Morgunblaðið - 27.02.2015, Blaðsíða 47

FRÉTTIR 47Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. FEBRÚAR 2015
VIÐTAL
Þórunn Kristjánsdóttir
thorunn@mbl.is
„Ég býst við að ég verði meira heima
núna eftir að ég fékk styrkinn þar
sem kjarni rannsóknarinnar fer fram
á Íslandi á íslenskum ungmennum.
En ég mun samt halda stöðunni við
háskólann í New York, en margir
sem koma einnig að rannsókninni
eru þar,“ segir Inga Dóra Sigfús-
dóttir, prófessor við Háskólann í
Reykjavík og við Columbia-
háskólann í New York.
Inga Dóra hlaut á dögunum 300
milljóna króna styrk frá Evrópusam-
bandinu upp á tvær milljónir evra,
eða sem nemur rúmlega 300 millj-
ónum íslenskra króna, til þess að
sinna þverfaglegum rannsóknum á
áhrifum streitu á líf ungmenna.
Inga Dóra bætir fljótt við í spjall-
inu að það henti fjölskyldunni vel að
hún verði meira á Íslandi þar sem
yngsta barnið sé að hefja skólagöngu
sína í Ísaksskóla. Undanfarin fimm
ár hefur hún gegnt stöðu prófessors
við Columbia-háskólann og hefur
dvalið stærstan hluta ársins í New
York. Henni hefur verið boðið að
vera þar næstu fimm árin til viðbótar
sem hún ætlar að þiggja. „Þetta hef-
ur verið yndislegur tími. Ég hef lært
svo mikið af einstaklega færu fólki
sem ég hef fengið að starfa með.“
Með henni í New York hafa búið
tvær dætur hennar, sú eldri sem
nálgast tvítugsaldurinn og er tvíburi
og sú yngsta, en Inga Dóra er gift
Símoni Sigvaldasyni héraðsdómara
og hafa þau því haldið tvö heimili.
Stunda tvíburarannsóknir
„Við hjónin grínumst með það að
við höfum stundað tvíburarann-
sóknir. Þar sem önnur eldri stelpan
sem er tvíburi hefur verið hjá mér en
hin á Íslandi,“ segir hún. Hún segir
að þó heimilislífið undanfarið hafi
ekki talist hefðbundið þá felist ávallt
tækifæri í nýjum aðstæðum. Fjöl-
skyldan hefur nýtt sér það, „svo á ég
svo góðan mann,“ skýtur hún inn í.
„Við pössum okkur á því þegar
tækifæri koma eins og þetta að missa
ekki af þeim, svo stillum við lífið okk-
ar eftir því hvernig það hentar á
hverjum tíma,“ segir Inga Dóra glað-
lega.
Hvernig kemst umhverfið
undir húðina?
Rannsóknin sem Inga Dóra hlaut
styrk fyrir er einstök í heiminum og
þykir framsækin þar sem um viða-
mikla þverfaglega langtímarannsókn
er að ræða. Í rannsókninni eru sam-
þætt lífvísindi, sálfræði og fé-
lagsfræði. Skoðað er hvernig um-
hverfið hefur áhrif á líðan, heilsu og
hegðun barna og unglinga. Skoðað er
allt í senn, áhrifin á andlega líðan,
hegðun en einnig á líffræðilegu hlið-
ina. „Í raun viljum við vita hvernig
umhverfið kemst undir húðina og
verkar á einstaklinginn.“
Inga Dóra bindur vonir við að
rannsóknin muni gefa heildstæðari
mynd af heilsu og líðan ungmenna en
áður hefur verið dregin upp. Þegar
sú vitneskja er fyrir hendi þá er
hægt að bregðast við og ýta undir þá
þætti sem stuðla að vellíðan ung-
menna.
Fyrstu niðurstaðna rannsókn-
arinnar er að vænta eftir ár.
Hugmynd að rannsóknarverkefn-
inu kviknaði fyrir fimm árum. Á
þeim tíma hefur hún unnið markvisst
að því að fá styrk til að hrinda þess-
ari viðamiklu rannsókn í fram-
kvæmd. Hún hefur sótt um fjórum
sinnum og viðurkennir að brekk-
urnar hafi ekki allar verið undan
fæti. Þá hafi samstarfshópur hennar
stutt dyggilega við bakið á henni.
Hópur, íslenskra, breskra og
bandarískra vísindamanna tekur
þátt í rannsókninn.
Mörkin að mást út í vísindum
„Við sem sinnum vísindastarfi
sjáum að skilin á milli sviða eru að
hverfa og þverfaglegt samstarf er
mikið að aukast.“
Segja má að bakgrunnur Ingu
Dóru sé nokkuð þverfaglegur en hún
lauk BA-prófi í stjórnmálafræði, og
meistara- og doktorsnámi í fé-
lagsfræði. Inga Dóra hefur í sam-
starfi við aðra fræðimenn stundað
rannsóknir á líðan, hegðun og heilsu
barna og unglinga síðustu 20 ár. Stór
liður í þeim rannsóknum er könnun
sem lögð er fyrir íslensk ungmenni á
hverju ári til að fá vitneskju um
heilsu þeirra, hegðun og líðan.
