Vísbending - 15.04.2013, Blaðsíða 1

Vikurit um viðskipti og efnahagsmál
V Í S B E N D I N G • 1 5 T B L 2 0 1 3 1
Verðbólgan að baki?
Eftir hrun fór verðbólgan aftur á stjá
í mörgum löndum. Miklu fjármagni
var dælt inn í hagkerfin og samkvæmt
flestum viðurkenndum kenningum ætti
það að leiða til verðbólgu. Þá vildu margir
tryggja sig gegn verðhækkunum með
því að kaupa gull sem ætti að vera góð
verðtrygging.
Óðaverðbólgan hefur þó látið á sér
standa og víðast hefur verðbólga minnkað
undanfarin ár. Ef seðlabankar hækka
vexti og herða á útlánareglum banka
dregur væntanlega enn úr verðbólgunni.
Kenningin er sú að allt valdi þetta
því að ekki sé lengur þörf á gulli sem
verðbólguvörn. Hlutabréf hafa hækkað
í verði að undanförnu og reynst betri
fjárfesting en gull. Talið er að ró sé að
færast yfir fjármagnseigendur þegar hluta­
bréfa markaðurinn er aftur kominn í sömu
stöðu og árið 2007.
Engin þessara skýringa er fyllilega
vísindaleg og satt að segja minna
vangaveltur þeirra sem vilja skýra
markaðshegðun oft á stjórnmálaskýrendur,
sem geta sagt eitt í dag og annað á morgun,
því að hvorki er hægt að sanna kenningar
þeirra né afsanna.
15. apríl 2013
15. tölublað
31. árgangur
ISSN 1021­8483
Gull hrapaði í verði
kringum helgina.
Boðar það endalok
kreppunnar?
Margrét Thatcher vildi
ekki að ríkið skipti sér
af samningum um kaup
og kjör.
Ef allir vinna þremur
árum lengur batna lífskjör
á Íslandi um 2 til 3
prósent.
Samningaviðræðum við
ES miðar vel. Hætta skal
leik þá hæst stendur, segir
máltækið.
1 32 4
Gullæðið á enda
Verð á gulli undanfarna tólf mánuðiTalað er um að sumir séu þyngdar sinnar virði í gulli. Slíkur maður er býsna verðmætur. Ef við
reiknum með að hann vegi 85 kíló kemur
í ljós að hann væri virði tæplega 500
milljóna króna miðað við opinbert gengi
krónunnar. En það er ekki svo langt síðan
verðmæti slíks manns hefði verið yfir 700
milljónir króna. Frá föstudeginum 12.
apríl fram á mánudaginn 14. lækkaði
gullverð um 15% án þess að nokkur
kæmi með pottþétta skýringu. Verðið
hefur verið á niðurleið frá því í október,
úr 1.920 Bandaríkjadölum únsan í
1.320 þegar lægst var. Það er meira en
30% lækkun. Svona mikið verðfall á
svo skömmum tíma hefur ekki sést í
meira en þrjátíu ár. Silfur, sem ekki þykir
jafnmerkilegt, hefur líka lækkað í verði.
Hvað skýrir þetta mikla verðfall?
Spekingar spekúlera
Í fljótu bragði virðist sem enginn sé viss
um hvað veldur. Allt í einu fóru þeir sem
áttu gull að selja og skelfing virðist hafa
gripið um sig. Gull er auðvitað notað í
hringa og skartgripi, en ólíklegt virðist að
eftirspurn eftir slíkum varningi hafi mikið
að segja. Viðskipti með gull eru svo mikil
á hverjum degi að ekki sæist neinn munur
þó að fráskildir myndu hópast með hringa
sína til bræðslu.
Bent hefur verið á að stór fyrirtæki eins
og Goldman Sachs og Société Générale
hafi varað við því að nú færi „gullöldinni“
að ljúka. Hagkerfi Bandaríkjanna væri
að styrkjast og því þyrfti ekki lengur
að geyma auðævi sín í öruggu skjóli
gullstanga. Ef þessi kenning á við rök að
styðjast sýnir það trú markaðsaðila á því
að kreppunni sé að linna. Það væru góðar
fréttir, en alls ekki víst að þetta skýri
verðlækkunina því að sumir halda að slök
frammistaða kínverska hagkerfisins valdi
lækkuninni. Það væru auðvitað slæmar
fréttir, en hagvöxtur var bara aðeins minni
en útlit var fyrir eða 7,7% í stað 7,9% og
varla ástæða til þess að kasta gullinu út
um gluggann þess vegna.

Leiðrétting
Fróðlegt er fyrir stærðfræðiáhugamenn að
velta því fyrir sér hvort gullverð hafi vaxið
allt of hratt undanfarin ár og nú hafi verið
þörf á leiðréttingu. Ýmsar kenningar eru
á lofti um þetta. Lengi töldu menn að í
1.500 dölum á únsu væri verðgólf (eða
sálfræðilegt gólf ) og um leið og það rofni
detti menn niður á næstu hæð.
Öllu fræðilegri er skýring sem byggir
á svonefndri Fibonacci­aðferð sem segir
að þegar markaðsverð lækkar, eigi það að
stoppa í ákveðinni fjarlægð frá toppnum.
Lækkunin ætti að geta orðið 38­39%
sem er nokkurn veginn lækkunin í
íslenskum krónum. Þessi skýring virðist
þó ólíkleg því að engir markaðir með gull
eru í íslenskum krónum. Sé miðað við
Bandaríkjadali ætti lækkunin að verða
nokkur prósent í viðbót áður en lægsta
punkti er náð.
Enn önnur kenning er að gullverð
hækki aftur eftir að ringulreiðinni ljúki og
menn hafi jafnað sig eftir áfallið. Í raun
og veru hefði gull aðeins átt að lækka
svolítið en markaðurinn farið á taugum og
leiðréttingin orðið mun meiri en ástæða
var til. Niðurstaðan er að verðið hrynur
þegar á móti blæs.

Bandaríkjadalir á únsu. Heimild: nytimes.com
Apríl Júlí Október Janúar