Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1988, Blaðsíða 95

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1988, Blaðsíða 95
Myndir á Sandi I nútímaskáldskap felst ósættanleg mótsögn: merkingarleit þrátt fyrir vissu eða ugg um að merkingu sé enga að hafa, í senn firring og óbilandi þrá. Slík eru og kjör nútímamanns að áliti margra. Hann lifir hvorki í vissu né fáránleika heldur glímir án afláts við tvær mótstæðar hugmyndir: „Ann- ars vegar að merking eigi að vera til og hins vegar að tilveran sé merkingar- laus“17. Slíkt ástand er ein forsenda Fuglsins. Sjálf textans æðir um í leit að festu og samsemd, flotkennt og röklaust, varpar skynjun sinni á fyrirbærin og samlagast þeim um stund en hverfur síðan yfir á önnur sjónarsvið, spennan rík á milli samsömunar og aðgreiningar. Venslin eru ruglingsleg og síbreytileg: brotakenndar myndir hlaðast upp og raða sér í mynstur sem leysast upp í sömu mund og önnur verða til í festi sem virðist óendanleg. Þetta hverfula sjálf er eins og táknmynd á ferð um svið ótölulegs fjölda táknmiða. Það reynir án afláts að tengjast þeim, lesa úr þeim merkingu sína en getur ekki haldið aftur af sér, stöðvað skriðið, og fleygist áfram. Getur ekkert eignast til fulls líkt og eitt sinn forðum þegar það faðmaði heiminn. Lýsingatækni Fuglsins minnir ósjaldan á kvikmyndalist eins og oft hefur verið bent á: lýsingar eru smásæjar og útmála hin smæstu atriði líkt og væru þau séð í gegnum sjónop kvikmyndavélar. Skyggnið að baki ofur- næmt, sársaukafullt í næmleika sínum. Oft er stíllegum myndhvörfum hafnað í anda Alains Robbe-Grillet og nafnskiptaháttur tungumálsins þan- inn út til hins ýtrasta. Slíkar lýsingar eru stundum svo nákvæmar að það sem lýst er leysist upp í frumþætti sína, yfirsýn engin í sjónmáli. Um leið er eins og einstakar myndir falli inn í sjálfar sig því að beinar tengingar við aðrar myndir skortir, umhverfi þeirra. Dæmi: þar lá ungur maður fyrir framan kastlampa einsog hann væri að baða sig í sól til þess að verða brúnn með samanvafinn jakkann undir höfðinu í rauðbleikri skyrtu með hvítum flibba og bindi sem náði yfir mestalla granna bringuna, horaður og kinnfiskasoginn með stórt nef með miklum hnúð svo myndaði vinkil, hálfopinn munn, og drembibogar á efri vörinni sem náðu ívið framar en huldu ekki framtennurnar stóru og blikaði á gull; hakan löng og beitt og dálítið skökk og munnurinn var einsog hann hefði eldsúra sítrónu upp í sér, og augun líka kipruð þannig útstæð og dökk, og glórði í þau soðin undir kúptum augnalokum; og síðu hárinu var skipt í miðjunni, kastaníubrúnt með rauðri glóð, og fléttað yfir gagnaugun og eyrun, og hann var með bláa slaufu. . .(57) Merkingareiningar myndarinnar tengjast vegna nálægðar að undantekn- um tveimur líkingum. Myndhvarfaleiðin er nánast lokuð og dregin upp 349
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.