Jón á Bægisá - 01.04.1997, Blaðsíða 48

Gunnar Gunnarsson
Greindin afvegaleiðir sálina
Einhvern tíma var það leikur minn að ímynda mér að sérhver
manneskja sem á vegi mínum varð væri gangandi skáldverk. Til að
kynnast því verki þyrfti ég ekki annað en leggja eyrun við því sem
viðkomandi segði og smám saman opnaðist mér heimur óskrifaðs
skáldverks með öllum hugsanlegum litbrigðum og afkimum sálar-
innar auk æviferils viðkomandi. Sumir voru spennandi eins og bæk-
urnar sem ég las af áfergju þessi árin, aðrir vöktu ekki áhuga og enn
aðrir voru býsna þreytandi til lengdar. Stundum skemmti ég mér við
að líkja fólki við einstök skáldverk. Þá voru einhverjir í huga mér
eins og þykkir doðrantar og aðrir eins og lítil kver. Konur fundust
mér líkari ljóðasöfnum en karlar. Eldri herramenn með fjölbreytilega
lífsreynslu voru vitanlega einhverjar hinna löngu skáldsagna
nítjándu aldarinnar, unglingar voru eins og sniðug leikrit og þeir sem
virtust aldrei líta í bók og forðast andlegheitin voru ekkert nema
skætingsgreinar úr dagblöðum.
Enn þann dag í dag ber það við að þessi leikur minn rifjist upp og
ég líki í huganum einhverjum við skáldverk sem ég þykist þekkja. Og
einnig hitt að ég dreg fram úr hugskotinu mynd af manneskju við
fyrstu kynni mín af bók. Þegar ég gríp bók úr hillu horfi ég fyrst á
hana eins og prentgrip. Utlit bóka skiptir miklu máli og á að segja eitt-
hvað um innihald textans eða þann andblæ sem höfundur og útgef-
andi vilja að stafi af verkinu. Hér á íslandi hefur það lengst af tíðkast
að kasta höndum til útlits bóka og þær eru mjög felldar í sama mót.
Eg er viss um að það er ein skýring lélegrar bóksölu. Sannast sagna
finnst mér íslensk bókaútgáfa að ýmsu leyti vera útgefendum til
skammar. Þá horfi ég til kynningaraðferðanna og útlits bókanna -
flestra. En þau málefni eiga reyndar ekki að vera til umræðu hér held-
ur viðureign þýðandans við textann.
í fyrra rétti útgefandi minn mér skáldsögu eftir kanadískan höfund
sem hann hafði hug á að gefa út hér á landi. Ég þekkti hvorki til bók-
arinnar né höfundar hennar en hugði gott til glóðarinnar að fá að
kynnast því pari nánar. Útlit kanadísku útgáfunnar féll mér sérlega
vel í geð og kynningartextinn á kápubakinu var alls ekki fráhrind-
andi eins og stundum vill verða. Nafn bókarinnar hjálpaði líka til við
að gera hana aðlaðandi. Hún heitir The Girl with the Botticelli Face
(Stúlkan með Botticelli-andlitið). Mér fannst eins og ég væri staddur
í byrjun ástarævintýris og að mestu skipti að mér félli ekki aðeins
fyrsta viðmót stúlkunnar heldur og hjarta hennar og nýru, draumar
hennar og viðhorf.
Það er oft gaman að breyta kunningjum sínum í bækur. Stundum
46
fá* áJföapáá- TÍMARIT ÞÝÐENDA 1*1997