Helgafell - 01.12.1942, Blaðsíða 151

BÓKMENNTIR
421
valinu, og eru þær nýlega komnar á
markaðinn í tveim stórum bindum, en
Steingrímur J. Þorsteinsson mag. art.
hefur séð um útgáfuna og skrifar hann
formála fyrir sögunum. Þá er og í
prentun ævisaga Jóns Thoroddsen,
sem Steingrímur hefur ritað, og kem-
ur hún út á vegum sama fyrirtækis á
125 ára afmæli Jóns Thoroddsen. —
Verður hún einnig í tveim bindum,
og eins að frágangi og skáldsögurnar,
en bækur Helgafellsútgáfunnar verða
eingöngu seldar í alskinni, og mjög
vandað til þeirra.
Þýddar skáldsögur
Nokkrar ágætar erlendar káldsögur
hafa komið út síðari hluta ársins í ís-
lenzkri þýðingu. Tess eftir Thomas
Hardy, í þýðingu Snæbjarnar Jóns-
sonar, Máninn Itöur eftir Steinbeck,
þýdd af Sigurði Einarssyni, Tonío
Kröger eftir Thomas Mann, í þýðingu
Gísla Ásmundssonar, Ætíintýri góÖa
dátans Stíejk eftir Hasek og Jólaœtíin-
Arfur
eftir góðskáld
Örn Arnarson: ILLGRESI. Onnur út-
gáfa. Menningar- og fræðslusamband
alþýSu. Reykjavík 1942. 208 + XXIII
blaSsíSur.
Þessi nýja útgáfa Illgresis er meS mesta mynd-
arbrag aS útiliti og frágangi öllum. Höfundi,
sem auSnaSist því miSur ekki aS sjá bókina
fuIIgerSa, entist þó aldur til aS velja kvæSin í
bana. Eru þar saman komin öll þau ljóS skálds-
ins, sem því þótti verS þess aS koma fyrir al-
mennings sjónir. Bjarni ASalbjarnatsot’ dr. phil.
ritar eftirmála aS bókinni, mjög greinagóSa rit-
gerS um ævi skáldsins.
MeS Magnúsi Stefánssyni er hnigiS til moldar
eitt hugþekkasta skájd samtíSarinnar. Hann var
aS sögn kunnugra ákaflega dulur og ómann-
blendinn. Skáldskap iSkaSi hann í leyni og
gerSi ekkert til aS koma honum á framfæri.
Allur kveSskapur hans ber vitni næmum smekk
og mikilli vandvirkni, en ekki var Magnús aS
týri eftir Dickens, báðar í þýðingu
Karls ísfelds, eru allar meistaraverk,
hver með sínum hætti og mikill fengur
íslenzkum lesendum, sé ráð fyrir því
gert að þýðingarnar séu a. m. k. sæmi-
lega af hendi leystar. Þótt Helgafell
hafi ekki kynnt sér þýðingarnar að
neinu ráði og sízt svo, að dómur verði
kveðinn upp um þær að svo stöddu,
telur það nöfn þeirra manna, er að
þeim standa, tryggingu fyrir því, að
þær séu íslenzkum bókmenntum á-
vinningur, meðan hið gagnstæða hef-
ur ekki verið sannað. Sumir þýðend-
anna eru kunnir áður að ágætum
vinnubrögðum; aðrir þurfa eftirlits.
Þá er vert að geta þess að Kátur
piltur eftir Björnson hefur nú verið
gefinn út í þriðja sinn í þýðingu Jóns
Ólafssonar, sem er með því snilldar
bragði, að hún er fyrir löngu orðin
eitt af djásnum þjóðlegra íslenzkra
bókmennta. Ætti að gera meira að því
en verið hefur að endurprenta gaml-
ar þýðingar á úrvalsritum, sem náð
hafa vinsældum hér á landi.
sama skapi afkastamikill. Munu því margir
sakna þess, að honum auðnaðist ekki að koma
meiru í verk og réðist ekki í stærri viðfangsefni.
Hefur því sjálfsagt valdið skaplyndi hans, örð-
ugar aðstæður og heilsuleysi hin síðustu ár. En
afköst Magnúsar eru þó alls ekki lítil, þegar
þess er gætt, hve vandvirkur hann var. Lítil-
mótleg kvæði finnast varla í bókinni. LjóSa9afn
hans líkist meira úrvali en heildarútgáfu. Við
vandlegan lestur kemur líka í ljós, að ljóðheim-
ur hans er víður og fjölbreytilegur, og því fer
fjarri, að þar sé slegið á fáa strengi. Þarna eru
bitur ádeilukvæði, gaman og hálfkæringur, svip-
miklar mannlýsingar og minningarkvæði, margs
konar tækifæriskvæði, innileg ættjarðarljóð,
ferðastemningar og ljóðræn kvæði og söngvar
um ýmis efni. Auk þess eru í bókinni snotrar
þýðingar á nokkrum kvæðum eftir erlenda höf-
unda.
Magnús kvað, einkum á yngri árum, nöpur
ádeilukvæði, sem sýna, að þessi hlédrægi frið-
semdarmaður hefur ekki alltaf lifað í sátt við
samtíð sína. (Refur, Réttvísi, Æruprís, UtlegS,
Legg í Jófa o. fl.). Hann flettir þar ofan af hin-