Helgafell - 01.01.1943, Blaðsíða 131

Trúin á stafkrókana
og hundavaðsháttinn
BrœSar, veriS ekk' börn i dóm-
greind, heldur veriS sem ungbörn i
ilhkunni, en veriS fullorSin f dóm-
greind.
Páll postuli.
Herra skrifstofustjóri Helgi Hjörvar, sem mér
vitanlega hefur aldrei verið orSaSur viS spá-
mennsku, þótt snjall sé, ritar allanga grein í
septemberhefti Helgafells og veitist þar í myrku
máli og torskildu aS mér og skoSunum, sem
hann virSist ætla, aS ég hafi haldiS fram. Mér
þykir leitt, ef ég hef styggt skrifstofustjórann
meS greinum mínum um Hrafnkötluútgáfuna í
haust, og mig tekur sárt, ef dómgreind hans
hefur gengiS svo furSulega úr skorSum, aS hann
getur ekki gert greinarmun á, hverju ég hef
haldiS fram og hverju ekki.
í grein sinni kemur skrifstofustjórinn víSa viS,
lætur vaSa á súSum og gerir mjög virSingar-
verSa tilraun til aS vera skemmtilegur og fynd-
inn, en þaS reynist jafnan erfitt þeim, sem ekki
hafa gáfu kímninnar til brunns aS bera. Gerir
skrifstofustjórinn mér upp skoSanir, sem ég hef
aldrei látiS í ljós, og berst viS þessa uppvakn-
inga sína af hugprýSi, sem hetjum einum er
lagin. En svo eru draugar þessir magnaSir, aS
vart má á milli sjá, hvorir betur hafi, þeir eSa
skrifstofustjórinn.
Ég skal viSurkenna, aS mér flaug í hug aS
svara ekki grein herra Hjörvars, en síSar fannst
mér þaS skylda mín, og ber tvennt til þess. Ég
hef mikla samúS meS skrifstofustjóranum í bar-
áttu hans viS draugana og vildi leggja honum
liSsinni í þeirri orrahríS. En hins vegar tel ég
mér skylt aS víta þaS, aS skrifstofustjórinn
gengur fram fyrir skjöldu í grein sinni sem
orvígiamaSur stafkrókatrúar og hundavaSshátt-
ar. beitir káki og boSar kák.
Herra Hjörvar, sem virSist vera áhugamaSur
um stafsetningu og sérfróSur um kynþætti henn-
ar °K þjóSerni eins og H. K. L., hyggur staf-
setningu miklu mikilvægari þátt menningarinn-
ar en ég. Ég hef alltaf taliS samræmda staf-
setningu nauSsynlegt böl, og mér hefur aldrei
dottiS í hug, aS stafsetningarbreytingar gætu
Iyft menningu þjóSarinnar á hærra stig. ÞaS er
ekki ég, heldur þeir, sem standa aS hinum ný-
stárlegu útgáfum fornsagna, sem trúa á gildi
stafkrókanna. Mætti því gefa þeim nafniS Staf-
kræklingar. Mér hefur aldrei til hugar komiS,
aS áhugaleysi almennings um Iestur fornbók-
mennta vorra stafaSi af stafsetningu þeirri, sem
á þeim hefur tíSkazt um sinn. Trú mín á staf-
krókana er alltof veik til þess. Mér hefur dottiS
I hug, aS sú menningarbylting, sem hér hefur
orSiS á síSari tímum, eigi aSalsök á þessu. Mér
hefur hugkvæmzt, aS menn lesi ekki íslendinga-
sögur, meSan þeir lesa blöSin, horfa á kvik-
myndir, hlýSa á útvarp, renna sér á skíSum eSa
lesa ensku, stærSfræSi og dönsku í skólunum.
Ég trúi því ekki, aS nokkrar stafkrókabreyting-
arl) hafi þaS í för meS sér, aS menn leggi niS-
ur þessa iSju og setjist viS fornsagnalestur og
hefji umræSur um þær, eins og vandi manna
var, áSur en þau menningartæki, sem ég hef
minnzt á, bárust til landsins. Tími flestra
manna til lestrar er naumur, og margir vilja
heldur verja tómstundum sínum til þeirra iSk-
ana, sem ég hef taliS, en lestrar fslendinga-
sagna. MeS þessu vil ég þó á engan hátt sanna
fánýti þeirrar menningar, sem yfir okkur hef-
ur flætt. Hún hefur vitanlega bæSi kosti og
galla eins og hin forna þjóSmenning okkar,
þótt á annan hátt sé. Menning nútímans er
fjölbreyttari og hefur því óhjákvæmilega í för
meS sér, aS minni rækt verSur lögS viS þjóS-
legar bókmenntir. Menning okkar hefur fengiS
alþjóSlegri svip. Þessari staSreynd megum viS
ekki gleyma, og henni verSur ekki haggaS meS
nokkrum stafkrókabreytingum. Ég verS því aS
telja meS öllu óhugsandi, aS þeir Stafkrækling-
ar beri sigur af hólmi í þessari viSureign, ef
þeir gera sér ekki betri grein fyrir viSfangsefn-
inu en allt útlit er á. ViS, sem óskum þess, aS
I) Til málamiSIunar skal ég fallast á aS kalla
breytingar H. K. L. á máli Hrafnkötlu staf-
krókabreytingar. H. H.