Sagnir - 01.04.1980, Blaðsíða 11

leiðsluháttum, sem ríkt hafa í
samfélaginu í tímans rás, allt
frá veiðimanna- og safnaraþjóá-
félaginu til lénsskipulags og
iðnaðarþjóðfélags. Viðhalda
skyldi heimildarýni, en leggja
aherslu á grunnheimildir og.
lesefni, sem sýndi ólík sjónar-
mið gagnvart vandamálum í sög-
unni, aetti að verða mikilvægur
þáttur í kennslunni.
Samtök sögukennara í fram-
haldsskólum söfnuðu þessum
straumum í einn farveg í um-
ræðuhefti af málgagni sínu
"Noter" nr.49, 1976. Blaðið
var sent stjórnmálanönnum, emb-
ættismönnum og fjölmiálum. Um-
ræðan hefur síðan haldið áfram
og er þá þetta tölublað af
"Noter" oft lagt til grundvall-
ar . Nýjgsti þáttur umræðunnar
var viðamikil ráðstefna um
sagnfræðina sem kennslugrein,
haldin af sögukennurum við
grunnskóla, framhaldsskóla og
kennaraháækóla í sameiningu.
Þangað var boðið bæði stjórn-
málamönnum og embættismönnum,
sem vinna að þeim breytingum á
menntun 16 - 19 ára unglinga,
sem nú standa fyrir dyrum.
Breytingar
Það hefur einkennt txmabil-
ið eftir 1975-6, að sögukennar-
ar úr grunnskólum og mennta-
skólura hafa unnið saman að því
að fá heildaryfirsýn yfir stöðu
greinarinnar í 12 ára löngum
menntunarferli. Að sjálfsögðu
þótti báðum hópum í upphafi að
verkefnið væri hvorki meira né
minna en að bjarga tilvist
sögukennslunnar í menntuninni.
Margir létu í ljósi hræðslu um
að upprennandi væri ný kynslóð
sem engan áhuga hefði á sögu
eða yrði e.t.v. beinlínis sögu-
fjandsamleg.
Þessar fjörugu umræður hafa
að sjálfsögðu leitt til öflugr-
ar styrkingar á stöðu greinar-
innar á opinberum vettvangi.
Stjórnmálaákvörðun sú, sem tek-
in var í fyrra, um að saga
skuli verða skyldunámsgrein í
8. og 9. bekkjum grunnskóla,
sýnir þetta glöggt.
Enginn vafi er á því, að um-
ræðan hefur valdið breytingum
á sögukennslu. Krafan um "þró-
unar- og samhengisskilning" er
nú mjög almennt viðurkennd,
bæði í grunnskólum og fram-
haldsskólum. Þessi breyting á
umfjöllun greinarinnar hefur
getað orðið í framhaldsskólunum
algjörlega án breytinga á mark-
lýsingum ráðuneytisins. Það er
ef ti1 vill einn stærsti kost-
urinn við grein okkar, að okkur
- t.d. samanborið við aðstæður
í norrænum nágrannalöndum okkar
- er svo vítt stakkur skorinn
£ marklýsingum, að greinin hef-
ur getað lagað sig að þeim
straumum, sem bærast innan
hennar - straumum, sem auðvitað
spegla strauma £ samfélaginu
sjálfu.
Að loknum breytingum á
grunnskólanum árið 1975 stöndum
við nú andspænis breytingum á
framhaldsskólamenntun. Víða um
land eru nú gerðar fjölbreyti-
legar tilraunir með nýja
greina- og stundaskiptingu í
menntaskólum, ný prófform og
einnig nýjar leiðir í umfjöll-
un námsefnis í sögu. Það at-
riði sem helst er óljóst hvað
varðar söguna er sennilega
hvort hún eigi að verða sér-
stök námsgrein eftir breyt-
inguna eða hvort hún eigi að
verða hluti nýrrar námsgreinar
ásamt t.d. félagsfræði, landa-
fræði og líffræði. í nokkrum
skólum eru einnig gerðar til-
raunir með að samþætta söguna
við trúfræði, fornfræði og
dönsku . Það er að sjálfsögðu
ófyrirsegjanlegt á þessari
stundu, hvaða afleiðingar það
mun hafa fyrir vinnuskilyrði
okkar og atvinnuöryggi, ef
kennslugrein okkar breytist í
sögulega "vídd" innan nýrrar og
stærri greinar.
frh. á bls.56