Lögmannablaðið - 01.12.2013, Blaðsíða 12

12 lögmannaBlaðið tBl 04/13
LögmAnnsstARFið ER VAndAsAmt.
meðal þess sem lögmaður þarf að
hyggja vel að eru samskipti hans við
skjólstæðing sinn. Reynt getur á fjölmörg
atriði sem sum hver koma iðulega
upp og heyra til hefðbundinna þátta í
starfi lögmanns. önnur eru sem betur
fer sjaldgæfari. Eitt þeirra er þegar
umbjóðandi óskar eftir að lögmaður
geri eitthvað sem stríðir gegn lögum
eða láti eitthvað ógert sem honum ella
bæri lögum samkvæmt að gera. sem
dæmi um fyrrnefnda tilvikið má nefna
að umbjóðandi óski eftir að lögmaður
útbúi skjal um ráðstöfun eignar í
aðdraganda gjaldþrots sem felur í sér
skilasvik samkvæmt 250. gr. almennra
hegningarlaga nr. 19/1940.
Ýmis önnur dæmi mætti nefna um
beiðnir frá umbjóðanda lögmanns
um verk sem lögmanni er óheimilt
að vinna. í slíkum tilvikum getur
myndast þrýstingur frá umbjóðanda sem
lögmaður má ekki láta undan. skiptir
þá að sjálfsögðu engu máli þótt um sé
að ræða viðamikið verk og há þóknun
í boði eða að hörð samkeppni ríki milli
lögmanna á því sviði sem umbjóðandinn
starfar á og lögmaðurinn missi ella
önnur viðskipti við umbjóðandann til
annars lögmanns.
Þegar sú staða kemur upp sem lýst
er að framan er þess fyrst að geta að
lögmenn geta vitaskuld ekki, frekar en
aðrar starfsstéttir, í skjóli starfa sinna
fyrir umbjóðendur sína sér að refsilausu
gerst brotlegir við þau lög sem gilda
í landinu. í því sambandi er þvert á
móti rétt að hafa í huga að lögmenn
eru opinberir sýslunarmenn og bera
skyldur samkvæmt því, eins og fram
kemur í 3. mgr. 1. gr. laga um lögmenn
nr. 77/1998, sbr. 1. gr. laga nr. 93/2004.
um starfsskyldur lögmanna segir í 18. gr.
lögmannalaga að þeim beri í hvívetna
að rækja af alúð þau störf sem þeim
er trúað fyrir og neyta allra lögmætra
úrræða til að gæta lögvarinna hagsmuna
umbjóðenda sinna.
Þá skal minnt á að í siðareglum Lög­
manna félags íslands (codex ethicus), sem
félagið setur lögmönnum, sbr. nú 2. mgr.
5. gr. lögmannalaga, er meðal annars
að finna reglur um góða lögmannshætti
almennt og skyldur lögmanns gagnvart
skjólstæðingi sínum. Að því er varðar
mál af því tagi sem hér eru gerð að
umræðuefni má einkum vekja athygli
á ákvæði 1. gr. siðareglnanna, sem
geymir grundvallarreglu. Þar segir að
lögmanni beri að efla rétt og hrinda
órétti. Hann skuli svo til allra mála
leggja, sem hann veit sannast eftir
lögum og sinni samvisku. í 2. gr. er
tekið fram að lögmaður skuli gæta
heiðurs lögmannastéttarinnar, jafnt í
lögmannsstörfum sínum sem öðrum
athöfnum. Þá mælir 3. gr. svo fyrir að
lögmaður skuli vera óháður í starfi og
megi ekki láta óviðkomandi hagsmuni,
hvort heldur eigin eða annarra, hafa
áhrif á vinnu sína í þágu skjólstæðings
síns. Loks er beinlínis sagt í 10. gr. að
lögmaður skuli ætíð gefa skjólstæðingi
hlutlægt álit á málum hans.
samkvæmt 20. gr. lögmannalaga er
lögmanni aldrei skylt að taka að sér
verk sem leitað er til hans um, nema
um sé að ræða skipun eða tilnefningu
sem verjandi eða réttargæslumaður í
sakamáli. Þá getur lögmaður á öllum
stigum sagt sig frá verki, enda gæti hann
þess að umbjóðandi hans verði ekki af
þeim sökum fyrir réttarspjöllum, sbr.
6. mgr. 21. gr. laganna. í 3. mgr. 3. gr.
siðareglnanna er þessi regla áréttuð, en
þar segir að lögmaður ráði því sjálfur
hvort hann taki að sér verk eða ekki,
nema lög bjóði annað.
Pistill forMAnns
„... sem hann veit sannast eftir
lögum og sinni samvisku“
JónAs Þór GUðMUnDsson Hrl.