Vísbending - 14.10.2013, Blaðsíða 4

4 V Í S B E N D I N G • 3 9 T B L 2 0 1 3
Aðrir sálmar
Færist sífellt nær
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Benedikt Jóhannesson
Útgefandi: Heimur hf., Borgartúni 23,105 Rvík.
Sími: 512 7575.
Net fang: visbending@heimur.is.
Prentun: Heimur. Upp lag: 700 eintök.
Öll réttindi áskil in. © Ritið má ekki afrita
án leyfis út gef anda.
Einu sinni voru það viðtekin vísindi að Katla gysi á 50 ára fresti. Kötlugos
valda miklum usla og enn er á lífi fólk
sem man gosið árið 1918. Árið 1968
var tíðindaríkt, en ekki gaus Katla.
Jarðvísindamenn töluðu af varfærni um
hvenær vænta mætti næstu eldsumbrota.
Árið 1978 lýsti þekktur jarðvísindamaður
því yfir, að það eina sem hægt væri að
fullyrða með vissu væri að sífellt styttist
í gosið. Þessi yfirlýsing olli ekki umróti.
Því er þetta rifjað upp að
gjaldeyrishöftum var komið á hér
á landi árið 2008. Þau áttu þá að
vera tímabundin, en eftir nokkur ár
sammæltust allir flokkar um að þau
skyldu vera ótímasett. Með því móti átti
að koma í veg fyrir að erlendir kröfuhafar
og aðrir misyndismenn gætu nýtt sér í
hagnaðarskyni vitneskju um það hvenær
gjöldunum yrði aflétt.
Ráðamenn landsins hafa lýst því yfir
að afnám haftanna sé forgangsatriði. Nú
síðast sagði fjármálaráðherra í samtali
við Bloomberg-fréttaveituna að jafnvel
verði búið að afnema gjaldeyrishöftin í
apríl næstkomandi „ef hægt er að stilla
af væntingar aðila“ samkvæmt frásögn
mbl.is. Ráðherrann hefur einmitt líkt
höftunum við ljósaskilti sem lýsi yfir
Íslandi og segi fjárfestum: „Varúð,
fjárfestið ekki hér.“
Nýja yfirlýsingin er athyglisverð, en
spyrja verður hvað búi að baki. Er með
„væntingum aðila“ átt við að erlendir
kröfuhafar verði að gefa eftir skuldir?
Ekki hefur verið látið neitt uppi um að
samningaviðræður séu í gangi við þá,
en svo kann þó að vera. Fáir átta sig á
því að fyrir árið 1930 voru engin höft á
fjármagnsflutningum milli Íslands og
annarra landa. Enn færri vita að til 1918
var Ísland í myntbandalagi við önnur ríki
á Norðurlöndum.
Draumur forsætisráðherra virðist
vera að færa þjóðina aftur í tímann til
tíma Hriflu-Jónasar. Hvers vegna ekki
að fara enn aftar, þegar viðskipti við
umheiminn voru engum takmörkunum
háð? Kötlugosið færist sífellt nær og nær,
án þess þó að menn leggist til svefns með
andvara á sér. Það síðasta boðaði endalok
viðurkennds gjaldmiðils á landinu. Fylgir
nýju gosi ný frelsisalda? bj
Forsendur draumasveitarfélagsins
1) Skattheimtan þarf að vera sem lægst. Sveitarfélög með útsvarshlutfallið 13,66% fá 10 og sveitarfélög með hlutfallið 14,48%
fá núll. Skalinn er í réttu hlutfalli þar á milli.
2) Breytingar á fjölda íbúa þurfa að vera hóflegar. Fjölgun á bilinu 1,6 til 3,6% gefur 10 og frávik um 1% frá þessum mörkum
lækka einkunnina um einn heilan.
3) Afkoma sem hlutfall af tekjum á að vera sem næst 10%, sem gefur einkunnina 10. Dreginn er frá 1 fyrir hvert prósentustig
sem sveitarfélag er fyrir neðan 10% hlutfall. Dreginn er einn þriðji frá 10,0 fyrir hvert prósentustig yfir 10%. Þetta er breyting.
Áður var dreginn frá hálfur fyrir prósentustig yfir 10%.
4) Hlutfall nettóskulda af tekjum sé sem næst 1,0. Frávik um 0,1 yfir þessu hlutfalli lækkar einkunnina um 1,0 frá einkunn-
inni 10. Frávik um 1,0 fyrir neðan þetta hlutfall lækkar hana um 0,5. Ef skuldir eru mjög litlar getur það bent til þess að
sveitarfélagið haldi að sér höndum við framkvæmdir. Þetta er breyting. Áður var miðað við brúttóskuldir.
5) Veltufjárhlutfall sé nálægt 1,0 (sem gefur 10) þannig að sveitarfélagið hafi góða lausafjárstöðu en hafi ekki of mikla peninga
í lélegri ávöxtun. Frávik um 0,1 neðan við hlutfallið gefur 1 í frádrátt. Frávik um 0,1 fyrir ofan hlutfallið gefur 0,5 í frádrátt.
Hlutfall yfir 2,0 gefur einkunnina 5.
Allir þessi þættir gilda jafnt.
Bæjarfélag Tekjur/mann Skuldir/mann Skuldir/Tekjum
Reykjanesbær 996 2.387 240%
Reykjavík 1.012 2.363 234%
Hafnarfjörður 646 1.505 233%
Fljótsdalshérað 892 2.050 230%
Sandgerði 939 2.029 216%
Álftanes 607 1.258 207%
Kópavogur 669 1.337 200%
Norðurþing 916 1.720 188%
Fjarðabyggð 1.069 2.006 188%
Borgarbyggð 794 1.196 151%
Árborg 713 1.068 150%
Rangárþing ytra 760 1.135 149%
Ísafjarðarbær 851 1.234 145%
Stykkishólmur 833 1.201 144%
Hveragerði 723 1.003 139%
Skagafjörður 858 1.130 132%
Mosfellsbær 719 922 128%
Vesturbyggð 953 1.213 127%
Akranes 704 850 121%
Akureyri 980 1.125 115%
Ölfus 824 880 107%
Vogar 635 582 92%
Fjallabyggð 877 744 85%
Snæfellsbær 1.035 834 81%
Dalvíkurbyggð 827 664 80%
Bláskógabyggð 897 676 75%
Garðabær 671 482 72%
Húnaþing vestra 962 553 58%
Þingeyjarsveit 792 418 53%
Hornafjörður 891 402 45%
Vestmannaeyjar 1.030 431 42%
Rangárþing eystra 681 272 40%
Seltjarnarnes 662 248 37%
Eyjafjarðarsveit 720 220 31%
Garður 620 -40 -6%
Grindavíkurbær 748 -106 -14%
Tafla 3: Skuldir og tekjur á íbúa í stærstu
sveitar félögum árið 2012
Tölur í þúsundum króna. Heimild: Upplýsingaveita Sambands íslenskra sveitarfélaga