Morgunblaðið - 27.02.2015, Blaðsíða 22

22 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. FEBRÚAR 2015
✝ Páll HreinnPálsson fædd-
ist í Reykjavík 3.
júní 1932. Hann
lést á Heilbrigð-
isstofnun Suð-
urnesja 16. febrúar
2015.
Foreldrar Páls
voru Páll Jónsson,
f. 12.12. 1904, d.
25.11. 1943, skip-
stjóri og útgerð-
armaður á Þingeyri, og Jó-
hanna Daðey Gísladóttir, f. 17.1.
1908, d. 2.7. 1981, húsfreyja og
útgerðarmaður.
Systkini Páls eru: Guðmunda,
f. 20.7. 1927, Sigurður, f. 14.9.
1930, d. 14.3. 2008, og Þórdís, f.
21.6. 1933, d. 22.11. 1991.
5. júní 1955 kvæntist Páll
Margréti Sighvatsdóttur, f.
23.5. 1930. Foreldrar Margrétar
voru Sighvatur Andrésson, f.
14.3. 1892, d. 6.7. 1979, og
Kristín Árnadóttir, f. 16.2. 1894,
d. 22.1. 1975. Margrét lést í
Grindavík 3.2. 2012. Eftirlifandi
sambýliskona Páls er Soffía
Stefánsdóttir, f. 1.12. 1937.
Börn Páls og Margrétar eru:
1) Margrét, f. 6.11. 1955. Sam-
býlismaður: Ársæll Másson.
Börn: a) Björg Pétursdóttir, f.
1978. Sambýlismaður: Erlingur
son. Börn: a) Aníta Ósk, f. 1979.
Maki: Hávarður Gunnarsson.
Þau eiga þrjú börn. b) Val-
gerður, f. 1987. Sambýlismaður:
Steinþór Júlíusson. Þau eiga tvö
börn. c) Ingólfur, f. 1990. Maki:
Sigríður Etna Marinósdóttir.
Þau eiga eina dóttur. 5) Svan-
hvít Daðey, f. 6.12. 1964. Maki:
Albert Sigurjónsson. Börn: a)
Þórkatla Sif, f. 1986. Maki: Þor-
leifur Ólafsson. Þau eiga þrjú
börn. b) Margrét, f. 1989. Unn-
usti: Steinn Þorleifsson. c) Sig-
urpáll, f. 1993. 6) Sólný Ingi-
björg, f. 29.6. 1970. Maki:
Sveinn Ari Guðjónsson. Börn: a)
Guðjón, f. 1995. b) Sighvatur, f.
2000. c) Pálmar, f. 2003. d)
Fjölnir, f. 2010. e) Hilmir, f.
2011. Stjúpbörn: a) Máney
Sveinsdóttir, f. 1984. Hún á tvö
börn. b) Alexsandra Sveins-
dóttir, f. 1989.
Páll fæddist í Reykjavík en
fluttist nokkurra vikna gamall
til Þingeyrar, þar sem hann ólst
upp með foreldrum sínum og
þremur systkinum. Hann fór
ungur á sjó og stundaði sjó-
mennsku og útgerð, fyrst í
Keflavík og síðar í Grindavík,
þar sem hann bætti fiskvinnslu
við reksturinn. Hann var sæmd-
ur heiðursmerki hinnar ís-
lensku fálkaorðu árið 2001 fyrir
störf sín að sjávarútvegi.
Útför Páls verður gerð frá
Grindavíkurkirkju í dag, 27.
febrúar 2015, kl. 14.
Bein útsending frá útförinni
verður á vefslóðinni
streamingmedia.is.
Pálmason. Þau eiga
eina dóttur. b) Þór-
dís Pétursdóttir, f.
1992. Unnusti:
Benjamin Parpex.
2) Páll Jóhann, f.
25.11. 1957. Maki:
Guðmunda Krist-
jánsdóttir. Börn: a)
Lárus Páll, f. 1977.
Sambýliskona: Jón-
ína Kristín Ágústs-
dóttir. Börn þeirra
eru þrjú. b) Páll Hreinn, f. 1983.
Hann á eina dóttur. c) Eggert
Daði, f. 1985. Maki: Theódóra
Steinunn Káradóttir. Þau eiga
eina dóttur. Stjúpbörn: a)
Ágústa Gunnarsdóttir, f. 1972.
