Peningamál - 01.11.2007, Blaðsíða 3

Stefnuyfirlýsing bankastjórnar Seðlabanka Íslands
Frekara aðhalds er þörf
Bankastjórn Seðlabanka Íslands hefur ákveðið að hækka stýrivexti
bankans um 0,45 prósentur í 13,75%. Verðbólga hefur aukist á ný að
undanförnu og horfur á að hún verði meiri á þessu ári og því næsta en
fólst í fyrri spám. Stýrivextirnir sem byggt var á við spágerð bankans í
júlí sl. duga ekki til að vinna nógu hratt bug á verðbólgu og draga úr
verðbólguvæntingum. Í verðbólguspá sem kynnt er nú í Peninga málum
næst verðbólgumarkmiðið innan ásættanlegs tíma, þ.e. á þriðja árs-
fjórðungi 2009. Grunnspáin felur í sér hækkun á vöxtum nú um 0,2
prósentur og í desember n.k. um 0,25 prósentur en þeir verði síðan
óbreyttir fram yfi r mitt næsta ár. Eftir það lækka þeir fremur hratt og
verða komnir niður undir 4% árið 2009. Um stýrivaxtaferilinn gildir sem
fyrr að hann felur ekki í sér yfi rlýsingu eða fyrirheit banka stjórnar.
Ákvörðun bankastjórnar um að hækka vexti nú þegar um 0,45
prósentur sýnir einbeittan vilja um aðhald. Hún breytir ekki vaxtaferli
grunnspárinnar að öðru leyti en því að vaxtahækkunin kemur til fram-
kvæmda í einum áfanga í stað tveggja.
Vísbendingar sem birst hafa frá útgáfu síðustu Peningamála
og einkum eftir vaxtaákvörðun bankastjórnar 6. september sl. sýna
að eftirspurn hefur vaxið hraðar en búist var við í júlí. Einnig er fram
komið að hagvöxtur var meiri á síðasta ári en áætlanir gerðu ráð fyrir.
Einkaneysla jókst á öðrum fjórðungi þessa árs og vísbendingar eru um
enn hraðari vöxt hennar á hinum þriðja. Fjármunamyndun hefur verið
meiri í fyrra og í ár en áður var talið. Fjárfesting hins opinbera hefur
vaxið stórlega, þvert á fyrirheit og væntingar. Langvarandi umframeftir-
spurn hefur valdið viðvarandi vinnuafl sskorti og launaskriði auk þess
sem launakostnaður á framleidda einingu virðist hafa hækkað meira í
fyrra en áður var talið. Á þessu ári og hinu síðasta hafa ráðstöfunar-
tekjur vaxið óvenju hratt, með launahækkunum og skattalækkunum.
Fasteignaverð hækkar ört sem skýrir að töluverðu leyti vaxandi verð-
bólgu að undanförnu. Vextir Íbúðalánasjóðs fylgja ekki að fullu vaxta-
breytingum á markaði og stuðlar það að meiri hækkun fasteignaverðs
en ella.
Gengi krónunnar veldur sem fyrr óvissu um verðbólguhorfur til
næstu ára. Hátt raungengi og horfur á áframhaldandi skuldasöfnun
þjóðarbúsins veikja undirstöður krónunnar. Gengi hennar gæti lækk-
að verulega ef aðstæður á alþjóðlegum fjármálamörkuðum versna að
ráði.
Mikil óvissa ríkir um framvindu kjaramála. Vinnumarkaður er enn
mjög spenntur og verðbólga er meiri en spáð var í júlí sem fyrr segir.
Hvort tveggja ýtir undir að laun hækki meira en samrýmist stöðugu
verðlagi. Þessir og aðrir óvissuþættir auka líkur á að verðbólga verði
meiri en grunnspáin sýnir. Meiri hækkun launa og lækkun gengis en
felst í henni myndi leiða til meiri samdráttar eftirspurnar og atvinnu en
ella, þótt síðar yrði.