Skírnir - 01.01.1942, Blaðsíða 227
Skírnir
Ritfregnir
225
í hennar kirkju helgar stjörnur loga,
og hennar líf er eilift kraftaverk.
Þó að Gullna hliðið hafi þegar notið óvenjulegra vinsælda, og eigi
án efa eftir að gleðja margar kynslóðir, þá hafa þó ýmsir hnotið
um sum atriði í sjónleiknum. Einkum hefir skáldið orðið fyrir barð-
inu á mjög guðhræddum mönnum og málgögnum þeirra, sem telja,
að hér sé alið á léttúð og andvaraleysi, og sé bragð Kerlingarinnar
til að koma Jóni inn í Himnaríki til þess gert að skopast að guð-
dómnum. Allt er þetta á miklum misskilningi byggt. Þeir, sem ótt-
ast guð, geta treyst þvi, að Jón hafi með illri breytni ráðið sig heim
í verri staðinn. Og á þessu er enginn hængur annar en sá, að Jón
á einn ástvin, sem öllu vill fórna fyrir sáluhjálp hans. Átti þá öll
barátta Kerlingarinnar og fórnfýsi, allar bænir hennar, trúnaður
og traust á guði og frelsaranum að vera unnið fyrir gýg? Því munu
kristnir menn ekki trúa. Annars geri ég ráð fyrir því, að Davið
Stefánssyni hafi aldrei til hugar komið, að vitnað yrði í þessa bók
sem trúarrit, né heldur að hugmyndir Kerlingarinnar um Himnaríki
og annað líf yrðu gerðar að hans eigin trúarjátningu. Það verður
að hafa í huga, að leiksviðið nær ekki í frumdráttum út fyrir
sjónarhring Kerlingarinnar, þó að persónurnar séu gæddar lifi og
list höfundarins.
í sjónleiknum kemur fram fjöldi persóna, og er hver með sínu
marki brennd. Er því mikil fjölbreytni í máli og stíl, allt frá svört-
ustu særingum til yndislegra söngljóða. Hér kemur enn fram ást
Davíðs á bóndanum, ást hans á moldinni og öllu, sem heilbrigðu
lífi lifir.
Davíð Stefánsson hefir verið höfuðskáld siðan Svartar fjaðrir
komu út 1919, en aldrei hefir vegui' hans staðið með jafnmiklum
blóma sem nú. Verk hans gnæfa eins og blár hamraveggur upp úr
hinu erlenda moldroki, sem nálega hylur alla fósturjörð vora.
Þess skal að lokum geta, að Leikfélag Reykjavikur hefir með
ágætri meðferð á Gullna hliðinu sýnt, að það er miklum vanda
vaxið. Jón Magnússon.
Hulda: Hjá Sól og Bil. Sjö þættir, ásamt ritgerð eftir dr. R. Beck.
Útgefandi: Guðm. Pétursson. Akureyri 1941.
Sannleikur listanna er fyrst og fremst einka-sannleikur, ef svo
má að orði kveða, — veruleiki þeirra persónulegur veruleiki. Hver
listamaður reynir því að láta eðli sitt í Ijós á sem sérkennilegastan
og persónulegastan hátt, og af því að mennirnir eru hver öðrum
ólíkir, verður hinn mikli samhljómur listanna fyrir þá sök fjöl-
breytilegri en ella myndi.
Hulda hefir alltaf verið eðli sinu, sjálfri sér, trú, og hún er það
enn í þáttum þeim, sem hér liggja fyrir og gefnir voru út á sextugs-
15