Sambýlismaður: Hermann Úlf-
arsson. Þau eiga fjögur börn. b)
Valgeir Magnússon, f. 1980.
Hann á tvö börn. 3) Pétur Haf-
steinn, f. 6.7. 1959. Maki:
Ágústa Óskarsdóttir. Börn: a)
Erla Ósk, f. 1980. Maki: Andrew
Wissler. Þau eiga tvo syni. b)
Margrét Kristín, f. 1982. Maki:
Jóhann Helgason. Þau eiga tvö
börn. c) Ólöf Daðey, f. 1982.
Maki: Magnus Oppenheimer.
Þau eiga einn son. d) Óskar, f.
1989. Sambýliskona: Eyrún Ösp
Ottósdóttir. Þau eiga eina dótt-
ur. 4) Kristín Elísabet, f. 25.2.
1961. Maki: Ágúst Þór Ingólfs-
Það var ró yfir föður okkar þeg-
ar hann kvaddi þetta jarðlíf, um-
vafinn fólkinu sínu. Hann langaði
til að lifa lengur og barðist sinni
sérstöku baráttu fyrir einu sumri
enn. Hann var vanur að taka lífinu
eins og það birtist honum hverju
sinni og þessi eiginleiki nýttist
honum þegar hann þurfti að sætt-
ast við dauðann. Hann vissi allt
sitt líf hvað hann gat og hvað hann
gat ekki. Hann sagði hvorki sjálf-
um sér né öðrum ósatt og reyndi
aldrei að vera neinn annar en
hann sjálfur. Sannleikurinn getur
verið harður skóli, það lærði hann
þegar hann missti föður sinn 11
ára gamall.
Hann var maður mikilla and-
stæðna. Hann vildi öryggi en var
framsækinn. Hann vildi varkárni
en var ævintýramaður. Hann var í
senn harður húsbóndi og hjálp-
samur verndari, þoldi ekki hroka
eða mont en lyfti þeim upp sem
eitthvað hallaði á. Hann kenndi
vinnusemi um leið og hann hvatti
til hvíldar og þess að njóta frí-
stundanna. Hann gat verið dóm-
harður en að sama skapi var það
liðið sem liðið var. Baksýnisspegill
var ekki til hjá honum, hvorki
gagnvart sjálfum sér né öðrum.
Hann hafði unun af að ferðast
með okkur um landið sitt. Um leið
og vertíð lauk var lagt af stað á vit
ævintýranna. Börnunum pakkað
út í bíl og brunað út í óvissuna.
Lífsgleðin smitaði út frá sér og
hann bar okkur á háhesti upp á
fjöll og leiddi litlar hendur okkar í
skóginum. Hann klifraði með okk-
ur í trjánum, gekk á höndum og
tók heljarstökk aftur á bak og
áfram.
Hann varðveitti barnið í sér
með því að slá ævintýraljóma á
barnaleikina með ótal skringileg-
um leiktækjum. Með sonunum fór
hann í bátaleiki um öll hús. Leik-
urinn fólst í því að dreifa um gólfið
litlum bréfmiðum sem hann hafði
skrifað aflatölur á. Þeir skriðu svo
með bátana, sem ýmist voru úr
bréfi eða spýtum, um allt hús og
leituðu miðana uppi. Hann hafði
unun af að dansa og dæturnar
nutu góðs af því að dansa við
pabba á böllum. Ekkert var betra
en að svífa um dansgólfið í örugg-
um örmum hans.
Hann vildi snemma rækta
garðinn sinn. Með þolinmæði og
þrautseigju kom hann upp öflug-
um gróðri í Grindavík, nokkru
sem fáir höfðu trú á. Þar væri rok
og rigning og með þessu sjávar-
seltan sem eyðilegði allt. Pabbi lét
þetta þó ekki á sig fá og bera garð-
ar þeir, sem hann ræktaði, vitni
um elju hans og natni. Fuglar
himinsins nutu síðan gróðursins
sem og fóðurgjafa hans þegar illa
áraði.