Áhuginn á rannsóknum á ungu
fólki kviknaði þegar hún kynntist
prófessornum Þórólfi Þórlindssyni
og rannsóknum hans. „Þar fann ég
heim sem ég féll algjörlega fyrir og
hef verið að alveg síðan,“ segir hún
og bætir við að hún hafi alltaf haft
mikinn áhuga á þekkingu og þekk-
ingaröflun.
„Við eigum að vera tilbúin að læra
nýja hluti. Umfaðma breytingar og
tækifæri. Það er það sem lífið gengur
út á í mínum huga,“ segir hún að lok-
um.
Einstök rannsókn á heimsvísu
 Hlaut 300 milljóna króna styrk frá Evrópusambandinu fyrir rannsókn á líðan og heilsu ungmenna
 Fyrstu niðurstaðna að vænta eftir ár  Verður meira heima á Íslandi en í New York
Morgunblaðið/Golli
Hópurinn Hluti þeirra sem vinna að rannsókninni. Ingibjörg Eva Þórisdóttir, Ragnhildur Hauksdóttir, Jón Friðrik
Sigurðsson, Inga Dóra Sigfúsdóttir, Jack James, Þóra Steingrímsdóttir, Erla María Jónsdóttir, Þórólfur Þórlinds-
son, Ragnheiður Ósk Erlendsdóttir og Bryndís Björk Ásgeirsdóttir.
Inga Dóra Sigfúsdóttir hlaut
rannsóknarstyrkinn frá Evrópu-
sambandinu á eigin nafni.
Markmið styrksins er að styðja
við brautryðjandi rannsóknir fær-
ustu vísindamanna heims, sem
fara ótroðnar slóðir í rannsóknum
sínum.
Mikil samkeppni er um styrki
og berast um 2-3 þúsund um-
sóknir í hvert sinn sem auglýst er
en aðeins 10% umsækjenda fá
styrk. Í umsóknarferlinu er fyrst
skorið niður í 20% og þeir um-
sækjendur eru boðaðir í viðtal. En
Inga Dóra hefur farið í fjögur slík
viðtöl en að lokum hlaut hún
styrkinn. Þrautseigjan hefur því
borið hana langt.
Inga Dóra er annar Íslending-
urinn til að hljóta þennan styrk en
árið 2008 hlaut Bernhard Örn
Pálsson, prófessor í lífverkfræði,
sambærilegan styrk.
Að öllum líkindum er styrkur
Ingu Dóru jafnframt næsthæsti
styrkurinn sem íslenskum vís-
indamanni er veittur fyrir eigin
verðleika. Stofnanir hafa fengið
hærri styrki en ekki einstaklingar.
10% umsækjenda fá styrk
STYRKUR EVRÓPUSAMBANDSINS
Rótarýklúbbur Kópavogs hefur val-
ið Vilmund Guðnason, lækni og
prófessor við HÍ, sem Eldhuga
Kópavogs, en klúbburinn stendur
árlega fyrir slíkri útnefningu. Helgi
Sigurðsson, forseti Rkl. Kópavogs,
afhenti verðlaunin á fundi í vik-
unni.
Í umsögn segir m.a. að Vilmund-
ur hafi leitt vísindastarf Hjarta-
verndar og sé m.a. aðalrannsakandi
stórs samvinnuverkefnis milli
Bandarísku heilbrigðisstofnunar-
innar og Hjartaverndar. Hann hef-
ur leitt öldrunarrannsókn Hjarta-
verndar, sem er rannsókn á
einstaklingum sem voru á lífi árið
2002 og höfðu tekið þátt í Reykja-
víkurrannsókn Hjartaverndar sem
hófst árið 1967. Þessi rannsókn er
ein ýtarlegasta og umfangsmesta
rannsókn í heiminum á öldrun þar
sem upplýsingar yfir allt æviskeið
einstaklinganna er tengt saman.
Í húsnæði Hjartaverndar í
Holtasmára 1 í Kópavogi hefur
m.a. verið sett upp öflug mynd-
greiningardeild í tengslum við öldr-
unarrannsóknina til að rannsaka
líffærakerfi einstaklingsins með til-
liti til breytinga áður en sjúkdómar
gera vart við sig á yfirborði.
Viðurkenning Helgi Sigurðsson, forseti Rkl. Kópavogs, eldhuginn Vilmund-
ur Guðnason og Sveinn Hjörtur Hjartarson, form. viðurkenninganefndar.
Vilmundur valinn
Eldhugi Kópavogs
Vistfugl
alinn við kjör aðstæður
aukið rými ogútisvæði.
Hrein afurð
íslensk framleiðsla
óerfðabreytt fóður.
T
A
K
T
IK
/4
3
3
1
/f
e
b
1
5