Félagsbréf - 01.12.1958, Blaðsíða 61

FELAGSBREF
59
málara, scm fckkst citthvað við sainn-
ingu sönglaga líka: „Þú ættir ekki ad
vera að semja lög, Magnús, það tefur
þig frá því að mála“. Ég vildi nú víkja
þessum orðum til Guðinundar Böðvars-
sonar dálítið breyttum: „Þú ættir ekki
að vera að skrifa skáldsögur, ef það
tefur þig frá því að yrkja góð kvæði“.
Samt sem áður getur G. B. talizt vel
hlutgengur í hópi sagnaskálda. Þessi
fyrsta skáldsaga hans er snotur og inargt
vel um liana og ekki þarf að cfast um
það, að næsta saga hans gæti orðið
betri.
Ragnar Jóhannesson.
*
Jökull Jakobsson:
FJAH.IW
Helgajell — 1958.
Þetta er saga um ungt fólk, mann og
konu, sem liafa verið heitbundin árum
saman. Hann cr draumlyndur listamað-
ur að eðlisfari, liyggst verða meistari í
húsagerðarlist og klífur til þess þrítug-
an hamarinn, sækir erfitt nám í erlend-
um háskólum. Hún er rösk og trölltrygg
stúlka, sem bíður lians í heldur þröng-
um og ömurlegum kjörum heima. Fram-
tiðin á að hrosa við þcim að námi hans
loknu. En ofreynsla og eiturlyfjanotk-
un leika hann grátt, svo grátt, að hann
glatar karlmannsþrótti sínuni, verður
impotent. Auk þess reynist liann ckki
maður til að ljúka náminu. Hann er
maður drauma fremur en hagnýtra
fræða. Prófessor hans segir „að ég ætti
að láta niér nægja að dreyma. Draumar
mínir yrðu hjóm ef ég reyndi að klæða
þá búningi veruleikans“. Með þessá
hönnulegu hyrði í hak og fyrir kemur
hann heim til stúlkunnar, sem reynir
þó í lengstu lög að halda i vonina. En
þetta verður lienni ofraun. Tilfinningar
liennar komast á ringulreið; hún gefur
sig í hálfgerðu óráði á vald kunningja
síns, sem er henni ósamboðinn andlega.
Þegar Óltar kemst að þessum ótíðind-
um gengur liann í sjóinn.
Þetta er mikið og átakanlegt viðfangs-
efni. En hinn ungi höfundur nær á því
furðu föstum tökum. Hann er nú allur
öruggari í meðferð sinni á verkefninu
en hann var í síðustu skáldsögu sinni,
Ormari, sem ég ræddi allýtarlega um
hér í ritinu í fyrra. Frásögn hans er hnit-
miðaðri og fáorðari en áður. Hann leyfir
sér ekki inærð eða tilfinningasemi um
of, þótt ærið tilcfni gefist.
Aðalpersónurnar eru fjórar og allar
vel slcýrar fyrir sjónum lesandans. Ef
til vill verður bifvélavirkinn Konni
skýrastur í minni, vegna þess að liann
er óhrotinn og óflókinn persónuleiki,
grófgerður, lítið gefinn, en heiðarlegur.
Hann og Hallveig eru sterk og óspillt,
í mótsetningu við hinar persónurnar
tvær, Óttar og gamla nianninn, sem báð-
ir eru sjúkir á sál og likaina, í þeim
leynist niðurbæld þrá eftir fjarlægum
niarkmiðum í listum og fræðimennsku;
þeir eru gerðir úr bækluðu hrotajárni.
Einna lakast gengur höfundi að draga
mynd Óttars og skýra sálarlíf lians. Þar
er sagan ef til vill fullknöpp og spör
á orð og lýsingar. En þetta er skilján-
legt, örðugt mun að gera sér og öðr-
um ljóst, hvjrnig þeim inanni er innan
hrjósts, sem orðið hefur fyrir svo hlá-
legum örlögum; — hver eru viðhorf
Iians til lífsins? Gamla fornbóksalan-
um stillir höfundur upp sem eins konar
hliðstæðu Óttars, nokkuð með öðrum
liætti þó. Báðir eru draumóramenn, en
draumar hvorugs þeirra geta horið ávöxt.