Lögmannablaðið - 01.03.2004, Blaðsíða 14
14
Lögmannsstarfið er afskaplegakrefjandi starf og oftar en ekki
vanmetið. Sá sem því gegnir þarf að
búa yfir yfirgripsmikilli þekkingu á
sviði lögfræði en auk þess gerir starfið
margvíslegar aðrar kröfur til viðkom-
andi, s.s. um skarpa hugsun, víðsýni,
útsjónarsemi, skipulagshæfileika,
ábyrgðarkennd, sjálfsögun og færni í
mannlegum samskiptum. Ábyrgð lög-
manna er sömuleiðis mikil og mistök
geta verið kostnaðarsöm. Það er því
afar mikilvægt að vel sé staðið að
undirbúningi lögmannsefna og að
mínu mati brýnt að hvergi verði vikið frá þeim
kröfum sem hingað til hafa verið gerðar í þessu
efni.
Ákvæði 4., 5. og 6. gr. frumvarps dómsmála-
ráðherra til laga um breytingu á lögum um lög-
menn nr. 77/1998 hafa sætt gagnrýni af hálfu lög-
manna og laganema, en í þessum ákvæðum er
fjallað um öflun starfsréttinda lögmanna í héraði
og fyrir Hæstarétti. Eitt af því sem gagnrýnt hefur
verið eru skilyrðin um lágmarksstarfsreynslu lög-
mannsefna áður en þau fá að þreyta prófraun til
héraðsdómslögmannsréttinda. Hefur því meðal
annars verið stillt upp þannig að þessi ákvæði
frumvarpsins séu sett til höf-
uðs laganemum við lagadeild
Háskólans í Reykjavík og að
verið sé að vernda hagsmuni
lögmanna með þeim hætti að
takmarka aðgang að lög-
mannastéttinni. Hvort tveggja
er alrangt að mínu mati.
Ég er þeirrar skoðunar að
nauðsynlegt sé að gera þá
kröfu til þeirra sem sækja
námskeið til öflunar héraðs-
dómslögmannsréttinda, og
þreyta þá prófraun, að þeir
hafi aflað sér nokkurrar þekk-
ingar á störfum lögmanna og
ekki síður starfsreynslu áður en þeir
öðlast lögmannsréttindi. Þessi skoðun
mín hefur ekkert með tilkomu laga-
deildar Háskólans í Reykjavík að gera
enda þekki ég þá deild, kennara
hennar og nemendur, af eigin raun og
hef mikla trú á því starfi sem þar fer
fram ekki síður en á starfi lagadeildar
Háskóla Íslands. Þá get ég heldur ekki
séð að það geti verið hagsmunir lög-
manna sem nú þegar stunda sjálf-
stæðan rekstur að takmarka aðgengi
að stéttinni. Þeir hafa þvert á móti hag
af því að þeir fulltrúar sem þeir ráða
til starfa hafi lögmannsréttindi eða að þeir afli sér
þeirra eins fljótt og kostur er.
En hvað er það þá sem kallar á skilyrði um til-
tekna starfsreynslu áður en prófraun til héraðs-
dómslögmannsréttinda er þreytt og hagsmuni
hverra er verið að gæta? Svarið er einfalt í mínum
huga. Það eru fyrst og fremst hagsmunir við-
skiptavina lögmanna sem eru í húfi, en einnig
hagsmunir lögmanna sjálfra og laganema. Það eru
sameiginlegir hagsmunir okkar allra að hér á landi
starfi aðeins góðir og vandvirkir lögmenn sem eru
vel í stakk búnir til að uppfylla margbreytilegar
þarfir og kröfur viðskiptamanna á hverjum tíma.
Hagsmunir viðskipta-
manna lögmanna krefjast
þess að lögmenn hafi yfir að
ráða viðamikilli þekkingu og
færni. Þekkingar má að
nokkru leyti afla með nám-
skeiðum, en færnin fæst ein-
ungis með reynslu. Þegar ég
hóf störf í lögmennsku var
mér tjáð af mér reyndari
mönnum að það myndi taka
mig þrjú ár að öðlast lág-
marksfærni í faginu. Mér
þótti þetta langur tími á þeirri
stundu en eftir á sé ég að þessi
orð voru á engan hátt ýkjur.
Ég er þeirrar skoðunar að
nauðsynlegt sé að gera þá
kröfu til þeirra sem sækja
námskeið til öflunar héraðs-
dómslögmannsréttinda, og
þreyta þá prófraun, að þeir
hafi aflað sér nokkurrar
þekkingar á störfum lög-
manna og ekki síður starfs-
reynslu áður en þeir öðlast
lögmannsréttindi.
Fáein orð um öflun
lögmannsréttinda
Jóhannes Rúnar
Jóhannsson
hrl.
1 / 2 0 0 4