Dagblaðið Vísir - DV - 13.06.2008, Blaðsíða 4
föstudagur 13. júní 20084 Fréttir DV
Sandkorn
n Davíð Oddsson seðlabanka-
stjóri segir í opinskáu viðtali við
nýjasta hefti Heilbrigðismála að
hann hafi
ekki notið
þess að vera í
stjórnmálum
undir það
síðasta. Dav-
íð veiktist af
krabbameini
árið 2004 og
segir hann
að á þeim tíma sem hann var ut-
anríkisráðherra hafi hann verið
í geislavirkum joðmeðferðum
sem þýddu afturkipp í lang-
an tíma. Í minningunni finnst
honum hann vart hafa verið
utanríkisráðherra. Davíð segir
einnig að sér hafi leiðst þjarkið á
Alþingi meira en vanalega á síð-
ustu mánuðunum.
n Þess er nú beðið hvernig
Hönnu Birnu Kristjánsdóttur
og Ólafi F. Magnússyni muni
reiða af sam-
an. Núver-
andi meiri-
hluti var
myndaður
um samstarf
Vilhjálms
og Ólafs. Nú
þegar þær
forsendur
eru brostnar og í ljósi þess að
Samfylkingin hefur styggt Óskar
Bergsson með því að sniðganga
hann í könnun, gæti svallinu
við tjörnina hvergi nærri verið
lokið. Ef ljóst er að sundurlyndi
ríkir í minnihlutanum, gæti
Hanna Birna nýtt sér það og
styrkt meirihlutann með því að
skipta Ólafi út fyrir vinkonu sína
Svandísi Svavarsdóttur.
n Reiðibylgja virðist ríða yfir
þjálfara í Landsbankadeild
karla þetta sumarið. Sjónvarps-
áhorfendur hafa síðustu vikur
fengið að sjá dekkri hliðar þeirra
félaga Willums Þórs Þórsson-
ar, þjálfara Íslandsmeistara
Vals, og Guðjóns Þórðarson-
ar, þjálfara ÍA. Á miðvikudag
stimplaði Leifur Garðarsson,
þjálfari Fylkis, sig svo rækilega
inn í þennan hóp með því að
missa stjórn á skapi sínu í leik
gegn Fjölni. Skólastjórinn litríki
sparkaði út í loftið eftir að hafa
fengið að líta rauða spjaldið og
sást strunsa brjálaður til áhorf-
enda.
n Fyrir helgi voru sagðar frétt-
ir af því að stofnuð hefði verið
aðdáendasíða um Nóbelsskáld-
ið Halldór
Laxness á
vefsetrinu
Facebook.
Rúmlega
200 manns
hafa skráð
sig sem
aðdáendur
skáldsins,
sem nýtur virðingar um allan
heim. Halldór er þó ekki eini
Íslendingurinn sem hefur orðið
þess heiðurs
aðnjótandi
að fá stofn-
aða um sig
aðdáenda-
síðu á Face-
book. Þannig
skýtur Borg-
nesingurinn
Gísli Einars-
son Halldóri ref fyrir rass í aðdá-
endafjölda á vefsetrinu.
Að skíta í nytina
Skáldið Skrifar
Kristján Hreinsson sKáld sKrifar. Já, kæru lesendur, Árni er kominn úr skápnum.
Hvað eiga þeir sameiginlegt Árni Johnsen og Jakob Frímann? Áður en ég svara spurningunni verð ég að tjá mig lítillega um grein sem
Árni skrifaði núna um daginn. En grein sú
kallar á það að enn og aftur verði brúkað
uppnefnið Árni Nonsense.
