Lögmannablaðið - 01.06.2004, Blaðsíða 27

27
Inntak EES samningsins er hið svo-kallaða fjórfrelsi, þ.e frjálst vöru-
flæði, frjáls för launþega, frjáls þjón-
ustustarfsemi og frjálsir fjármagns-
flutningar auk samkeppnisreglna.
Samningurinn um EES nær því ekki til
allra þeirra efnisþátta sem ESB samn-
ingurinn tekur til. Þetta á meðal annars
við um samræmingu skatta. Þrátt fyrir
þetta geta efnisreglur fjórfrelsisins haft
áhrif á sett lög og reglur um skatta.
Tilefni þessara skrifa er úrskurður
héraðsdómstóls Oslóar (Oslo Tingrett) frá 18.
nóvember sl. Dómstóllinn komst að þeirri niður-
stöðu að sá mismunur sem í því felst að eigendum
hlutafjár, sem ekki eru búsettir í Noregi, er gert að
sæta afdráttarskatti af arðgreiðslum, gagnstætt því
sem við á um þarlendis búsetta, væri í andstöðu
við ákvæði EES-samningsins um frjálst flæði fjár-
magns. Er þessi niðurstaða sérstaklega athyglis-
verð í ljósi þess að slík mismunun er einnig við-
höfð hér á landi.
I Nýlegur norskur héraðsdómur
Í Noregi er sérstök frádráttarregla heimiluð til
að koma í veg fyrir tvísköttun arðstekna hjá inn-
lendum félögum, þannig að skattlagning móttek-
inna arðgreiðslna er engin.
Hér á landi er svipað kerfi, þannig að móttek-
inn arður frá félögum er frádráttarbær frá tekjum
og því skattlagning slíkra tekna engin.
Norski dómurinn
Nokkrir erlendir fjárfestingabankar ,,park-
eruðu” hlutabréfum sínum í stuttan tíma í ýmsum
norskum félögum, þ.e. stuttu áður en aðalfundur
var haldinn í félögunum, sem greiddu út arðinn,
seldu erlendu bankarnir hluti sína í innlendu
bönkunum til innlendra félaga, þó þannig að þeir
áttu rétt á að kaupa af þeim aftur sem þeir gerðu
stuttu eftir að arðgreiðsla fór fram. Þannig komust
þeir hjá afdráttarskatti af arðgreiðslum.
Skattyfirvöld töldu að bönkunum
hefði borið skylda til að halda eftir
afdráttarskatti samkvæmt tvísköttun-
arsamningi við Þýskaland og Bretland
og var litið framhjá kaup- og söl-
ugerningum um hlutabréfin.
Niðurstaða dómsins var hins vegar
að ákvæði skattalaga um 25% afdrátt-
arskatt af arði, greiddum til aðila sem
eru heimilisfastir utan Noregs, brjóti í
bága við 40. gr. EES samningsins sem
hljóðar þannig:
40. gr. Innan ramma ákvæða samnings
þessa skulu engin höft vera milli samnings-
aðila á flutningum fjármagns í eigu þeirra
sem búsettir eru í aðildarríkjum EB eða
EFTA-ríkjum né nokkur mismunun, byggð
á ríkisfangi eða búsetu aðila eða því hvar
féð er notað til fjárfestingar. Í XII. viðauka
eru nauðsynleg ákvæði varðandi fram-
kvæmd þessarar greinar.
Dómurinn byggði öðrum þræði á Verkooijen
málinu (C- 35/98) þar sem niðurstaðan var sú að
tekjuskattsundanþága vegna arðstekna, sem ein-
skorðaðist við arð frá innlendum félögum, væri
brot á EES-samningnum um frjálst flæði fjár-
magns.
Dómurinn tók enn fremur fram að ekki skipti
máli hvort tvísköttunarsamningar væru milli ríkja
eða hvort reglur í heimalandi leiddu til frádráttar
skattsins og benti á að ekki væru tvísköttunar-
samningar við öll EES löndin þar sem frádráttur
væri í heimalandi.
Verkooijen málið – forúrskurður – Hæsti-
réttur Hollands óskaði eftir forúrskurði.
Málið fjallaði um einstakling sem móttók arð-
greiðslu frá erlendu dótturfélagi staðsettu í aðild-
arríki ESB. Samkvæmt skattalögum voru einstak-
lingar undanþegnir skatti af arði sem nam 1000
gyllinum eða minna en 2000 gyllinum fyrir hjón.
Við álagningu var lagður skattur á alla arðgreiðsl-
L Ö G M A N N A B L A Ð I Ð
Áhrif EES-samningsins
á íslenskan skattarétt
Vala Valtýsdóttir
hdl.