Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands. - 01.03.2006, Blaðsíða 55

Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands. - 01.03.2006, Blaðsíða 55
Greftrun ungbarna í Rómarveldi Brynja Björnsdóttir Inngangur Vegna hárrar dánartíöni bama í fomöld. sem talin er að hafa verið sambærileg því sem þekkist í þróunarlöndunum í dag, mætti gera ráð fyrir háu hlutfalli ung- barnagrafa í fomum grafreitum. Viö fomleifarannsóknir á grafreitum víða um heim hafa fomleifafræðingar aftur á móti veitt því athygli hversu lítið hefur fundist af bamagröfum og þá sérstaklega gröfiun ungbama í grafreitum meðal fullorðinna. Gildir það jafnt um grafreiti frá stein-, brons- eða járnöld sem hámenningar- samfélaga Grikkja og Rómverja. Ýmsar tilgátur hafa verið settar fram til að skýra hvers vegna ungbörn fínnast ekki í almennum grafreitum. I þessu sambandi hafa verið nefndar skýringar eins og léleg varðveisla ungbamabeúia. gmnnargrafir. ungbamadráp og útburður á bömum. I greininni verður fjallaó um greftmn ungbama í Rómaveldi til foma. Ætlunin er að skoða hvaða siðir tengdust greftmn ungbarna og hvar þau geta hafa verið grafin ef ekki í almennum grafreitum meðal fúllorðinna. Ennfremur er ætlunin að kanna hvort siðir við greftrun ungbama geti endurspeglað félagslega stöðu þeirra og sömuleiðis hvort greina má af efhiviðnum ríkjandi viðhorf umliggjandi samfélags til dauða ungbama. Almennir greftrunarsiðir í Rómaveldi Samkvæmt rómverskum lögum, þ.e. Tólf taflna lögunum, frá því um 450 f. Kr. var skylt að ijarlægja lík látinna sem fýrst eftir andlátið bæði af hreinlætis- og siðferðislegum ástæðum (Watson, 1992, bls. 19). Talið var að ef lík fengi ekki greftmn sem fyrst gæti það haft slæmar afleiðingar fy'rir sálina sem væri að yfirgefa líkamann. Utfararsiðir Rómveija ein- kenndust nefiiilega af trú á framhaldslíf eftir dauðann og sáu ættingjar um greftrunina eða líkbrennsluna. Þeir gengu jafiiframt úr skugga um að hinn látni fengi viðeigandi undirbúning til að auðvelda sálinni að yfirgefa líkamann og fara til annarra heimkynna (Toynbee, 1996, bls. 43-44). Grafreitir vom staðsettir utan boiganna og hafði hver borg yfir að ráða afmörkuðum svæðum fyrir grafreiti. Stundum vom grafreitimir fleiri en einn fyrir hveija borg. Einnig tíðkaðist að grafreitir væm hafðir með fram vegum sem lágu út úr borgunum. Greftrunar- umbúnaður fór eftir þjóðfélagsstöðu hins látna og gat hann verið látlaus gröf. duftker ef um líkbrennslu var að ræða, ríkulega skreytt steinkista í jörðu eða í grafhýsi, eða jafnvel skrevtt duftker í fonni altaris. Akveðnar reglur og skyldur (funus funebra) voru i gildi varðandi umfang útfarar og minningarathafhar. og eins um það hversu lengi joótti viðeigandi að syrgja hinn látna en það var breytilegt eftir því hvort hann hvort tilheyrði almúgastétt (fimus translaticum) eða embættismanna- stétt (fimuspublicum) (Toynbee. 1996, bls. 73-74). Samkvæmt niðurstöðum fomleifalfæði- legra rannsókna ágröfum virðast áberandi brevtingar hafa oiðið á greftmnarsiðum á allri Italíu á annarri öld e. Kr. Líkbrennsla, sem áður hafði aðallega tíðkast. leggst þá 53
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104

x

Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands.

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ólafía : rit Fornleifafræðingafélags Íslands.
https://timarit.is/publication/1111

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.