Árni Johnsen hefur lengi verið í bransan-
um og hann byrjaði feril sinn af stakri snilld,
varð meðal annars nánast heimsfrægur þeg-
ar hann söng um kartöflugarða og stjórnaði
fjöldasöng á hátíð í Eyjum. En síðan gerðist
hann fingralangur með eindæmum og varð
svo fyrir því óláni að hljóta dóm sem glæpa-
maður. Við erum að tala um það að sami
maðurinn fékk bæði vottun sem lygari og
þjófur. (Svo ég riti nú tæpitungulaust.) Um
daginn sá ég svo í Mogganum grein eftir Árna
Johnsen. (Að vísu nennti ég ekki að lesa alla
greinina, því Árni er einn leiðinlegasti penni
allra tíma og þá er ég ekki að tala um á Íslandi
einvörðungu, heldur um allan heim.) Jæja,
grein Árna fjallaði ábyggilega um það, að
hann sem frjálshyggjusleikja, vill meina að
peningar og gildi þeirra hafi allt að segja fyrir
land og þjóð. Þrátt fyrir að ég nennti ekki að
lesa alla greinina, náði ég því að Árni var að
fetta fingur út í það að til er fólk eins og Björk
Guðmundsdóttir, fólk sem virðir landið og
vill ekki að olíuhreinsunarstöð verði komið
fyrir við einn fegursta fjörð veraldar. Ég las
allavega eina klausu í grein Árna og hafði hún
að geyma frasa sem lýsti því að það hneyksl-
aði kappann, að sjá að til er fólk sem metur
landið mikils. Og hann sá ástæðu til að velta
því fyrir sér hvort virkilega sé til fólk sem
telur sig meta landið svo mikils að það líti á
þjóðina sem aukaatriði.
Já, kæru lesendur, Árni er kominn úr skápn-
um. Hann vill ekki bara gera jarðgöng á jarð-
skjálftasvæðinu á hafsbotni úti fyrir Árborg.
Nei, hann er talsmaður virkjana, álvera, olíu-
hreinsunarstöðva og málmbræðslu. Hann vill
að framkvæmdirnar tali sínu máli og honum
er nákvæmlega sama um landið. Hann byrj-
aði vel í bransanum en endirinn virðist ekki
lofa góðu. Aðalatriðið er að þjóðin græði –
græði mikið og græði fljótt. Við getum auð-
vitað leikið heimskingja öll sem eitt. En við
getum líka reynt að hafa vit fyrir þeim sem
minna mega sín og ráfa um í blindni. Svarið
við spurningunni er: Þeir eru báðir betri sem
söngvarar en sem stjórnmálamenn. Ég neyð-
ist til rifja upp vísu sem eitt sinn var ort þegar
Árni sagði fólki á hagyrðingamóti að það sem
hann kynni best, væri að syngja og dansa:
Segist kunna sönglög flest
og sæll í dansi fljúga,
en Árni karlinn kannski best
kann að stela og ljúga.
Karlmönnum sem haft hafa sam-
farir við kynbræður sína er meinað
að gefa blóð í blóðbanka Íslands.
Sveinn Guðmundsson, yfirlækn-
ir Blóðbankans, segir regluna eiga
rætur sínar að rekja til þess tíma
þegar samkynhneigðir karlmenn
voru einn helsti áhættuhópur HIV-
smita.
Síðustu 10 ár hafa rúmlega tvö-
falt fleiri gagnkynhneigðir smitast
af HIV-veirunni en samkynhneigð-
ir á Íslandi. Að auki er allt blóð í
Blóðbankanum skimað fyrir HIV.
Birna Þórðardóttir, fyrrverandi for-
maður og framkvæmdastjóri Al-
næmissamtakanna á Íslandi, segir
ekkert samasemmerki á milli þess
að vera samkynhneigður og HIV-
jákvæður.
Stefna sem lýsir
gömlum fordómum
Íslenski blóðbankinn starfar,
líkt og í öðrum Evrópulöndum,
eftir tilskipun Evrópusambands-
ins varðandi blóðgjafir. Sam-
kvæmt henni er fólki sem stundar
áhættuhegðun í kynlífi bannað að
gefa blóð. Það er síðan heilbrigð-
isyfirvalda að ákvarða hvers konar
hegðun útilokar blóðgjafa. Sveinn
segist ekki vita til þess að karlmað-
ur sem falli í ofangreindan flokk fái
nokkurs staðar í heiminum að ger-
ast blóðgjafi.
Aðspurð segist Birna vilja breyt-
ingar á þessari stefnu stjórnvalda.