Hann annaðist móður okkar af
alúð og ást þegar hún veiktist af
Alzheimer og fékk síðar heilablóð-
fall. Þegar hún dó ákvað hann að
heiðra minningu hennar með því
að lifa lífinu áfram. Síðustu árun-
um eyddi hann með henni Soffíu
sem stóð honum við hlið allt til
enda. Áhugamál þeirra fóru sam-
an og kepptust þau við að njóta
þess sem skaparinn bauð þeim.
Hann siglir nú öruggur og sátt-
ur í sína friðarhöfn, þar sem þau
bíða sem þrá hann mest. Þar mun
kona breiða faðm sinn móti hon-
um, þar munu systkini spyrja hinn
unga sjómann aflafrétta og þar
munu foreldrar fagna.
Hafðu þökk fyrir allt, elsku
pabbi, og njóttu þín á nýjum stað.
Börnin þín sex,
Gréta, Palli Jói, Pétur, Kristín,
Svanhvít og Sólný.
Það er erfitt að meðtaka að afi
okkar sé farinn, því hann komst í
gegnum svo margar þrautir að við
vorum farin að halda að ekkert
væri honum um megn. Afi var
staðfastur, hispurslaus og kraft-
mikill og hvatti okkur áfram í því
sem við vorum að gera. Styrkur
hans kom þó ekki í veg fyrir að
hann sýndi okkur ástúð, en hann
var okkur yndislegur afi og börn-
um okkar góður langafi. Börn
elskuðu að koma í afafang enda afi
var duglegur að taka þau í fangið
og kúra.
Afi hafði gaman af alls kyns
tækjum og tólum, og ef hann var
ekki að taka upp eða sýna mynd-
bönd með nýja upptökutækinu þá
var hann að sýna okkur talandi
fígúrurnar sínar. Þannig var
frægt jólaskrautið hans afa en á
hverju ári bættist í skrautlegt ser-
íusafnið og nýr syngjandi jóla-
sveinn bættist við stórfjölskyld-
una.
Hann kenndi okkur svo margt
og fyrir það verðum við honum
ævinlega þakklát. Þegar Erla kom
heim með bandaríska manninn
sinn sagði afi við hann að þetta
væru einu jólin sem hann myndi
tala við hann á ensku, næstu jól
skyldi hann vera búinn að læra
tungumálið. Regluleg hvatning
afa varð til þess að ári seinna
spjölluðu Andrew og afi saman á
íslensku.
Afi fylgdist vel með okkur og
spjallaði við okkur um það sem á
daga okkar dreif af miklum áhuga
og ánægju. Þegar Ólöf kvaddi afa
fyrir heimsreisuna í upphafi árs
sagði hann henni að vera dugleg
að gera skemmtilega hluti því fyrr
Páll Hreinn
Pálssonugu árum til að selja myndina umhagamúsina sem var alveg ný
hugmynd – að leikstýra náttúru-
lífsmynd eins og persónumynd
án þess að fórna neinu af heim-
ildagildinu. Við unnum eins og
skepnur og seldum myndina á
margar sjónvarpsstöðvar. Við
hlökkuðum til að slappa af en
undir lok síðasta dags kom til
okkar kona frá National Geog-
raphic og vildi fund snemma
morguninn eftir. Enginn bjór það
kvöldið. Það varð svo úr að Nat-
ional Geographic fjármagnaði
stærstan hluta myndarinnar og
hundruð milljóna sáu hana áður
en yfir lauk. Þorfinnur sló líka
met í aðsókn að heimildarmynd á
Íslandi og sló svo sitt eigið met.
Allar myndir hans vöktu athygli
en þó var aldrei mikið afgangs
þegar verkefnum var lokið. Öllu
var veitt í að gera myndirnar sem
best úr garði og lítið hugsað um
eigin hagnað. Það situr í mér sem
Guðni Ágústsson sagði þegar við
komum til hans í landbúnaðar-
ráðuneytið að leita stuðnings til
að hrinda af stað annarri um-
fangsmikilli náttúrulífsmynd,
Hestasögu: „Þeir njóta ekki allt-
af eldanna sem kveikja þá.“
Það efast vart neinn lengur
um að starf Þorfinns og Bryndís-
ar hafi markað spor í íslenska
kvikmyndasögu og menningu
sem lengi munu varða leið. Fyrir
mig og marga aðra sem hrifust
með í starfinu voru þetta líka
spor í einlægri leit að þekkingu,
þroska og vináttu.
