Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.2009, Blaðsíða 50

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 6. tbl. 85. árg. 200946
ÚTDRÁTTUR
Iðulega er meiri áhersla lögð á líkamlega umönnun en sálræna
þegar hjúkrunarþjónusta er veitt á skurðdeildum. Tilgangur
rannsóknarinnar var að lýsa sálrænni líðan skurðsjúklinga
með því að meta kvíða­ og þunglyndiseinkenni þeirra á
spítala og heima fjórum vikum síðar og athuga tengsl við
verki, almenn einkenni, þætti tengda heilsu og spítalalegu
og bakgrunn. Gagna var aflað með spurningalistum og voru
einkenni kvíða og þunglyndis metin með HADS­kvarðanum.
Fleiri stig á kvarðanum benda til að einstaklingur hafi mörg
einkenni um kvíða eða þunglyndi. Úrtakið var 733 innkallaðir
sjúklingar sem fóru í aðgerð 15. janúar til 15. júlí 2007 og
var svörun 56,8%.
Niðurstöður sýna sterk tengsl á milli einkenna kvíða
og þunglyndis á spítala (r=0,76) og heima (r=0,78). Á
spítalanum voru 25 sjúklingar með einkenni hugsanlegs
eða líklegs kvíða og þunglyndis, 21 sjúklingur heima og
sjö sjúklingar bæði á spítalanum og heima. Almennt voru
veik til miðlungssterk tengsl á milli almennra einkenna og
kvíða­ og þunglyndiseinkenna. Sterkust voru tengslin við
minnisskerðingu, erfiðleika með hreyfingu, erfiðleika í kynlífi
og mæði. Miðlungssterk tengsl voru á milli þess að vera
með mörg almenn einkenni á spítala og einkenni kvíða og
þunglyndis á spítala. Sambærileg tengsl komu fram heima.
Sjúklingarnir voru ánægðari með umönnunina sem þeir
fengu á spítalanum aðspurðir þar heldur en heima. Hærri
aldur og meiri ánægja með umönnun hafði veika neikvæða
tengingu við kvíða og þunglyndi, bæði á spítala og heima.
Konur, sjúklingar með börn á heimilinu, sjúklingar þar sem
heimilismeðlimur átti við veikindi að stríða eða þurfti aðstoð
við daglegt atferli ásamt þeim sem töldu bata sinn og
árangur aðgerðar ekki í samræmi við væntingar fengu að
jafnaði fleiri stig á kvíða­ og þunglyndiskvörðum HADS.
Lagt er til að á Landspítala verði útbúin aðferð til að
greina sálræna vanlíðan skurðsjúklinga og benda á
íhlutun. Eftirfylgni í síma, þar sem leitað er eftir ákveðnum
einkennum, er einföld leið til að finna sjúklinga sem gætu
talist í áhættuhópi.
Lykilorð: Kvíði, þunglyndi, verkir, einkenni, skurðsjúklingar.
INNGANGUR
Meginmarkmið hjúkrunarþjónustu á skurðdeildum er
líkamleg umönnun, að koma í veg fyrir fylgikvilla aðgerða og
koma sjúklingum til bata án áfalla. Rannsóknir á umönnun
skurðsjúklinga sýna að tími hjúkrunarfræðinga fer að mestu í
að sinna líkamlegum þörfum sjúklinganna (Kleinbeck, 2000;
Leinonen o.fl., 2001) og að sálrænum þörfum þeirra er
iðulega ekki sinnt fyrr en hinu „raunverulega starfi“ er lokið
Herdís Sveinsdóttir, hjúkrunarfræðideild Háskóla Íslands og skurðlækningasviði Landspítala
Þórdís K. Þorsteinsdóttir, krabbameinsmiðstöð Västra­Götalandsregionen, Gautaborg
Margrét Sigmundsdóttir, hjúkrunarfræðideild Háskóla Íslands og skurðlækningasviði Landspítala
Soffía Eiríksdóttir, skurðlækningasviði Landspítala
Þuríður Geirsdóttir, skurðlækningasviði Landspítala
KVÍÐI OG ÞUNGLYNDI SKURÐSJÚKLINGA
Á LANDSPÍTALA
ENGLISH SUMMARY
Sveinsdottir, H. Thorsteinsdottir, Th.K., Sigmundsdottir, M.,
Eiriksdottir, S., and Geirsdottir, Th.
The Icelandic Journal of Nursing (2009). 85 (6), 46-56.
ANXIETY AND DEPRESSION AMONG SURGICAL
PATIENTS
Perioperative nursing care is mainly focused on physical care
with psychological needs less addressed. The objective of this
study was to describe surgical patients psychological well­being
by assessing symptoms of anxiety and depression, pain, general
symptoms and care among surgical patients at Landspitali­
University Hospital (LUH). Higher scores on HADS indicate more
symptoms of anxiety and depression. Data were collected with
a questionnaire, at the hospital and at home four weeks later.
Symptoms of anxiety and depression were measured by HADS.
The sample was 733 patients who had surgery from January 15
until July 15, 2007 and response rate was 56.8%.
Findings revealed a correlation between symptoms of anxiety
and depression at the hospital (r=0.76) and at home (r=0.78).
Twenty five patients were diagnosed with “doubtful” or definite
symptoms of anxiety and depression at the hospital, 21 patients
at home and seven patients at both hospital and home. In general,
weak or medium significant correlations were found between
general symptoms and symptoms of anxiety and depression.
The correlation was strongest with memory impairment, sexual
difficulties, difficulties with movement and dyspnoea. Medium
correlation was also found between having a number of general
symptoms and symptoms of anxiety and depression.
Patients’ satisfaction with care was significantly higher when asked
at the hospital than at home. Satisfaction with care and age had a
weak significant negative correlation with anxiety and depression
at both time points. Female patients, patients with children at
home, those living with sick relatives, with relatives needing
assistance with daily activities and those who found their recovery
and the success of the operation not as expected experienced
significantly more symptoms of anxiety and depression.
The perioperative wards at LUH should develop an intervention
to detect psychological distress in surgical patients and provide
resources. Furthermore, a follow­up telephone call consisting of
symptom specified questions can be effective to detect patients
at risk.
Key words: Anxiety, depression, pain, symptoms, surgical
patients.
Correspondance: herdis@hi.is.