-
söfnunaráhrif í lífríki - það
þýðir að það safnast fyrir í
vefjum dýra og manna. Efnið
tilheyrir þeim flokki efna sem
kallast PTP efni - það þýðir
að efnin eru annað hvort þrá-
virk (brotna ekki auðveldlega
niður í umhverfinu), eru eitr-
uð eða hafa uppsöfnunaráhrif
í lífríki. í dag er leyfilegt að
nota PTP-efni í neysluvörur.
Er það ásættanlegt?
Hafðu yfirsýn yfir
fjármál heimilisins
Námskeió um heimilisbókhald
og hagsýni i heimilishaldi
Neytendasamtökin bjóða félagsmönnum sínum upp á námskeið í
hagsýni í heimilishaldi, áætlanageró og færslu heimilisbókhaids.
Námskeiðió verður haldió fljótlega.
Námskeiðió er ætlaó öLLum þeim sem viLja hafa góóa yfirsýn yfir
fjármálin. Þar veróur farið yfir þau grundvaLLaratriði sem þurfa að
vera fýrir hendi tiL að hægt sé aó ná yfirsýn og árangri. Farió er yfir
nauósynlegan undirbúning, m.a. hvernig áætlanir eru geróar og not-
aóar, hvernig best er aó standa að færsLu heimilisbókhaLds og
hvernig hægt er aó hagræóa og breyta í rekstri heimilisins.
Þátttaka í námskeióinu kostar 3.000 kr. fyrir einstakLing og 4.500 kr. fýrir hjón og sambýLisfóLk. Þeir
sem hafa áhuga á að taka þátt i námskeióinu eru beðnir aó tilkynna um þátttöku í töLvupósti til
Neytendasamtakanna, ns@ns.is eóa í símum 545 1200 eóa 462 4118.
20
NEYTENDABLAÐIÐ - nóvember 2002