Vísbending - 16.07.2012, Blaðsíða 1
Vikurit um vi!skipti og efnahagsmál
1
Að virkja tækifæri jarðvarmans
Frumorkunotkun á Íslandi 2011
16. júlí 2012
28. tölubla!
30. árgangur
ISSN 1021-8483
Jar!varmi er a!al frumorku-
gjafinn á Íslandi. Margar
"jó!ir hyggja á aukna n#tingu
á næstu árum.
Íslendingar eru ekki eins
menntu! "jó! og "eir
vilja vera og "ess vegna
ólíklegt a! menntun
"jó!arinnar geti veri! sá
vaxtarbroddur e!a tilefni
til samkeppnisyfirbur!a
eins og vonast er til.
Vi!skiptavina"róun er
n# lei! til "ess a! auka
líkur á a! vöru"róun og
n#sköpun skili árangri.
1 32 4
Ísland á möguleika á a! ver!a fyrsta landi! í heiminum sem n#tir hvorki olíu né kol sem orkugjafa. Jar!varmi
er helsti orkugjafi Íslands og Ísland er "a!
land í heiminum sem notar hlutfallslega
mest jar!varma sem orkugjafa í heiminum.
Einungis Ítalir framlei!a meiri orku me!
jar!varma en Íslendingar í Evrópu. $a!
eru tækifæri í jar!varmanum og "a! vekur
"ess vegna ekki undrun a! fyrsti formlegi
klasinn sem hefur veri! fóstra!ur á Íslandi
sn#st um jar!varma.
Orkusagan
Fáir Íslendingar muna eftir "ví, "ó a! "a! sé tiltölulega stutt sí!an, "egar
kol var a!alorkugjafi landsins. $a! eru
ekki meira en sjötíu ár sí!an. Allan sjötta
og sjöunda áratuginn var olía hins vegar
rá!andi orkugjafi á Íslandi. $a! breyttist í
olíukreppunni á áttunda áratugnum "eg-
ar olíuver! hækka!i hratt. Sí!an "á hefur
jar!varmi veri! a!alorkugjafinn á Íslandi.
Jar!varmi og heitir lækir voru fyrst
nota!ir á Íslandi til eldunar og "votta.
$ó a! jar!varmi hafi veri! nota!ur allt frá
víkingaöld me! #msum hætti var "a! fyrst
ári! 1908 sem bændur notu!u jar!varma í
landbúna!i. Tuttugu árum sí!ar var fyrsta
heita vatni! leitt um Reykjavík til "ess a!
hita upp húsnæ!i, m.a. Landsspítalann.
Fyrsta jar!varmavirkjunin var Bjarnarflag
sem bygg! var ári! 1969 og í lok áttunda
áratugarins voru virkjanir vi! Svartsengi
og Kröflu bygg!ar.
Nú eru 90% heimila á Íslandi upp-
hitu! me! jar!varma og hafa sjö jar!-
varmavirkjanir veri! bygg!ar. Áætla!
er a! 26% af jar!varmanum á Íslandi
hafi veri! virkja!ur og flestir horfa til
jar!varmavirkjunar "egar tala! er um a!
auka orkuframlei!su á Íslandi. Núverandi
hlutur jar!varmans er um tveir "ri!ju
hlutar af heildarorkunotkun á Íslandi og
mun a! öllum líkindum aukast enn frekar
á næstu tveimur áratugum.
Heimsframleiðslan
Heimsframlei!sla orku me! jar!varma er um 11.224 MW ári! 2012 sam-
kvæmt Geothermal Energy Association.
$etta er orkuframlei!sla sem hefur or!i!
til sí!an ári! 1970. Bandaríkin framlei!a
mest af orku me! jar!varma í heiminum,
um 3.187 MW e!a um 28% af heildar-
framlei!slunni. Um 82% af framlei!sl unni
í Bandaríkjunum fer fram í Kaliforníu en
Nevada ver!ur vaxtarbroddurinn á næst u
árum. $au jar!varmaverkefni sem eru í
gangi nú "egar hafa möguleika á a! fram-
lei!a um 5.000 MW.
Evrópa framlei!ir um 1.600 MW en
Ítalía (885 MW) og Ísland (665 MV) eru
langstærstu framlei!endurnir í Evrópu
me! yfir 95% af framlei!slunni. Áætlanir
gera rá! fyrir "ví a! framlei!sla orku me!
jar!varma eigi eftir a! tvöfaldast á næstu
5 – 10 árum í Evrópu. Tyrkir áætla a!
vera farnir a! framlei!a um 600 MV ári!
2015 en framleiddu innan vi! 100 MW
2011. $jó!verjar áætla a! framlei!a 600
MV ári! 2020 en framleiddi 69 MW ári!
2011.
Mestu möguleikar til framlei!slu á
jar! varma eru "ó hvorki í Evrópu e!a
Bandaríkjunum heldur í Afríku og
Asíu. Einungis um 217 MW af orku
eru framleidd me! jar!varma í Kenía og
E"íópíu en áætla! er a! framlei!slugetan
sé um 15.000 MW. Stjórnvöld í Kenía
hyggjast virkja um 5.000 MW fyrir ári!
2030. Í Asíu eru tölurnar enn "á hærri.
Indónesía er ein mesta jar!varmaorkustö!
heimsins, me! framlei!slugetu fyrir um
27.500 MW, framlei!ir um 1.200 MW.
Japan framlei!ir um 535 MW en hefur
möguleika á a! framlei!a um 23.000
MW. Kínverjar framlei!a einungis um 24
MW en hafa sé! möguleikana á Íslandi
í auknum mæli leita! eftir samstarfi vi!
Íslendinga á "essum vettvangi, nú sí!ast
í vor me! samstarfssamningi Chinese
Sinopec Group og Orka Energy Holding.
Ni!ursta!an er a! framlei!sla orku
me! jar!varma gæti fimm faldast á næstu
20 – 30 árum. Hinga! til hafa fáir veri!
a! horfa til jar!varmans sem orkugjafa en
áhuginn vir!ist vera aukast miki! mi!a!
vi! "ær áætlanir sem "jó!ir um allan heim
eru a! gera um jar!varmavirkjanir.
Tækifærið er núna
Jar!varmaklasinn á Íslandi er grasrótar-verkefni sem hefur vaki! mikla athygli.
Michael Porter hefur stutt framtaki! me!
rá!um og dá!um. Framtaki! gefur von um
a! Íslendingar geti n#tt sér "á "ekk ingu
sem hefur skapast hér á landi til "ess a!
taka virkari "átt en á!ur í uppbyggingu á
jar!varma tengdri starfsemi um heim allan.
Heimild: Orkustofnun.