Sagnir - 01.04.1988, Blaðsíða 45

Um tíundargjörð. Tíundartaflan,
(eftir því sem margir nú reikna hana)
Öll sú lausafjár-tíund, sem svarað er af minna fje, en 5
hundr., nefnist öreiga-tíund, og heyrir einungis fátækum til, en
hvorki konungi, kirkju eða presti. En í skipti-tíund eru þeir,
sem tíunda 5 hundr. og þar um fram; því að þá skiptist tíundin
í 4 staði.
Samkvæmt tilskipun, dagsettri 17. d. júlím. 1782, § 1., er
ákveðið, að bændur skuli telja fram árlega á hreppstjórnar-
þingum, fyrir hreppstjórum, hvað eina er þeir eiga af kvikfjen-
aði, fiskibátum, o.s.frv., og skal leggja fje í hundruð til tíunda-
gjörðar þannig.
2 hesta, eða 3 hryssur 4 vetra ........... í 1 hundr.
full-leigufæra kú1 ........................... í 1 —
3 hundr. í öllum nautum og geldum kvígum í 1 —
6 ær mylkar .................................. í 1 —
8 sauði þrjevetra og fjögravetra ............. í 1 —
10 sauðkindur tvævetrar ...................... í 1 —
18 ----- veturgamlar ........................ í 1 —
Hvern bát, stóran eða smáan, sem gengur
til fiskiveiða ........................... í 1 —
Lóðir þær og fiskinet, sem hverju skipi,
eða bát, fylgja ....................... í —
40 spesíur, sem ávaxtarlausar standa ......... í 1 —
20 — sömuleiðis .................. í x/i —
(Minna í peningum er ekki tíundað).
') 7. hver kýr fellur burt í tíundarreikningnum.
Landaurar (á íslandi).
Tíundarfje hundruT). Tíund, flskar. Skipti- tíund, flskar. Tíundarfje, hundruti. Tíund, flskar, Skipti- tíund, flskar.
5 12 3 15 V2 37 7s 9%o
5V2 137ó 3%o 16 38% 9%
C 142/s 3% 16% K' co 9%o
c V2 15 % 37,o 17 404/s 10%
7 10% 4% 17% 42 iov2
77, 18 4% 18 43 % 10%
8 137s 4% 1872 44% ii 7,o
8Vi '20% r. 1/ J 10 19 45% n%
'21% 57,5 197, 46% 117, o
q 1/ 22% 5 7,o 20 48 12
U) 24 C Tíundarfje. Öreiga- Skipti-
lo ■/, 25 7s 6 'V, o huudrut). flskar. engin.
n 26% 6% % 2
H'/s 27% 67,o i 4
12 28% 7% i % 5
12 Vg 30 7% o 6
13 31 Vr, 7% o lL 7
13 V, 82% 87,o 3 8
14 33% 8% 3% 6
M V, 34% 87,o > 10
15 36 9 4% 11
1 cr (hundra(‘>) er 1‘20 álnir'.
1 alin er 2 fiskar.
1 eyrir e.r 6 álnir.
1 cr er 20 aurar.
1 Víett cr 20 álnir.
1 cr er 6 vættir.
1 Ijórhungur á landsvísu
er 5 fiskar.
1 vætt er 8 fjúrfcungar.
.1 cr er 24 fjórfcungar.
1 mörk vegin, af smjöri, ull eða tólg, er 1 fiskur.
1 fjórðungur veginn, af smjöri, ull eða tólg, er 20 fiskar, eða
10 álnir.
1 vætt vegin, af hertum fiskitegundum, er á við 2 fjórðunga
smjörs.
1 fjórðungur veginn, af hertum fiski, er 5 fiskar.
40 meðalþorskar hertir eiga að vega vætt; vegur þá hver
Þeirra 4 merkur.
Pund
4 kvint
32 lóð
16 skálpund
20 lispund
1 lóð
1 skálpund
1 lispund
1 skippund
u.þ.b. 15V2 gr
u.þ.b. 500 gr
u.þ.b. 8kg
u.þ.b. 160 kg
1 eyrir var upphaflega u.þ.b. 27 grömm. Eftir 1600 var hann
u.þ.b. 31 gramm. 1 skálpund var 498 grömm.
Úr „Stuttum Leiðamísi í Reikningi“ eftir sjera S.B. Sivertsen.
Mörk — vætt Önnur útgáfa, Reykjavík, 1854.
3 örtugir = 1 eyrir u.þ.b. 31 gr
8 aurar = 1 mörk u.þ.b. 250 gr
20 merkur = 1 fjórðungur u.þ.b. 5 kg
8 fjórðungar = 1 vætt u.þ.b. 40 kg
SAGNIR 41