Sveitarstjórnarmál - 01.06.1998, Blaðsíða 22

BYGGÐAMÁL
Atgeryisflótti?
Sigurður Guðmundsson skipulagsfrœðingur,
forstöðumaðurþróunarsviðs Byggðastofnunar
Búferlaflutningar innan-
lands
Það er nokkuð vel þekkt að á und-
anfömum árum hefur verið stöðug-
ur straumur fólks af landsbyggðinni
á höfuðborgarsvæðið. 1. mynd sýnir
þetta. Straumurinn hefst fyrir alvöru
árið 1981 og hann hefur staðið óslit-
ið síðan en þó dró úr honum árin
1992 og 1993. Á síðustu 10 árum er
mismunur aðfluttra og brottfluttra
samtals rúmlega 12.000 manns. Á
sama tíma hefur íbúum svæðisins
fjölgað um rúmlega 26.000 manns.
Þess vegna eru búferlaflutningar
innanlands skýring á nær helmingi
fjölgunar íbúa á höfuðborgarsvæð-
inu. Em þá ekki meðtalin böm sem
1. mynd.
Flutningajöfnuður höfuðborgarsvæðis og landsbyggðar
400
200
o
-200
-400
32 -600
-800
-1000
-1200
-1400
-1600
-1800
Til landsbyggðar
1T -

-
Til höfuðborgarsvæðis

1971 1973 1975 1977 1979 1981 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997
aðfluttir hafa átt síðan þeir komu en
vegna aldursskiptingar þeirra er þar
um nokkum fjölda að ræða. Þessar
tölur eru nettótölur en flutningamir
eru miklir í báðar áttir. Tíðni brott-
flutnings miðað við íbúafjölda hefur
verið að aukast á landsbyggðinni en
tíðni brottflutnings af höfuðborgar-
svæðinu út á land stendur í stað.
Orsakir búferlaflutninga
Skilningur á eðli og orsökum bú-
ferlaflutninganna innanlands hefur
smám saman verið að aukast þótt sú
mikla þjóðfélagsbreyting sem flutn-
ingamir valda hafi ekki hlotið nægi-
lega mikla athygli.
Þáttaskil urðu í aðgengilegri
þekkingu um þetta málefni í fyrra-
haust þegar skýrsla Stefáns Olafs-
sonar prófessors, Búseta á Islandi,
kom út.* Sú rannsókn sem þar er
gerð grein fyrir varpar mun skýrara
ljósi á orsakir flutninganna en áður
var til. Erfitt er að draga niðurstöð-
umar saman á einfaldan hátt en þó
er ljóst að fólk flytur til þess að
bæta lífsskilyrði sín. Þar skipta
miklu máli efnisþættir lífsskilyrða
sem fylgja borgvæðingunni og Stef-
án kallar „nútímalega lífshætti".
Búferlaflutningar gagn-
vart útlöndum
Búferlaflutningar gagnvart út-
löndum hafa verið að aukast á und-
anförnum árum. 2. mynd sýnir
fjölda þeirra sem tilkynnt hafa flutn-
ing að eða frá landinu á undanföm-
um áratugum. Reglum um skrán-
ingu þessara flutninga var breytt
84
* Stefán Ólafsson, Búseta á Islandi: Rannsókn á
orsökum búferlaflutninga, 1997.