Vísbending - 25.06.2012, Blaðsíða 1

Vikurit um viðskipti og efnahagsmál
V Í S B E N D I N G • 2 5 T B L 2 0 1 2 1
Gull í greipar Njarðar
Tafla: Áætlaðar heildartekjur af
veiðigjöldum 2012-2017
framhald á bls. 4
25. júní 2012
25. tölublað
30. árgangur
ISSN 1021-8483
Lögin um veiðigjald eiga
eftir að reynast útgerðum og
þjóðarbúinu dýr.
Dómar um erlend lán
hafa flækt málin og
mörgu er enn ósvarað.
Erlendar búðakeðjur hafa
snúið við þróuninni og
bætt við starfsfólki.
Dramað í Evrópu hefur
tekið á sig nýja mynd
undanfarnar vikur.
1 32 4
Líklega munu fá lög frá Alþingi hafa jafnmikil áhrif á komandi árum og veiðigjaldalögin sem afgreidd
voru í þinglok. Þau gera ráð fyrir því
að veiðigjöld á sjávarútveginn næstum
fimmfaldist á komandi fiskveiðiári
og hækki svo í áföngum og verði loks
nær áttfalt það veiðigjald sem greinin
greiddi áður. Stærðargráðan af gjaldinu
(sérstaka og almenna) er um 1,1% af
vergri landsframleiðslu í upphafi og það
hækkar svo í áföngum upp í um 1,7%
af VLF. Á sama tíma ákvað meirihluti
alþingismanna, þar með talið flestir þeir
sem vildu skattleggja sjávarútveginn sem
mest, að setja stóran hluta af þeim skatti
sem innheimta á næsta ár í ótímabæra og
óarðbæra gangagerð.
Frumvarpið, sem upprunalega var lagt
fram, er líklega einsdæmi í þing sögunni.
Í greinargerð sem fylgdi frumvarpinu var
bent á skelfilega ágalla á því. Höfundar
greinargerðarinnar, Daði Már Kristófersson
og Stefán B. Gunnlaugsson, hafa áréttað,
að þótt úr sumum ágöllum hafi verið
bætt í meðförum þingsins, séu enn miklir
skavankar á lögunum. Í þessari grein er
farið yfir áhrif laganna á greinina í heild og
á nokkur stærstu sjávarútvegsfyrirtækin.

Áætlaðar tekjur ríkissjóðs.
Í áliti meirihluta þingnefndar kom fram
tekjuáætlun sem miðast við að heildarafli
næstu ár samsvari meðalafla árin 2001–
2010 að viðbættum 30 þús. þorskígildis-
tonnum. Þar er gert ráð fyrir 395 þús.
þorskígildistonnum í botnfiskafla og 73
þús. tonnum í uppsjávarafla. Er þá reiknað
með auknum þorskafla. Áætlaðar tekjur af
veiðigjöldum, ef þessi aflaáætlun gengur
eftir, má sjá í töflu.
Samkvæmt töflunni er áformað að
nettótekjur ríkissjóðs vegna álagningar
sérstaks veiðigjalds á fiskveiðiárinu
2012/2013 muni nema 12,8 milljörðum
kr. Meirihluti nefndarinnar bendir þó
á, að mögulega kunni nettótekjurnar að
hækka í allt að 13,8 milljarða kr. vegna
ýmissa óvissra þátta. Meirihlutinn gerir
ráð fyrir að verði nettótekjurnar meiri en
13,8 milljarðar kr. muni ráðherra bregðast
við og hlutast til um að lækkun veiðigjalda
nemi því sem umfram þau mörk fer.
Áhrif á útgerðirnar
Á mynd má sjá áætlun um áætlað veiðigjald
nokkurra stærstu útgerða landsins fyrir næsta
fiskveiðiár. Rétt er að leggja áherslu á að
veiðigjaldið á einstakar útgerðir er talsverðri
óvissu háð. Ekki er enn búið að úthluta kvóta
fyrir komandi ár og jafnframt hafa stuðlar
sem breyta aflaheimildum í þorskígildistonn
ekki enn verið ákveðnir. Sumar útgerðir
mega draga frá kostnað vegna kvótakaupa.
Loks er að þess geta að meiri óvissa er um
veiðar á síld, loðnu og makríl en flestum
öðrum tegundum.
Á myndinni sést, að gjaldið í heild nemur
hundruðum milljóna króna fyrir tuttugu
stærstu útgerðirnar og nálgast tvo milljarða
hjá HB Granda, stærsta útgerðarfélaginu.
Hagnaður HB Granda í fyrra nam um sex
milljörðum króna, þannig að einhver gæti
Milljónir kr. 2012/2013 2013/2014 2014/2015 2015/2016 2016/2017
Almennt gjald 4.446 4.446 4.446 4.446 4.446
Sérstakt gjald 14.294 16.709 18.326 19.943 21.560
Ívilnun vegna kvótaskulda 1.500 1.500 1.500 1.500 1.500
Áætlaðar tekjur 12.794 15.209 16.826 18.443 20.060

Mynd: Áætlað veiðigjald stærstu útgerða
2012/13
Blár hluti sérstakt veiðigjald, rauður almennt veiðigjald. Heimild: Áætlun Vísbendingar
Heimild: Nefndarálit meirihluta atvinnuveganefndar Alþingis.