Dagblaðið Vísir - DV - 13.06.2008, Blaðsíða 24

MisMunandi
föstudagur 13. júní 200824 Helgarblað DV
Vestrænt mataræði hefur valdið offitufar-
aldri. Margs konar megrunaraðferðir hafa
verið fundnar upp, sem mótvægi við áhrif
þessa mataræðis, en flestar þeirra eru
óraunhæfar og virka aðeins til skamms
tíma. Þær geta jafnvel verið hættulegar
heilsunni.
Offitufaraldur hrjáir landann eins
og fólk annars staðar í hinum vest-
ræna heimi. Sjúkdómar af völdum
offitu eins og sykursýki tvö og hjarta-
og æðasjúkdómar eru sífellt í sókn.
Breyttar neysluvenjur hins vestræna
samfélags og kyrrseta eru aðalorsök
vandamálsins. Engar skyndilausnir
virka á þetta vandamál heldur þarf
að temja sér hollari lífshætti. Megr-
unarkúrar tilheyra skyndilausnum
og best er að forðast þá í baráttunni
við þyngdina.
Ferskt frekar en unnið
Vestrænt mataræði einkennist
aðallega af unnum matvælum og
skapar það vandamál í sjálfu sér
þar sem best er fyrir líkamann að
borða sem minnst unna fæðu. Unn-
in fæða sem lofar lágu hlutfalli fitu
inniheldur mjög oft hátt sykurmagn
og unnin fæða sem inniheldur ekki
sykur inniheldur líklega gervisyk-
ur. Megrunarkúrar hafa tröllriðið
markaðnum í áratugi og hafa þeir
haft misgóð áhrif á fólk. Eitt er víst
að megrunarkúrar eru ekki svar-
ið, heldur virkar best að hreyfa sig
daglega og borða ferskan og minna
unninn mat. En hvar drögum við
línuna á milli þess að vera í megr-
unarkúr og borða hollt og gott? Er
maður ekki kominn í einn megrun-
arkúrinn ef unnum mat er sleppt og
allt er lífrænt ræktað?
Ekki í megrun
Hólmfríður Þorgeirsdóttir, verk-
efnisstjóri næringar hjá Lýðheilsu-
stöð, leggur áherslu á í grein sinni
„Ekki fara í megrun – breyttu um
lífsstíl“ að það sé mun vænlegra til
árangurs að breyta um lífsstíl en
fara í megrun. „Margir sem vilja
grennast falla í þá gildru að fara of
geyst af stað, ætla sér að taka megr-
unina með trompi og komast í kjör-
þyngd á nokkrum vikum.“
Öfgar ekki sniðugar
Spurð um megrunarkúra segir
Hólmfríður að ef menn breyta mik-
ið um mataræði sé ekki sniðugt að
fara út í öfgar. „Öll skyndiáhlaup
á þyngdina eru ekki vænleg til ár-
angurs þegar til lengri tíma er lit-
ið. Ástæðan er sú að ef við borðum
mjög lítið, hægist á brennslunni og
við léttumst hægar fyrir vikið. Það er
þó fleira sem mælir gegn ströngum
megrunarkúrum, það er einfald-
lega erfitt að halda þá út til lengd-
ar. Það þarf að líta í eigin barm og
skoða hverju við treystum okkur til
að breyta í daglegum lifnaðarhátt-
um varðandi mat og hreyfingu.“
Eðlilegur matur
Guðrún Adolfsdóttir matvæla-
fræðingur er að fara af stað með
matreiðslunámskeið hjá Rann-
sóknarþjónustunni Sýni. „Okkur
langar að kenna fólki að elda holl-
an, góðan, girnilegan og flottan mat
frá grunni og það þarf ekki að vera
flókið,“ segir Guðrún. „Þegar ég
ástrún FriðbjÖrnsdóttir
blaðamaður skrifar: astrun@dv.is
Megrunarkúrar
Danski kúrinn
Hvenær vinsæll? Inge Kauffeldt stofnaði
Dönsku vigtarráðgjafana árið 1981 og hef-
ur fyrirtækið vaxið jafnt og þétt síðan. Kúr-
inn er mjög vinsæll í dag.
