Iðjuþjálfinn - 01.11.1993, Blaðsíða 27

Björk Pálsdóttir iðjuþjálfi
hjálpartækjamiðstöð Tryggingastofnunar ríkisins
GERUM UMHVERFIÐ ÖRUGGARA
- FÆKKUM BROTUM!
Kannanir sýna að stór hluti þeirra
slysa er verða í heimahúsum virðast
vera slys við að falla og hrasa. Al-
gengt er að beinbrot hljótist af þess-
um föllum.
Líkurnar á falli aukast við hækkandi
aldur og konum er hættara á að detta
en körlum.
Þegar aldurinn færist yfir er meiri
hætta á að detta vegna þeirra líkam-
legu einkenna sem koma með aldrin-
um. Þar má nefna t.d. svima, minni
hreyfilipurð, minni viðbragðsflýti og
fleira. En það eru atriði í umhverfi
okkar sem geta orsakað að fólk dett-
ur. Það eru hál gólf t.d. vegna bleytu,
sleipir stigar, laus teppi, lausir hlutir
(t.d. snúrur, skór, leikföng), slæm
birta, þröskuldar, og fleira. Utandyra
er það hálkan og rokið.
Það hefur sýnt sig að flestir detta
heima hjá sér. Þetta sýna bæði kann-
anir hérlendis og erlendis. Algengast
er að fólk dettur í stofunni hjá sér,
síðan eru það staðir eins og svefnher-
bergi, tröppur, gangur og baðherbergi.
Algengast er að fólk dettur þegar það
er á göngu. Orsakavaldur getur meðal
annars verið hál gólf, ójöfnur á tepp-
um, lausar mottur, þröskuldar, lausar
snúrur í gangvegum, svimi, göngu-
erfiðleikar, elliglöp og léleg sjón.
Mikilvægt er að gera sér grein fyrir
aðstæðum og innrétta þannig hjá sér
að sem minnst slysahætta sé til staðar.
Myndirnar sýna nokkur dæmi um
hætturnar svo og hvað hægt er að
gera til að tryggja öryggið. Oft er um
einfaldar lausnir að ræða. Fjarlægja
lausar mottur eða hafa stamar gúmmí-
mottur undir teppum. Gúmmímottur
fást í flestum teppaverslunum. Lausar
snúrur eiga að vera meðfram veggjum
og innrétting þannig að gangvegir séu
fríir. Hál og blaut gólf á baðherbergi
bjóða hættunni heim. Einnig er auð-
velt að renna til í baðkerinu. Stamar
mottur á gólf, í sturtuna og í baðkerið
tryggja öryggið, einnig er ágætt að
hafa handföng á veggjum. Eldhús-
trappan er nauðsynleg, ef fara þarf í
efri skápa, teygja sig upp í glugga og
fleira. Góð lýsing í stigagöngum,
handrið og föst teppi er forsenda
öryggisins í tröppum. Ef hætta er á
svima eru ýmis hjálpartæki til sem
geta tryggt öryggið og komið í veg
fyrir að fólk dettur. Þar má nefna
gönguhjálpartæki, sturtustól í sturt-
una, baðkerssæti í baðkerið, griptöng
til að taka hluti frá gólfi og fleira. Það
eru til gönguhjálpartæki af ýmsum
gerðum sem geta viðhaldið göngugetu
hjá þeim sem eiga erfitt með gang.