Jón Proppé.
Það þarf þolinmæði til að gera
heimildamyndir. Að sitja yfir
meri og bíða eftir að hún kasti
krefst þolinmæði, að fylgja mús-
um í tilhugalífinu og nánast leik-
stýra þeim krefst ótrúlegrar
hæfni og þolinmæði. Það krefst
líka örugglega þolinmæði að
fylgja Lalla Johns eftir og einnig
Jóni Inga í Dóminíska lýðveldinu
í síðustu mynd Toffa, Vikingo.
En Þorfinnur Guðnason, Toffi,
var ekki þolinmóður maður, hon-
um lá á, honum var mikið niðri
fyrir. Það var einhver togstreita í
Toffa, því hann var bæði heims-
borgari og sveitamaður, honum
leið vel í sveitinni en hann varð
líka að vera innan um fólk í borg-
inni og taka þátt í umræðu líð-
andi stundar, og því naut hann
þess mjög að taka þátt í Drauma-
landinu, í samvinnu við aðra, í
samræðum um efnið. Allar heim-
ildamyndir Toffa voru öðruvísi,
hann hafði einstakt lag á að búa
til sögu úr sínum efniviði, sam-
anber söguna af Baldri, sem var
svo falleg og óvænt í endann. Það
þarf þrautseigju og þolinmæði til
að gera heimildamyndir, Toffi
vann einn, Biddý oft ekki langt
undan. Heimildamyndir taka
langan tíma í vinnslu, ég velti því
oft fyrir mér hvaðan hann fékk
þessa þolinmæði.
Í Dalsmynni var gott að koma,
því þar var Toffi á heimavelli með
Biddý og hestana í návígi. Í sum-
ar horfðum við út um eldhús-
gluggann á hestana í girðingu
fyrir utan að nýloknum reiðtúr,
Toffi og Böggi ætluðu „aðeins“
að skreppa, en þetta tók átta
tíma, í sveitinni er tíminn afstæð-
ur. En það var þó passað upp á að
ná leik Hollands og Spánar í
heimsmeistarakeppninni, þá
grunaði engan hvað væri fram-
undan.
Síðasta stund okkar með Toffa
var líka yfir íþróttaleik, Ísland -
Tékkland á EM í handbolta í
góðra vina hópi, við töpuðum eft-
irminnilega, eftir á að hyggja
nokkuð táknrænt um baráttu
Toffa, sem hann tók af aðdáun-
arverðu æðruleysi, aldrei kvart
og kvein, alltaf bros og ótrúleg
þrautseigja. Hans verður sárt
saknað, ekki bara af fjölskyldu
og vinum, því hver tekur nú að
sér að gera svona heimildamynd-
ir eins og Toffi gerði? Elsku
Biddý, Thelma og Birta, sem var
ljósið hans, megi allar góðar
vættir veita ykkur styrk. Sömu-
leiðis sendum við móður og
systkinum okkar innilegustu
samúðarkveðjur.
Lísa og Björgúlfur (Böggi).
Þorfinnur Guðnason var goð-
sögn í íslenskri kvikmyndagerð.
Hann átti mikinn þátt í að breyta
hugmyndum Íslendinga um
hvernig heimildarmynd mátti
vera. Náttúrulífsmynd um haga-
mús mátti vera eins og ævintýri,
með húmor, spennu og bók-
menntalegri framvindu. Með
Lalla Johns opnaði hann fólki sýn
á hvernig listform heimildar-
mynd gæti verið með því að nýta
sér hráan veruleikann.
Við kynntumst Toffa þegar
kvikmyndun á Draumalandinu
stóð fyrir dyrum. Okkur þótti
Þorfinnur spanna þá breidd sem
myndin þyrfti að hafa. Hann
gjörþekkti náttúru Jöklu eftir
myndina sína um Húsey og við
töldum að reynsla hans af Lalla
Johns gæti fangað vel þjóð sem
stefndi í að fara með auðlindir
sínar á ærlegt fyllirí. Þorfinnur
sló til og smám saman þróaðist
traust sem varð að lærdómsríku
samstarfi. Sem listamaður var
hann ekki gefinn fyrir að fara
auðveldu leiðina, sem fagmaður
valdi hann oftar en ekki 16 mm
og 35 mm filmur af gamla skól-
anum frekar en nýtt og ódýrt
HD. Sú ákvörðun stækkaði
myndina til muna og fleytti henni
inn á margar helstu kvik-
myndahátíðir heims.