Hvernig virkar hann? Matarprógramm
er samansett af næringarfræðingum og
þannig er fæðið rétt samsett næringarlega
og gefur því rétt magn af prótínum,
vítamínum og steinefnum en hita-
einingar eru færri en vanalega.
Meðlimir þurfa að missa eitt kíló
á viku. Matardagbækur eru sér-
sniðnar fyrir konur, karla og ungl-
inga og hittast meðlimir vikulega
til að vigta sig og fá góð ráð. Það
kostar að vera meðlimur þangað til kjör-
þyngd er náð.
Kostir: Yfirskrift kúrsins er „Borðaðu þig
grannan“. Einmitt þannig tilfinningu
fá þeir sem eru á kúrnum, flestir borða
meira á kúrnum en þeir eru vanir, en
af því að maturinn er rétt samsettur og
hollur grennist maður.
Gallar: Þar sem kúrinn fer eftir svo
nákvæmum fyrirmælum um magn úr
hverjum fæðuflokki í hverri máltíð kall-
ar hann á töluverð óþægindi. Það getur
orðið þreytandi að þurfa sífellt að mæla
ofan í sig matinn og það getur verið erfitt
að fara í matarboð.
south Beach
Hvenær vinsæll? Bókin um South Beach-mataræðið kom út á
Íslandi árið 2004 og hefur verið vinsæl síðan. Hjartalæknirinn
Arthur Agatston frá Miami í Flórída þróaði kúrinn.
Hvernig virkar hann? Kúrinn skiptist í þrjá hluta og aðaláhersl-
an liggur í því að minnka inntöku slæmrar fitu. Þannig byggist
kúrinn á því að læra að borða rétt kolvetni og rétta fitu. Þú átt
að léttast um fjögur til sex kíló á fyrstu tveimur vikunum. Þetta
er það eina sem er borðað fyrstu tvær vikurnar: meðalskammt-
ur af rauðu kjöti, kjúklingi, kalkúnakjöti, fiski og skelfiski. Mikið
af grænmeti, eggjum, osti og hnetum. Borðað er salat með sal-
atsósum úr hreinni ólífuolíu. Eftir tvær vikur er öðrum fæðu-
flokkum smám saman bætt við.
Kostir: Umtalsverð breyting verður á efnasam-
setningu blóðsins og bætist blóðrásarkerfið til
langframa. Engar rannsóknir hafa sýnt fram á
skaðsemi kúrsins.
Gallar: Ekki þykir gott að missa svo
mörg kíló á mjög skömmum tíma.
elda nota ég mikið kjöt, fisk, baunir,
linsubaunir, hnetur, kryddjurtir, olí-
ur, grænmeti og ávexti. Það er mjög
mikilvægt að fólk sé meðvitað um
hráefnin og því sé kennt frá unga
aldri hvernig á að elda góðan og
hollan, óunninn eðlilegan mat.“
Fjölbreytt fæða
„Við borðum allt of lítið af græn-
meti og þurfum að auka grænmet-
isneysluna, þá er ekki nóg að borða
bara salat eða grænmeti með mat
heldur að koma þessu út í matinn.
Það þarf að kenna fólki að
elda einfaldan mat frá grunni úr
fersku hráefni. Það er til svo mik-
ið af spennandi kryddum og því er
óþarfi að hrúga sykri, salti og fitu í
matinn.
Í sjálfu sér geri ég engan greina-
mun á því sem er lífrænt ræktað
og því sem er ræktað á venjulegan
hátt. Næringarlega séð erum við
með það sama, en munurinn liggur
í því að það er ekki notaður tilbúinn
áburður við ræktunina heldur nátt-
úrulegur áburður. Fyrir mér skiptir
fjölbreytnin meira máli,“ segir Guð-
rún.
„Margir sem vilja grennast falla í þá gildru að fara
of geyst af stað, ætla sér að taka megrunina með
trompi og komast í kjörþyngd á nokkrum vikum.“