Skírnir - 01.01.1963, Blaðsíða 220

208
Ritfregnir
Skirnir
að miklu leyti órímuð ljóð. Sé aðeins litið á þau skáld, sem eiga ljóð í
norrænu bókinni, eru þeir Guðmundur Böðvarsson, Þóroddur Guðmunds-
son og Þorsteinn Valdimarsson ótvírætt í fyrr nefnda flokknum: þeim
tónræna; en Jóhannes úr Kötlum, Hannes Pétursson (a. m. k. að efni) og
Þorsteinn frá Hamri í hinum: þeim myndræna.
Nú skal vikið lítils háttar að nýjustu ljóðabókum þessara skálda, að
undanskilinni bók undirritaðs, er ég vitaskuld læt ódæmda, og bók Þor-
steins frá Hamri, sem ég skrifaði um í síðasta Skírni, en að viðbættum
Tuttugu erlendum kvæSum og einu betur eftir Jón Helgason.
Guðmundur BöSvarsson: Saltkorn í mold. — Reykjavík. Bláfells-
útgáfan 1962.
Við staðnæmdumst stuttan tíma
á ströndinni frægu við hafið,
þar grétum við eða glöddumst,
ýmist van eða of.
Þar kynntumst við vaskleika körlum
og konum, — guði sé lof,
og kysstumst, þegar við kvöddumst.
Hér stóðu þau öll að starfi
og stunduðu land og sjó,
og glímdu við gæftaleysi
og grasleysi oftast — og þó
var úthlutað dálitlum arfi
til allra á þessum stað:
frá Adam kom hálfétið epli,
frá Evu: fikjublað.
Á þessa leið byrjar Guðmundur Böðvarsson kvæðaflokk sinn með ofan-
rituðu nafni. 1 svipuðum anda er floklturinn allur, og má segja, að kveði
við annan tón en í fyrri kvæðum Guðmundar, tón glettinnar kímni og
skops. Áður hafa ljóð hans einkennzt af samúð með fólki og örlögum þess,
alvöruþunga, stundum ádeilu, og ýmist hugarflugi eða dýpt.
Hér er nýr Guðmundur á ferð. Flugið, léttleikurinn er að vísu sá sami
og áður, en dýptin og alvöruþunginn minni, að því er viríSist. Og þó er
það ekki víst. En því er likast sem kæringarlaus gáski hafi gripið skáldið,
að minnsta kosti um sinn, og hann gerist miskunnarlaus í mannlýsingum
og örlaga, ekki alls kostar ósvipaður Jakobi Thor eða Jóni Thoroddsen.
Saltkorn í mold eru látnir landar, sem skáldið hefur haft spumir af
og búið hafa í ýmsum byggðarlögum og hvíla nú hér og þar í sinni gröf
hver og einn: sumir misyndismenn, aðrir dygðablóð, fólk eins og ger-
ist og gengur, sumt skemmtilegt að ýmsu leyti, en virðist ekki allt jafn-
eftirsóknarvert að kynnast, og hefur þó hver til síns ágætis nokkuð. Eink-
um er harka og jafnaðargeð margra aðdáunarvert, ekki sízt kvenna. Hvað
minnisstæðastar eru þær Gróa frá Norðurá, sem „vann á við tvo og þrjá“
og féll dauð að lokum fram á skammorfið í flaginu eftir að hafa „hundr-
aðið rist“ — og Margrét Miklagilsfrú, sem brá ekki, þegar hún sagði
prestinum andlát mannsins síns, er dó frá níu bráðungum bömum, held-
ur hló eða hneggjaði við af gömlum vana, ef til vill ættgengum kæk:
Ég veit það er drottins vilji,
en verst að það tíunda