Vísbending - 02.07.2012, Blaðsíða 2

2 V Í S B E N D I N G • 2 6 T B L 2 0 1 2
Íslendingar standa vel að vígi efnahagslega í samanburði við margar þjóðir þrátt fyrir bakslag árin 2007 til
2009. Í sögu mannkyns hafa ýmsar þjóðir
efnast vel og búið við hagsæld og velferð
en glatað veraldlegum eignum sínum
aftur og ekki náð fyrri styrk um langa
hríð. Öðrum hefur tekist að líta á áfall
sem tímabundinn skell svo að hagsæld
og velferð skaðast ekki til frambúðar. Á
20. öld eru Argentínubúar dæmi um hið
fyrrnefnda. Árið 1913 eru þeir í hópi
10 best stæðu þjóða veraldar. Óáran
leiddi til þess að þjóðin glataði þeirri
stöðu sinni og hefur ekki náð fyrri styrk
aftur. Áföll Þjóðverja á síðustu öld eru
ein hin verstu sem um getur. Framsýni,
aðgæsla og dugnaður leiddu til þess að
efnahagsskaðinn varð ekki varanlegur.
Markaður fyrir hlutabréf gegnir
mikilvægu hlutverki á 20. og 21. öldinni
við uppbyggingu eigna og dreifingu
hagnaðar af atvinnurekstri meðal
almennings og á milli kynslóða. Fyrir
Íslendinga skiptir miklu máli að byggja
upp eignir til síðari ára vegna hækkandi
meðal aldurs. Eignir íslenskra lífeyrissjóða
eru góðar í alþjóðlegum samanburði, en
í þriggja stoða lífeyriskerfi skipta beinn
sparn aður og eignamyndun heimila
í landinu einnig miklu. Mikilvægt er
að hluti þessara eigna sé ávaxtaður í
útlöndum, bæði vegna eðlilegrar eigna-
dreifingar og ávöxtunar, en líka vegna þess
að Íslendingar eru lítil þjóð og áhættusamt
er að reiða sig einvörðungu á fjárfestingu
í eigin atvinnurekstri. Árin 2006 til 2009
var hlutfall alþjóðlegra eigna íslenskra
lífeyrissjóða yfir 25% af heildareignum
þeirra, en er nú um 23%.
Norðmenn eru fyrirmynd í
fjárfestingum
Norðmenn hafa gengið alla leið í þessu
efni. Norski lífeyrissjóðurinn eins og hann
nefnist nú, eða norski olíusjóðurinn,
ávaxtar 100% eigna sinna í útlöndum,
þar af 60% í hlutabréfum og 40% í
skuldabréfum. Þær eignir eru byggðar
upp af tekjum frá olíusölu og hafa því
ekki áhrif á gjaldeyrisjöfnuð. Öðru máli
gegnir á Íslandi þar sem hörgull er á
erlendum gjaldeyri til uppbyggingar eigna
utan landsteinanna. Komum að þeirri
hlið málsins hér á eftir en víkjum fyrst að
ávöxtun eigna á alþjóðlegum markaði.
Alþjóðlegur hlutabréfamarkaður nær
til liðlega 50 kauphalla sem aðild eiga
að World Federation of Exchanges og er
verðmæti skáðra hlutabréfa þar alls um
50 þúsund milljarðar Bandaríkjadollara
í janúar 2012. Heimsframleiðsla árið
2011 er talin hafa verið um 70 þúsund
milljarðar dollara. Til samanburðar eru
skráð hlutabréf í Bandaríkjunum um 17
Alþjóðleg hlutabréf eru
Íslendingum mikilvæg
Sigurður B. Stefánsson
Hagfræðingur
Mynd 1: Verðbreyting á 48 þáttum
fjármálamarkaðs frá 30. mars til 29. júní 2012
Myndin sýnir hækkun og lækkun helstu þátta á fjármálamarkaði undanfarna
fjóra mánuði. Heimild: Bloomberg og útreikningar höfundar.