Feykir - 08.03.2006, Blaðsíða 6

6 Feykir 10/2006
Hörður Ingimarsson skrifar
Aftur í liðna tíð XII
Allir eiga sína sögu. Jens Pétur Eriksen, síðast fisksali við Freyjugötu hér á Sauðárkróki, var
sonur Péturs skósmiðs Eriksen og Ingibjargar Ólafsdóttur frá Harrastöðum á Skagaströnd.
Foreldrar Jens bjuggu í Skóarabænum sem nú er Suðurgata 18b. Síðar var byggt nýtt hús á
lóðinni sem hlaut nafnið Ljósborg og er nú Suðurgata 18. Húsið gekk þó alla jafna undir nafninu
Jenshús eða Jensahús.
Skrúðganga 17. júni. 1944 á leið út á Eyri. Mynd: Jens P. Eriksen. Myndin er i eigu Hing.
Lýðveldi fagnað 1944. Mynd: Jens P. Eriksen. Myndin er i eigu Hing.
Jens nam urn tíma í vestur
Noregi við þann mikla og langa
Norðfjörð í skóla sem hét
I.jósborg og var lýðskóli.
Jens flutti með sér reynsluna
frá Noregi, meðal annars
forláta myndavél sem fangaði
márgt undir Nöfum. Faðir Jens
flutti á Krókinn 1889 og bjó
þar síðan alla ævi. i'étur var
mikill félagsmálamaður og setti
svip á gamla Krókinn, var
meðal annars í stúkunni Gleym
mér ei í yfir 40 ár. Jens erfði
félagsmálaáhugann frá föðurn-
um og var öflugur í Umf.
Tindastóli við leikstarf-semi og
formaður UMSS 1936-1939,
einnig í forystu Alþýðuflokks-
ins.
Rósu einkadóttur sinni gaf
hann myndavél sína sem var
öflugt og gott verkfæri. Sá sem
þetta ritar á ómetanlegar
myndir af sér og sínum sem
Rósa Jensdóttir hélt til haga, en
foreldrar undirritaðs voru
leigjendur lijá Jens I'. Eriksen
og Sigríði Njálsdóttur fyrsta
tvö árin hér á Króknum.
Jens og Sigríður fluttu til
Reykjavíkur upp úr miðri
síðustu öld og luku þar ævi
sinni. Jens var fæddur 1903.
EFRIMYND
Skrúðganga 17. júní
1944 á leið út á Eyri
Húsið til vinstri á myndinni
var lengi íbúðarhús Laugu
Konráðs, Jóns Andréssonar og
barna þeirra. Seinna rafmagns-
verkstæði Bjössa Jóns í Gránu
og Palla Óskars. Húsið var rifið
fýrir áratugum. Gegnt því
vestan götunnar, Mjólkur-
samlagið, þá níu ára gömul
bygging í fullum rekstri.
Norðar, Grána, höfuðstöðvar
KS á þeim tíma. Takið eftir
snjónum í Gilsbungunni. Á 60
ára afmæli lýðveldisins er hún
svo til snjólaus.
Hinn 17. júní 1944 rann
upp bjartur og fagur, sunnan
andvari og hlýja, en skúra-
leiðingar fram eftir deginum.
Svo segir í Sögu Sauðárkróks.
Myndin ber þetta með sér,
pollar á götunni, sem seinna
hlaut nafnið Aðalgata.
NEDRIMYND
Lýðveldi fagnað 1944
Börnin á myndinni eru fremst
frá vinstri Svava Steindórs,
Erna á Hesti Jónsdóttir, aftar
Guttormur í Ketu með der-
húfuna, t.h. systir hans Lissý
Björk, við hlið hennar Hrafn-
hildur Stefánsdóttir, aftar
Ragnhildur séra Helga, Silla
Gunna í köflóttri kápu, og öll
hin börnin að fagna 17. júní,
stofndegi íslenska lýðveldisins.
Stærsta degi Islandssögunnar
á síðari öldum.
Húsin í bakgrunni eru talið
frá vinstri Ártunga þar sem
Erissi Júl og Fjóla ólu upp sinn
stóra barnahóp, bak Ártungu
sér í hús Ingólfs Nikódemus-
sonar, Arnarhvoll, sem þá var
ársgamalt. Fyrir miðju
Malland, hús Guðrúnar
skáldkonu frá Lundi. I því
húsi mikið breyttu elst nú upp
Ingunn Kristjáns-dóttir,
verðandi stórsöngkona.
Sunnar Árós byggt 1925, þá
sér fjær í sláturhúsið og lengst
til hægri er Sævarland, hyggt
1927, nú hús Elsu leikkonu
Jónsdóttur.
I dag stendur pósthúsið í
miðjum árfarvegi Sauðárinnar,
sem var fýrir 60 árum
órjúfanlegur hluti bæjarbrags-
ins á Króknum.
Hörður lngimcirsson
(Endurbirtar myndir
og texti nœr óbreyttur
úr Feyki
frd 16. júní 2004)
bros
Úr Handraðanum
Á borðunum á Hótel Borg
var hnappur, sem gestirnir
studdu á þegar þeir pöntuðu
veitingar. Dr. Páll Eggert
sat gjarnan á Borginni og
þá einkum að kvöldlagi um
helgar. Studdi hann þá að
sjálfsögðu á hnappinn en bað
aldrei um annað en Visky
og sóda. Eitt sinn er Dr. Páll
kom heim af Borginni laust
eftir miðnætti, háttaði hann
hjá konu sinni að venju. Um
nóttina vaknaði hún við það,
að dr. Páll studdi fingri á
nafnlann á henni og tautaði
upp úr svefninum, „Visky og
sóda”.
Séra Gunnar Benedikts-
son var um skeið prestur í
Sauðbæ í Eyjafirði. Jafnframt
prestsþjónustunni var hann
athafnasamur bóndi. Vann
hann að ýmsum framkvæm-
dum á jörðinni. Byggði m.a.
stórt og vandað íjós. Eitt sinn
kom bóndi úr fjarlægri sveit
í Saurbæ og bað um að fá að
skoða fjósið. Var það auðsótt.
Bóndanum leist mjög vel á
fjósið en sagði að sér sýndust
kýrnar vea óvenjulega smávax-
nar. Séra Gunnar sagði að þær
sýndust vera það vegna þess
hve hátt væri til lofts í fjósinu.
Varð þá bónda að orði: “Þær
sýnast þá líklega ekki beisnar
undir berum himni”.
Byggingameistari nokkur
spurði ungan son sinn að
því hvers hann óskaði sér í
afmælisgjöf. „Mig langar í
lítinn bróður”, sagði stráksi.
„Það er nú ekki hægt af því að
það er bara hálfur mánuður í
afinælið”, sagði faðirinn. „En
geturðu ekki bara boðið það
út í ákvæðisvinnu?”, spurði
þá stráksi.
Hreppstjóri einn í Skagafirði,
sem þótti nokkuð stór upp á
sig, kom í heimsókn til bónda
fram í Skagafjarðardölum.
Hreppstjóra þótti nokkuð
þröngt innan dyra og sagði:
„Það er svo þröngt hjá
ykkur að ég get hvergi lagt
hatinn minn og verð því að
setja hann aftur á höfúðið”.
„Blessaður gerðu það ekki”,
sagði bóndi, „vitlausari stað
getur þú ekki fundið”.
Magnús H. Gíslason.