Dagblaðið Vísir - DV - 10.08.2012, Blaðsíða 25

Sigldi fyrir ÍranS-
keiSara og gaddafi
Viðtal 25Helgarblað 10.–12. ágúst 2012
Hann var skipstjóri á Arya Taj
þegar keisaranum var bolað frá
völdum og var ákveðið að fjarlægja
allt sem hafði með hann að gera,
svo sem peningaseðla þar sem voru
myndir af honum.
„Ég lenti í miklum ævintýrum
á þessu skipi. Ég fékk skeyti um að
allt, sem hefði með keisarann að
gera, yrði tekið niður; mála átti yfir
nafnið á skipinu í hvínandi hvelli og
henda öðru fyrir borð. Íranar vissu
alveg hvað þeir voru að gera. Að
hugsa sér að vera nafnlaus á fullri
siglingu! Öll skip hafa númer sem
fylgir þeim þar til þau eru höggvin,
sökkva eða stranda. Uppi hjá mér
voru þrjár myndir í myndarömm-
um úr gulli af keisaranum, Farah
Diba og prinsinum, honum litla
Shah. Ég hugsaði með mér að þetta
léti ég ekki fara fyrir borð. Myndirn-
ar eru niðri í kjallara heima og það
sama er að segja um fín glös með
myndum af keisaranum sem ég
stakk niður í kassa.“
Ný áhöfn hafði komið um borð
í síðustu höfninni í Íran; eiginlega
tvær ættir og var rígur á milli þeirra.
„Þeir tóku upp á því að krúnuraka
sig og safna skeggi. Þeir voru æs-
ingaseggir og eitt kvöldið, þegar við
vorum að nálgast Bremerhaven í
Þýskalandi, var hringt til mín og var
einn næstum því dauður en hann
hafði verið skorinn í magann þegar
hann var að slást. Ég hafði engan
lækni um borð og gerði það besta
sem hægt var: Ég reisti manninn
upp og límdi skurðinn saman með
breiðum heftiplástri.
Það lá annar Arya-dallur við
bryggju í Bremerhaven og börðust
áhafnirnar á bryggjunni. Þetta var
trúarbragðastríð. Lögreglan vildi
ekki gera neitt en ég fór í hrúguna,
talaði við mennina og þá róuðust
þeir niður.“
Barnsfæðingar um borð
Skemmtiferðaskipið Kota Bali sigldi
á milli eyjanna við Singapore og
Bangkok. „Það var malasískt flagg á
skipinu sem var gamalt, hollenskt
farþegaskip. Eigandinn, Chang,
var 75 ára gamall og átti stærstu
byggingarnar í Singapore. Hann
sagði mér að ég myndi verða vitni
að ýmsu sem ég væri ekki vanur og
að ég ætti að loka augunum fyrir því.
Það var allt í mútum.
Það voru lögreglumenn og fang-
elsi um borð og áttu ófrískar kon-
ur það til að koma um borð þar sem
var spítali en ég var ekkert að spek-
úlera í því. Svo kom „staff captain“
til mín einn daginn og sagði að það
hefði fæðst barn um borð. Ég fór á
spítalann og heilsaði upp á lækni
sem sagði að fæðingin hefði gengið
vel. Ég heilsaði líka upp á móðurina
sem var ung stúlka með lítinn króga
í fanginu. Svo fjölgaði fæðingunum
um borð og kom í ljós að kasólétt-
ar konur áttu það til að kaupa ferð
með skipinu til að eiga börnin þar
í staðinn fyrir að eiga þau kannski í
bambuskofa á ströndinni.“
Ferðin var ódýr þar sem hún var
niðurgreidd af ríkinu en skipið var í
leigu hjá ríkinu. „Ég var næstum því
um borð í eitt ár og fæddust 15–20
börn á þeim tíma. Ég kíkti alltaf á
þau.“
Kjöt frá Sláturfélagi Suðurlands
Kristján var skipstjóri á Eben Batuta
sem var í eigu Gaddafis Líbýuleið-
toga. Þýskur skipstjóri, sem Kristján
tók við af, varaði hann við áhöfn-
inni sem hann sagði að hefði ekki
almennileg skírteini heldur hefði
fengið stöðurnar um borð í gegn-
um vini og vandamenn; skipinu
hafði meðal annars næstum því ver-
ið siglt í strand. Fyrsti stýrimaður var
morðingi og grunar Kristján að hann
hafi auk þess verið eiturlyfjaneyt-
andi.
