Peningamál - 01.03.2007, Blaðsíða 71

Peningamál - 01.03.2007, Blaðsíða 71
Þorvarður Tjörvi Ólafsson1 Birting eigin stýrivaxtaspár eykur áhrifamátt peningastefnu seðlabanka „Því það er ekki einungis að væntingar til peningastefnu séu mikil - vægar, heldur, að minnsta kosti við núverandi aðstæður, þá skiptir fátt annað máli.” Michael Woodford (2003, bls. 15) 1. Inngangur Á undanförnum árum hafa orðið miklar breytingar á því hvernig seðla- bankar kynna og haga ákvörðunum í peningamálum. Flestir seðlabank- ar leggja nú ríka áherslu á gagnsæi í kynningu á ákvörðunum sínum og færa ítarleg rök fyrir sjónarmiðum sínum í ræðu og riti. Þetta er mikil breyting frá eldri áherslum. Mikil leynd umlukti starfsemi seðlabanka. Ríkjandi sjónarmið innan peningahagfræðinnar var lengi að aðgerðir seðlabanka væru árangursríkari ef þeim tækist að koma almenningi og markaðnum á óvart. Mikið vatn hefur runnið til sjávar síðan þá. Sjónarmiðið um að seðlabankar þurfi að koma markaðnum á óvart til að hafa áhrif hefur þó reynst lífseigt í opinberri umræðu, sérstaklega hér á landi. Ríkjandi sjónarmið nútímapeningahagfræði er að peningastefn- an sé árangursríkari ef hún er fyrirsjáanleg (sjá Woodford, 2003) og að mikilvægasta verkefni peningastefnu sé að leiðbeina og hafa áhrif á væntingar almennings og markaðsaðila um framvindu vaxta, verð- bólgu og umsvifa í hagkerfi nu. Tvennt liggur einkum að baki þessum sjónarmiðum: Í fyrsta lagi eru ákvarðanir markaðsaðila taldar byggjast á framsýni. Í öðru lagi er tekið tillit til þess að aðgerðir seðlabanka miðlast um þjóðarbúskapinn með talsverðri töf. Í miðlun peningastefn- unnar um vaxtarófi ð skiptir hver stök vaxtaákvörðun minna máli en væntingar um framvindu stýrivaxtanna í framtíðinni. Væntingar um framtíða stýrivexti hafa einnig bein áhrif á neyslu- og fjárfesting- arákvarðanir einstaklinga og fyrirtækja. Þorri lána sem heimilin taka til neyslu og fjárfestingar og stór hluti rekstrar- og fjárfestingarlána fyrirtækja eru til margra ára. Til þess að hafa umtalsverð áhrif á neyslu og fjárfestingu þarf peningastefnan helst að hafa áhrif á langtímavexti. Vextir á lengri enda vaxtarófsins, verðlagning á markaði og ákvarðanir markaðsaðila ráðast fyrst og fremst af væntingum þeirra um fram- vindu stýrivaxta fremur en hæð þeirra á hverjum tíma, þótt hún setji væntingum takmörk til skamms tíma litið. Á því veltur árangur pen- ingastefnunnar að töluverðu leyti. Innan peningahagfræðinnar hefur það sjónarmið orðið útbreitt á síðustu árum að til þess að stuðla að greiðri miðlun peningastefnunnar þurfi markmið hennar að vera skýr og framkvæmd hennar kerfi sbundin, trúverðug og gagnsæ. Slíkt er til 1. Höfundur er hagfræðingur á hagfræðisviði Seðlabanka Íslands. Höfundur þakkar Arnóri Sighvatssyni og Þórarni G. Péturssyni fyrir gagnlegar ábendingar. Höfundur er einn ábyrgur fyrir þeim annmörkum sem eru á þessari grein. Skoðanir, sem koma fram í greininni, eru höfundar og þurfa ekki að endurspegla skoðanir Seðlabanka Íslands.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106

x

Peningamál

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Peningamál
https://timarit.is/publication/1144

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.