Þjóðmál - 01.09.2007, Blaðsíða 97
Þjóðmál HAUST 2007 95
Hins. vegar. varpar.hún. ljósi. á. sjálfskilning.
kirkjunnar. og. með. hvaða. augum. hún.
lítur.hlutverk.sitt. í. samtímanum ..Í.þessari.
umfjöllun. er. að. finna. marga. áhugaverða.
punkta.sem.hafa.þarf.í.huga.þegar.rætt.er.um.
kirkjuna. og. tengsl. hennar. við. ríkisvaldið ..
Líkt.og.fram.kemur.í.inngangskafla.verksins.
má.segja.að.aðskilnaður.ríkis.og.kirkju.hafi.
að.mestu.gengið.í.gegn.með.lögum.nr ..78.
frá.árinu.1997.er.fjalla.um.stöðu,.stjórn.og.
starfshætti.Þjóðkirkjunnar ..Af.þeim.sökum.
er.mikilvægt. að.gera. sér. grein. fyrir.því. að.
hugtakið. „þjóðkirkja“. er. miklu. fremur.
guðfræðilegt. en. lögfræðilegt ..Sú. staðreynd.
virðist. mörgum. hulin. í. þeirri. krossferð.
sem. margir. virðast. hafa. lagt. upp. í. þegar.
Þjóðkirkjan. er. annars. vegar .. Rugla. menn.
þá.einatt.saman.hugtökunum.„þjóðkirkja“.
og.„ríkiskirkja“.en.bók.dr ..Sigurjóns.Árna.
ætti.að.gefa.mönnum.fullnægjandi. innsýn.
í. það. að. slík. samsuða. getur. ekki. gengið,.
eigi.umræðan.að.eiga.sér.stað.á.upplýstum.
grundvelli .
Svartagallsraus
Einar.Már.Jónsson:.Bréf til Maríu,.Ormstunga,.
Reykjavík.2007,.350.bls .
Eftir.Atla.Harðarson
Áður.en.ég.las.Bréf til Maríu eftir.Einar.Má.Jónsson.hélt.ég.að.bókin.innihéldi.
bitastæða. samfélagsgagnrýni .. En. hún. er.
mest.mælska.og.skáldskapur.og.við.lestur-
inn. leið. mér. svipað. og. eitt. sinn. þegar. ég.
hlustaði.á.Erp.Eyvindarson.rappa.samfleytt.
í.meira.en.klukkutíma.um.„tussur.og.hórur.
og.Bush.og.Blair .“.Í.upphafi.„tónleikanna“.
var. ég. svo. illa. að. mér. að. halda. að. hann.
væri. milli. tektar. og. tvítugs. og. mér. fannst.
þá.svolítið.sniðugt.hvað.hann.var.fljótur.að.
ríma.og.fallega.óðamála.yfir.allri.vonskunni.
í.heiminum ..Svo.var.því.hvíslað.að.mér.að.
hann.væri.nær.þrítugu,.þrátt.fyrir.strákslegt.
útlit,. og. þá. fannst. mér. þetta. eiginlega.
aumkunarvert.fremur.en.skondið .
Bók.Einars.hefur.þó.fengið.töluverða.at-
hygli.og.umfjöllun ..Kannski.er.það.að.ein-
hverju. leyti. vegna. þess. hvernig. höfundur.
hefur. allt. á. hornum. sér .. Hann. úthúðar.
til. dæmis. frönskum. heimspekingum. frá.
síðustu. öld,. nýjungum. í. skólakerfinu. og.
Evrópusambandinu. og. þar. sem. fordómar.
hans. í. garð. þessara. fyrirbæra. eru. um.
margt. líkir. mínum. eigin. kitlaði. þetta.
einhverjar. illkvittnar. hláturtaugar. inni. í.
mér ..Einhverjum.öðrum.er. sjálfsagt.dillað.
yfir. því. sem. hann. segir. um. frjálshyggju,.
einkabíla. og. borgarskipulag .. Líklega. tekst.
honum.að.dekra.svolítið.við.urg.og.óánægju.
hjá.flestum.lesendum.með.því.að.hneykslast.
nógu.kröftuglega.á.einhverju.sem.þeir.hafa.
ímugust.á .
En. þrátt. fyrir. lítið. álit. mitt. á. franskri.
samtímaheimspeki,. frá. og. með. Jean-Paul.
Sartre,. tortryggni. í.garð.Evrópusambands-
ins. og. vantrú. á. ýmsum. nýjungum. í.
menntamálum. get. ég. ekki. tekið. gagnrýni.
Einars.Más.alvarlega ..Hún.er.engan.veginn.
málefnaleg .
Meginkenning. bókarinnar. virðist. vera. á.
þá.leið.að.síðustu.árin.hafi.nokkrar.sveiflur.í.
mannkynsögunni,.sem.sumar.spanna.lang-
an. tíma. og. sumar. skamman,. fallið. saman.
og.magnað.hver.aðra.með.þeim.afleiðingum.
að.samfélag.Frakka.og.fleiri.þjóða.sé.að.fara.
til.fjandans .
Einar.gerir.mikið.úr.sókn.frjálshyggju.og.
telur.hana.mjög.til.bölvunar ..Ég.reyndi.að.
átta.mig.á.hvort.hann.meinti.frjálshyggju.af.
því.tagi.sem.boðuð.er.á.www.andriki.is.eða.
hvort.hann.væri.frekar.að.tala.um.fjórfrelsið.
á. Evrópska. efnahagssvæðinu. og. alþjóða-
væðingu ..Við.þessu.finnast.engin.skýr.svör.