Stýrimaðurinn sá um að kaupa
birgðir fyrir skipið og þurfti að slátra
kjöti fyrir múhameðstrúarmenn
með sérstökum hætti, „kosher“. Kjöt-
ið var síðan stimplað sem átti að vera
sönnun þess að svo væri.
„Það var verið að taka um borð
fleiri skrokka af þessu kjöti í grisju-
pokum þegar við vorum í Rotterdam.
Ég kíkti niður og þá voru þeir merkt-
ir SS – Sláturfélagi Suðurlands. Ég var
sjálfur feginn að fá íslenskt lamba-
kjöt. Hinir héldu að þessir stimplar
væru „certificate“ – öryggi fyrir því að
þetta væri kosher.“
Kristján sagði engum frá þessu
og síðan voru lestaðir gámar í Rott-
erdam sem í voru vopn fyrir flugher-
inn í Líbíu.
Hann segir Líbíumennina um
borð hafa unnið lítið en mikið horft
á sjónvarp – og þá oft á myndbands-
spólur þar sem Gaddafi hélt ræður.
Andinn um borð var sérstakur og að
sögn skipstjórans fyrrverandi þvoðu
mennirnir sér ekki.
„Ég átti í miklu andlegu stríði að
sitja með þessum sóðum. Það var
agalegt. Ég segi þér alveg eins og er.“
Skipið lá einn daginn við bryggju
í Trípólí. „Lítill dallur kom, fullhlað-
inn af rollum frá Líbanon. Næsta dag
þegar fór að birta heyrði ég „meeee“.
Þá hafði minn kall, stýrimaðurinn,
náð í þrjár rollur og stungið þeim
inn í masthúsið. Rollurnar fengu að
vera áfram í masthúsinu, þeim var
gefið að éta og var svo slátrað að sið
múslima.“
Sjórinn hefur aldrei heillað
Kristján Óskarsson er mælskur og
sögurnar renna upp úr honum.
Ógleymanlegir atburðir, samferða-
menn og lönd í gegnum áratuga-
langa siglingu. Lífssiglingu. Sögurn-
ar sagði hann fleiri í ævisögu sinni
sem kom út á sínum tíma: Captain
Oskarsson. Sögur skipstjórans.
Hvað með hafið? Sjóinn? „Sjór-
inn hefur aldrei heillað mig. Ég sagði
við sjóinn að hann næði aldrei í mig.
Þetta var starf og ég var yfirleitt
heppinn; ég var með góð skip, góð-
ar áhafnir og gott kaup. Ég hef feng-
ið mitt kaup að undanskildu þessu
ferðalagi með Eben Batuta en þeir
skulda mér ennþá peninga þarna
niður frá.“
Hann er hættur að sigla en
dreymir stundum að hann sé á sjón-
um – um borð í skipum á heimshöf-
unum.
Þegar hann dreymdi Ísland á
árum áður leið honum alltaf vel
daginn eftir.
„Mig dreymdi nýlega að ég stæði
í sólskini og horfði á fallega fjalls-
hlíð sem í voru svo mikil ljósbrot;
það voru gil og hamrar. Ég tók eft-
ir því að það stóð kona við hliðina á
mér; ég sá bara bakið á henni. Þetta
er eins og draugasaga. Hún var í
mórauðu pilsi – svona gamaldags
eins og peysufatapilsi og í blússu
með pokaermum. Það var eins og
hún væri líka að líta á fjallshlíðina.
Ég vaknaði og hafði á tilfinningunni
að þetta hefði gerst. Á stað þar sem
ég hef aldrei verið.“
Svava Jónsdóttir
„Ég reisti mann-
inn upp og límdi
skurðinn saman með
breiðum heftiplástri
„Ég átti í miklu and-
legu stríði að sitja
með þessum sóðum. Það
var agalegt. Ég segi þér
alveg eins og er.
Sigldi um
heimsins höf
„Ég fer með
þessu skipi út í
heim, niður til
Afríku á ljóna-
veiðar og kem
aldrei til baka,“
sagði Kristján 17
ára og stóð við
orð sín. myndir jg