Við unnum frumklippið af
Draumalandinu í sveitinni hans á
Hrosshaga í Biskupstungum.
Það var ídealískt á margan hátt
að vinna þar með útsýni yfir
Tungufljótið og Heklu. Við sátum
við tölvuna, litum yfir tökurnar,
ræddum hvernig mætti nýta þær
og hvar. Þegar bútar höfðu fæðst
brunaði framleiðandinn í hlað og
við skoðuðum frumklipp og kafla-
drög. Toffi fór reglulega út að
reykja og tala við fuglana. Ein-
mitt þar virtist hann í fullkomnu
samræmi við heiminn, þegar
hann stóð úti á palli með sígar-
ettu og fylgdist með fuglum vors-
ins tínast til landsins. Við breytt-
um og bættum þar til Biddý kom
heim, snæddum saman lamba-
hrygg og fórum svo aftur að
klippa. Toffi sagði ítrekað: Það er
ekki nóg að sjá klippið, þú verður
að heyra tónlistina. Hálf myndin
er hljóðheimurinn.
Toffi var frjór og hugmynda-
ríkur, einkennilegt sambland af
bóhem, náttúrubarni og sveita-
manni. Hann var einhvern veginn
jafnvígur á Grand Rokk og
Tungnaréttir. Verk hans spegla
líf hans, lífsviðhorf og persónu.
Hann tók oftar en ekki málstað
smælingjans og setti sig í spor
hins jaðarsetta, hvort sem það
var maður eða mús. Toffi hafði
unun af sérvisku og sérkennum.
Hann var meistari í að fanga súr-
realísk atvik í veruleikanum eins
og sjá má í myndunum um Bakka
Baldur þar sem maður heimsæk-
ir hest sinn og fornvin til Hawaii
eða Víkingo þar sem forkólfur í
Framsóknarflokknum reynist
vera hanaatsgoðsögn í Dóminíska
lýðveldinu og leitar til Vúdú-
prests til að tryggja framgang
flokksins.
Við áttum margar ágætar
stundir með Toffa eftir að hann
kom í bæinn til að berjast við
krabbameinið. Hann átti margt
ógert, leikið efni og sögur sem
hann langaði að skrifa. Það er þó
huggun harmi gegn að heyra
hversu þakklátur hann var fyrir
lífið sem hann hafði lifað, fólkið
sem stóð honum nærri og fjöl-
skylduna. Við þökkum Toffa vin-
áttu og samstarf, hugur okkar er
hjá fjölskyldu hans og biðjum
guð að styrkja þau í sorginni.
Andri Snær Magnason og
Sigurður Gísli Pálmason.
Þorfinnur Guðnason
✝ Gunnar Hall-dór Lórenzson
fæddist 22. október
1929 á Norðurpól á
Akureyri. Hann
lést á Sjúkrahúsinu
á Akureyri 17.
febrúar 2015.
Gunnar var son-
ur hjónanna Að-
alheiðar Antons-
dóttur og Lórenz
Halldórssonar. Systkini Gunn-
ars eru Pálína, f. 14.9. 1928, d.
20.7. 2010, maki Haukur Hall-
grímsson, d.2009, Magnús Guð-
laugur, f. 25.11. 1934, maki Elín
Eyjólfsdóttir, Gísli Kristinn, f.
7.11. 1937, maki Ragnhildur
Franzdóttir, Steinunn Guð-
björg, f. 5.2. 1941, maki Þorgeir
fyrsta síðutogara árið 1947 hóf
Gunnar störf hjá félaginu. Þar
vann hann við ýmislegt þangað
til hann lauk verkstjór-
anámskeiði í fiskvinnslu. Þá
réðst hann til starfa sem verk-
stjóri hjá nýstofnuðu frystihúsi
Magnúsar Gamalíelssonar í
Ólafsfirði. Eftir það var hann
einn vetur við verkstjórn á
frystihúsinu Skildi á Sauð-
árkróki en kom síðan aftur til
síns gamla fyrirtækis, Útgerð-
arfélags Akureyringa. Þar var
hann verkstjóri uns hann lét af
störfum fyrir aldurs sakir.
