Prentarinn - 01.04.1998, Blaðsíða 5

Afhverju
beinl á nlnlu?
Birgir Jónsson
að húðin á plötunum verður ekki
fyrir neinum áhrifum fyrr en hit-
inn nær ákveðnu stigi; þetta er ein
ástæðan fyrir velgengni hitarit-
anna. Önnur ástæða er sú að ekki
verður nein punktastækkun (opt-
ical dot gain), sem verður venju-
lega á hinu hefðbundna plötulýs-
ingarstigi þegar önnur tækni er
notuð; hitasetning gefur punkt af
fyrstu kynslóð og skilar sér í fínni
upplausn og meiri gæðum.
Þegar platan hefur verið lýst er
hún hituð í eina mínútu og síðan
böðuð í volgri vatnslausn, gúm-
borin og síðan er hægt að baka
hana ef lengja þarf endingu henn-
ar í prentvélinni. Aðrar plötur þarf
að forhita fyrir lýsingu og þannig
er lýsingartíminn lengdur, en eins
og áður segir verður þess ekki
langt að bíða að ekkert þurfi að
vinna með plöturnar fyrir eða eftir
lýsingu heldur verði hægt að setja
þær beint á vélarnar og jafnvel
lýsa þær þar, eins og Heidelberg
sýndi á IPEX. Heidelberg notar
CREO-tækni til að lýsa þessar
plötur og eru Heidelberg-menn
komnir lengst í þróun þessarar
tækni. Hitt má heldur ekki gleym-
ast að ekki henta sömu kostir öll-
um. Það sem er hvað athyglis-
verðast núna er riti sem notar út-
fjólublátt ljós (360-450 nm) til að
lýsa plöturnar, í hann eru notaðar
hefðbundnar plötur og hann getur
li'ka lýst prófarkir. Ritinn er fram-
leiddur af BASYS PRINT og er
vert að fylgjast með þessari þró-
un. Aðalatriðið er að hvert fyrir-
tæki velji sér aðferð sem hentar
verkflæði þess.
Prófarkagerð
Ef eitt stig verkflæðisins er öðru
mikilvægara þegar plötusetning er
annars vegar, þá er það prófarka-
gerð. Ef engar filmur eru notaðar
þá þarf að vinna prófarkirnar
beint eftir stafrænum gögnum.
Nýjasta hitamálið í prentiðnaðin-
um er að geta sett verk beint á
plötur, plötusetningu getum við
kallað það. Svo virðist sem engin
prentsmiðja með vott af sjálfs-
virðingu geti verið þekkt fyrir að
hafa ekki keypt öll nauðsynleg
tæki til þess að geta verið með í
slagnum. Þetta er myndin sem
maður fær ef flett er í gegnum
fagtímarit eða gögn frá framleið-
endum tækja og platna. Þetta
minnir óneitanlega á það þegar
mesta frafárið var f kringum staf-
ræna prentun fyrir nokkrum árum,
staðreyndin er því miður sú að
mörg fyrirtæki hafa farið á haus-
inn vegna þess að þau hafa veðjað
á rangan hest í því æði sem greip
alla forðum daga og það er eins
víst að margir eiga eftir að brenna
sig á röngum ákvörðunum í sam-
bandi við plötusetningartækni.
Höfum við lært af biturri reynslu
annarra? Eru menn famir að
skoða málin frá öllum hliðum
áður en lagt er út í miklar fjárfest-
ingar eða eru þeir ennþá með
glýju í augunum af auglýsinga-
skrumi og hástemmdum yfirlýs-
ingum sölumanna? I þessari grein
ætla ég að skoða atriði sem athuga
þarf áður en lagt er af stað, ásamt
því að skoða helstu mál sem
brenna á þessum geira iðnaðar-
ins. Plötusetningartækni er alls
ekki ný af nálinni, heldur var
fyrst farið að gera tilraunir með
hana f kringum 1977. Ýmislegt
varð þó til þess að kæfa þá til-
raun í fæðingu svo að það var
ekki fyrr en á DRUPA 95 að
hitna fór í kolunum. Venjuleg
prentfyrirtæki áttu í erfiðleikum
með að tengja allt verkferlið
saman og plötutakan var far-
in að verða flöskuháls bæði
í gæðum og framleiðsluhraða.
Eitt stærsta vandamálið hefur ver-
ið að þróa plötur sem eru betri en
hefðbundnar plötur.
Plötuskrifarar
Eins og málum er nú háttað er
reiknað með að ritar, sem nota
hita (830 nm+) til þess að rita
plötumar, verði ofan á, margar
aðrar gerðir em til en ýmsar
ástæður hafa orðið til þess að hita-
tæknin hefur náð fótfestu. Hún
hefur það fram yfir rita sem nota
ljós (<670 nm) til setningarinnar
að plötumar em ekki viðkvæmar
fyrir dagsljósi og gefa mun betri
teikningu í smáatriðum en ef not-
ast er við plötur sem svara ljósi.
Ennig
ber að hafa það
í huga að það er ekki
alltaf besta tæknin sem
verður ofan á heldur fer
það meira eftir því hvaða
aðilar eru á bak við hverja aðferð.
Þetta hefur verið margsannað og
er nóg að nefna keppnina á milli
VHS-kerfisins og BETA MAX á
myndbandamarkaðnum, allir
vissu að BETA var betri staðall en
samt var veðjað á VHS af því að
fólkið sem hafði eytt peningum í
að þróa VHS vann á markaðssetn-
ingu sinnar vöru. Samkvæmt
þessari kenningu eru hitaritamir
líklegri til að verða ofan á, aðilar
eins og Heidelberg (Creo), Scitex
og Agfa eru allir sannfærðir um
að þetta sé rétti hesturinn til að
veðja á. Líklegt er að þegar ný
tegund platna, sem þurfa enga
framköllun, kemur á markaðinn á
næsta ári þá verði það til þess að
festa þessa aðferð enn frekar í
sessi. Til þess að skoða hvernig
plötusetningarferlið gengur fyrir
sig ætla ég að líta á plötu sem
KODAK hefur sett á markaðinn
og er gædd þeirri náttúm að bæði
er hægt setja beint á hana og líka
hægt að lýsa hana í venjulegum
ramma (UV). Platan er næm fyrir
innrauðum leysigeisla (830 nm)
sem bindur polymer-agnirnar
saman við lýsingu og þannig
myndast farfasvæðið. Þegar hita-
plötur eru notaðar er engin hætta á
yfir- eða undirlýsingu vegna þess
PRENTARINN ■ 5