Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.04.2011, Blaðsíða 10

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 2. tbl. 87. árg. 20116
Júlíana Sigurveig Guðjónsdóttir, Anna Birna Jensdóttir, Guðrún Björg Guðmundsdóttir og Marta Jónsdóttir, sigurveig@soltun.is
VERKIR OG VERKJAMEÐFERÐ Á SÓLTÚNI
Hjúkrunarfræðingar á Sóltúni hafa áður birt í tímaritinu greinar þar sem niðurstöður
úr RAI­mati eru notaðar til þess að lýsa árangri af starfi þeirra. Hér er fjallað um
hvernig verkir eru greindir hjá íbúum hjúkrunarheimilisins og verkjameðferð veitt.
Markmið þessarar greinar er að skýra
frá árangri af notkun verkjaplástra á
hjúkrunarheimilinu Sóltúni og hvernig það
skilaði sér í betri líðan íbúa samkvæmt RAI­
matstækinu. Bornar voru saman mælingar
á verkjakvarða á árunum 2006­2010.
Haustið 2006 kom á markaðinn ópíóíða­
verkjaplástur sem linar betur verki en
parasetamól eitt og sér. Í október sama
ár var farið að nota plásturinn samkvæmt
fyrirmælum læknis með jákvæðum árangri.
Plásturinn hentar breiðari sjúklingahópi
með langvarandi verki og hefur notkun
hans aukist talsvert vegna góðrar verkunar.
Margs konar verkjameðferð hefur verið
notuð á hjúkrunarheimilinu samhliða
lyfjum. Má þar nefna sjúkraþjálfun og
sjúkranudd, slökun, athyglisdreifingu,
hita­ og leirmeðferð, bakstra, hljóðbylgju­
meðferð, fræðslu og svo framvegis.
Með tilkomu verkjaplástursins sást að
verkjameðferð batnaði marktækt milli ára.
Verkjamat
Verkir eru flókin fyrirbæri og þá þarf að
túlka fyrir hvern einstakling. Verkjamat
hefst ávallt á því að íbúinn lýsir sjálfur
verkjum sínum og hversu vel hann þolir
þá. Þjáist viðkomandi af heilabilun getur
fagfólk þurft að meta verki og sjá til þess
að þeir séu linaðir.
Fagfólk hefur öðlast skilning á þöglum
vísbendingum og hegðun sem gæti
bent til vanlíðunar hjá fólki sem þjáist af
heilabilun (Lane o.fl., 2003). Bandaríska
öldrunarlækningafélagið (The American
Geriatrics Society) mælir með því að
fylgst sé með hegðun við verkjamat
þeirra sem þjást af heilabilun.
Verkjavísbendingum er skipt í sex flokka.
Þeir eru:
• svipbrigði
• raddbeiting
• líkamshreyfingar
• breytingar á samskiptum við aðra
• breytingar á athöfnum eða venjum
• skapgerðarbreytingar.
Margir verkjakvarðar hafa verið búnir til,
svo sem PACSLAC (pain assessment
checklist for seniors with limited ability
to communicate) og PAINAD (the pain