Gunnar var mikill velunnari
Akureyrarkirkju. Um árabil sat
hann í sóknarnefnd og átti einn-
ig sæti í byggingarnefnd safn-
aðarheimilisins. Gunnar var
einnig í framvarðarsveit
Bræðrafélags Akureyrarkirkju.
Gunnar hafði mikið yndi af
ferðalögum og mikinn áhuga á
íþróttum.
Útför hans fer fram frá Ak-
ureyrarkirkju í dag, 27. febrúar
2015, kl. 13.30.
Gíslason, Ingibjörg
Hafdís, f. 5.5. 1943,
maki Reynir Val-
týsson, og Skúli
Viðar, f. 15.1. 1947,
maki Guðrún Hólm-
fríður Þorkels-
dóttir.
Gunnar sleit
barnsskónum á Ak-
ureyri. Flest sín
bernskusumur átti
hann þó hjá ömmu
sinni austur á Eskifirði. Alltaf
þótti honum vænt um þann stað
og vitjaði hans gjarnan. Fjöl-
skylda Gunnars bjó lengst af í
Fróðasundi 3.
Ungur byrjaði Gunnar að
vinna, fyrst hjá Kaupfélagi Ey-
firðinga en þegar Útgerð-
arfélag Akureyringa fékk sinn
Það er svo margt að minnast á
frá morgni æskuljósum,
er vorið hló við barnsins brá
og bjó sig skarti af rósum.
Vér ættum geta eina nátt
vorn anda látið dreyma
um dalinn ljúfa, í austurátt
– þar átti hún mamma heima!
Þótt löngu séu liðnir hjá
þeir ljúfu, fögru morgnar,
þá lifnar yfir öldungs brá,
er óma raddir fornar.
Hver endurminning er svo hlý
að yljar köldu hjarta.
Hver saga forn er saga ný
um sólskinsdaga bjarta.
(Einar E. Sæmundsen).
Það er við hæfi að kveðja Gunn-
ar frænda með tveimur erindum
úr Vísum Austfirðinga. Hann átti
ættir sínar að rekja til Eskifjarðar
og sýndi staðnum og ættingjunum
þar ávallt mikla ræktarsemi.
Elsku Gunnar, hafðu kæra
þökk fyrir allt og allt.
Erna Aðalheiður Guðjóns-
dóttir og fjölskylda.
Umhyggju og ástúð þína
okkur veittir hverja stund.
Ætíð gastu öðrum gefið
yl frá þinni hlýju lund.
Gáfur prýddu fagurt hjarta,
gleðin bjó í hreinni sál.
Í orði og verki að vera sannur
var þitt dýpsta hjartans mál.
(Ingibjörg Sigurðardóttir)
Elsku besti frændi, nú þegar
komið er að kveðjustund þá lang-
ar okkur systur að þakka þér fyrir
allar yndislegu stundirnar sem við
höfum fengið að njóta með þér.
Við vorum ekki gamlar þegar þú
fórst að ná í okkur og gefa okkur
hina ýmsu hluti. Að fara með þér í
fjárhúsin þótti okkur mjög
skemmtilegt og heimsækja þig í
hjólhýsið og svo samverurnar sem
við áttum með þér síðustu árin í
sumarbústaðnum.
Þú varst afar duglegur að baka
og voru Gunnsa-kleinur og Frissi
fríski alltaf til handa okkur þegar
við vorum litlar en síðar meir
fengum við kaffi með kleinunum.
Þú varst smekkmaður og iðinn og
máttir ekkert aumt sjá. Þú gafst
börnunum okkar ómældan tíma
og ást og var það ósjaldan sem þau
skottuðust úr afa og ömmu bústað
niður í bústað Gunnsa frænda til
að næla sér í súkkulaði og svo
komuð þið röltandi saman uppeft-
ir og þú drakkst kaffi með okkur.
Friðrik Ingi, Steinar Logi, Skúli
Lórenz, Guðrún Mist, Margrét
Ásta, Ragnheiður Katrín, Þorgeir
Viðar, Þrúður Júlía, Sigríður
María, Gunnar Skúli og Valgerður
Gunnar Halldór
Lórenzson