„Það ætti að endurskoða þetta,
að sjálfsögðu,“ segir Birna. „Þessi
stefna lýsir gömlum fordómum
sem því miður er alið á enn í dag.“
Allt blóð bankans skimað
Að sögn Sveins beindust böndin
að ákveðnum áhættuhópum þegar
HIV tók að breiðast út í byrjun 9.
áratugarins, þar á meðal að karl-
mönnum sem sængað höfðu hjá
karlmönnum. Í kjölfarið var gripið
til þess ráðs að meina karlmönn-
um úr þeim hópi að gefa blóð til að
verja blóðþega smiti. Segir Sveinn
svokölluð skimunarpróf ekki hafa
verið komin til sögunnar á þeim
tíma og þessi leið hafi skilað mikl-
um árangri þá.
Í dag er allt blóð skimað fyrir
HIV auk þess sem strangt gæðaeft-
irlit fer fram í bankanum. Sú aðferð
sem notuð er til skimunar á Íslandi
greinir mótefni blóðs við HIV og
bregst í um það bil eitt af hverjum
milljón skiptum.
Stóra hættan liggur á svokölluðu
gluggatímabili, en þá er einstakl-
ingur smitaður en mótefnið grein-
ist ekki í blóði. Sum lönd hafa því
gert körlum að fresta blóðgjöf um
ákveðinn tíma eftir að viðkomandi
hefur átt mök við annan karlmann.
Svokölluð kjarnsýrugreining, sem
notast er við í Bandaríkjunum og
víða í Evrópu, styttir þennan hættu-
tíma mikið og er auk þess margfalt
nákvæmari.
Tvöfalt fleiri gagnkyn-
hneigðir nýsmitaðir
Smitmynstur HIV-veirunnar
hefur tekið miklum breytingum
frá því veiran uppgötvaðist fyrst.
Nýsmit frá því 1998 eru rúmlega
tvöfalt algengari meðal gagnkyn-
hneigðra en samkynhneigðra á
landinu. Eru þá ótaldir þeir sem
smitast eftir öðrum leiðum, til
dæmis sprautufíklar. „HIV-
veiran spyr ekki um kyn-
hneigð,“ segir Birna. „Sam-
kynhneigð er ekki ávísun á
HIV-veiru. Meirihluti ný-
greindra á Íslandi með HIV-
veiru er gagnkynhneigður.“
Sveinn bendir þó á að Ís-
lendingar séu lítið þýði og töl-
fræði héðan af landi gæti aldrei
haft vægi gagnvart alþjóðlegum
tölum um smitleiðir, en þær bendi
til þess að samkynhneigðir karl-
ar séu í aukinni áhættu um marga
smitnæma sjúkdóma.
Samkynhneigðum vísað frá
Aðspurður segir Sveinn blóð-
gjafa ekki þráspurða sérstaklega
út í kynhegðun sína við komuna
í Blóðbankann, heldur sé ákveð-
inn listi yfir áhættuþætti sem bor-
inn er undir gjafann. Ef hann telur
einhvern þáttinn eiga við sig get-
ur hann hætt við blóðgjöfina
án skýringar. Þannig haldi Blóð-
bankinn enga tölfræði yfir þá sem
hafnað er á grundvelli kynhegð-
unar, þótt hann segist
vita þess dæmi
að samkyn-
hneigðum
hafi verið
vísað frá.
hýrum bannað
að gefa blóð
Karlmönnum sem haft hafa mök við eigið kyn er meinað að gefa blóð á Íslandi. Reglan
er til komin vegna hættu á smitsjúkdómum á borð við HIV. Tvöfalt fleiri gagnkynhneigð-
ir greinast með HIV en samkynhneigðir og allt blóð bankans er skimað fyrir HIV með
öruggum aðferðum. „HIV-veiran spyr ekki um kynhneigð,” segir Birna Þórðardóttir.
hAfSTeinn gunnAr hAukSSon
blaðamaður skrifar: hafsteinng@dv.is
frá gay pride „HIV-veiran
spyr ekki um kynhneigð.“
Birna Þórðardóttir
Vill breytingu á stefnu
stjórnvalda.